Paşinyan keşişlərin zəif yerini vurdu - "qara biznes"...
Hakimiyyətə qarşı siyasi fəaliyyət erməni kilsəsinə bu gedişlə baha başa gələcək. Hər halda, kilsə ilə bağlı hakimiyyətin atmağa hazırlaşdığı addımlar bu qənaətə gəlməyə əsas verir. Belə ki, Ermənistan parlamentində yaxın vaxtlarda Erməni Apostol Kilsəsinin vergi sahəsinə daxil edilməsi məsələsini müzakirə etmək təklif olunur.
Parlamentin spikeri Alen Simonyan bu xüsusda bildirib: “Duyğularımızla, tariximizlə oynamağı artıq dayandırın. Və artıq siyasətlə məşğul ola-ola, diasporadan pul yığıb, şam, “Coca-Cola”, şərab satıb, restoranlara sahib olaraq vergi ödəməməyi dayandırın. Mən başa düşmək istəyirəm ki, əli öpülən din xadimi nə üçün orduya patron alan, vergi ödəyən adi biznesmendən üstün olmalıdır? Mənim üçün iri vergi ödəyiciləri ən vacib adamlardır. Onlar Ermənistanın təhlükəsizliyini maliyyələşdirir”.
Simonyan din xadiminin siyasətlə məşğul olmasını qəbuledilməz hesab edir. O, arxiyepiskop Baqrat Qalstanyanın etiraz hərəkatını jurnalistlərə şərh edərkən deyib: “Siyasət ticarətdir və İncil deyir: “Mənim atamın evini bazara çevirməyin!”. Sizcə biz beynəlxalq tərəfdaşlarla danışıqlar aparanda bu ticarət deyil? Koalisiya yaradırsansa, siyahı tərtib edirsən, bu özü sövdələşmədi. Və kilsə öz işini yarımçıq qoyub, indi bununla məşğuldur”. Ermənistanın hakim partiyasının deputatı Vaaqn Aleksanyan isə qeyd edir ki, kilsənin siyasi fəaliyyətinin arxasında Robert Köçəryan dayanır: “Robert Köçəryanın kilsə vasitəsilə hakimiyyət uğrunda mübarizəsi nəinki müqəddəs sayılmır, hətta gülüş doğurur. Müxalifətin 2021-ci ildən rəhbər tutduğu ritorika dəyişməyib”. Aleksanyanın sözlərinə görə, müxalifətin Azərbaycanla sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası prosesinin 1969-cu ilə aid xəritələr əsasında həyata keçirilməsinə irad tutmağa haqqı yoxdur: “Onlar unudur ki, təklif etdikləri 1974-1979-cu illərə aid xəritələr də məhz 1969-cu ilin xəritəsinin əsasında hazırlanıb. Müxalifətin bunu bilərək ictimaiyyətdə narazılıq yaratmaq cəhdləri anlaşılan deyil. Daşnak ideologiyasına sahib olan bu adamlar Rusiyanın tərəfdarı olan şəxsin diqtəsi ilə hərəkət edir. 2023-cü ildə Rusiya tərəfdarı olan bir şəxs deyirdi ki, hamının Qalstanyan soyadı ilə tanıdığı Baqrat Srbazan baş nazir postuna namizəd olmalıdır. İndi isə 130 illik tarixə malik partiya bu ideyanı reallaşdırır”. Ümumiyyətlə, Paşinyanın tərəfdarları hesab edir ki, kilsə öz daxili və xarici qrup maraqları naminə Ermənistanın dövlətçiliyini qurban vermək istəyir və xalq bu struktura yekun qiymət verməlidir. Bu durumda erməni kilsəsi Paşinyan hakimiyyəti ilə bu daxili siyasi savaşdan qələbə ilə çıxacağına əmin deyil. Hətta məğlubiyyət variantına yönəlik ehtiyat addımlarının atılmasına belə başlayıb. Kilsənin rəhbərliyi başa düşür ki, əgər, Baqrat Qalstyanın başlatdığı aksiyada nəticə olmasa, bu, kilsənin və katolikos II Qareginin nüfuzuna sarsıdıcı zərbə vura bilər. qeyd edək ki, erməni kilsəsi daha çox səhnə arxasından proseslərə müdaxil etməyə çalşırdı. Bu dəfə isə Paşinyan hakimiyyətinə qarşı narazılığın artmasına güvənərək, qiyamın təşkilat mərkəzi rolunu oynamağa çalışdı. Lakin hesabında yanıldığı üzə çıxdı.
Məsələ həm də bundadır ki, Ermənistanda baş verən aksiyaların uğursuz nəticələnməsinin əsas səbəbi odur ki, istər kilsə, istər erməni diasporu, istərsə də onların arxasında olan qüvvələr erməni cəmiyyətininə heç nə təklif edə bilmədilər. Onların təklif etdiyi ancaq qarşıdurma, müharibə, Azərbaycanla münasibətlərin pozulması və digər neqativ məqamlardır. Təbii ki, Ermənistan cəmiyyəti buna qarşıdır. Onu da qeyd edək ki, 2018-ci ildə hakimiyyətə gələn Paşinyan kilsə ilə münasibətləri nizamlamağı bacarmadı. Altı il bundan əvvəl hamıya bəlli idi ki, erməni kilsəsi 20 il hakimiyyətdə olmuş “Qarabağ klanı” ilə geniş əlaqələrə malik idi. Bu əlaqələrin saxlanılması Paşinyanla kilsə arasında münasibətlərin gərginləşməsində az rol oynamayıb. Ermənistan ictimaiyyəti bu vəziyyətdə Paşinyanı dəstəkləyir, əksəriyyəti sülh və əməkdaşlıqda maraqlıdır. Bu baxımdan, son dövrlər erməni kilsəsi daxilində də haçalanma var. Onlar əvvəlkitək mobil deyil. Geç-tez onlar da Azərbaycanın yaratdığı yeni reallığı qəbul etməli olacaqlar. Hələlik erməni müxalifəti və siyasiləri, keçmiş diplomatları, ombudsmanları sırf manipulyasiya və cəmiyyəti yalanla qızışdırmaq naminə hər üsula əl atırlar. Amma artıq cəmiyyət bu yalanlardan bezib. Ermənistanın “Past” nəşri bunlar fonunda yazır: “Bu günlərdə Ermənistanda bəzən din xadiminin siyasi hərəkata necə rəhbərlik edə bilməsi, baş nazir olması və sairə kimi fikirlərə rast gəlmək olar. Əslində, tarixdə heç vaxt erməni xalqının xilasının kökündə kilsə və ruhani təbəqəsi dayanmayıb. Üstəlik, bir din xadiminin xalq hərəkatına, sonra isə dövlətə rəhbərlik etməsi dünya tarixində çox da müstəsna hal deyil. Sosial şəbəkələrdə, məsələn, Kipr nümunəsi çəkilir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Kipr hələ də Britaniyanın müstəmləkəsi idi və o zaman Kipr Pravoslav Kilsəsinin keşişi olan Makar azadlıq hərəkatına rəhbərlik edirdi. Kiprin müstəqilliyini elan etdikdən sonra Makar bu ölkənin prezidenti seçildi. Bundan əvvəl o, həbs, sürgün və sair daxil olmaqla, kifayət qədər çətin bir yol keçmişdi, amma təslim olmadı. Yeri gəlmişkən, 1975-ci ildə yenidən prezident seçilib və 1977-ci ildə vəfat edənə qədər bu vəzifədə olub. Təbii ki, dövrlər və şərait nəzərə alınmaqla, bugünkü reallıqla və Baqrat Srbazanla bu cür müqayisələr, çətin ki, tamamilə əsaslıdır. Bunu xalq da görür”.
Nahid SALAYEV
