Xəzərin çəkilməsinin daha böyük səbəbi var imiş - Rusiya-Azərbaycan münasibətlərində yeni mövzu var...
Firdovsi Şahbazov: “Problem ondadır ki, Rusiya Volqa çayı üzərində 9 böyük su bəndi tikib”
Bu günlərdə Prezident İlham Əliyev ADA Universitetində “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” mövzusunda beynəlxalq forumda Volqa çayı ilə bağlı çox önəmli məqamları qabardıb.
Ölkə başçısı qeyd edib ki, Xəzərin problemi təkcə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı deyil: “Volqa çayı Xəzər dənizi üçün əsas su mənbəyidir və indi Volqa çayında su, təbii ki, azdır. Beləliklə, Xəzər dənizinin geriyə çəkilməsi iqlim dəyişikliyi səbəbindən deyil, həm də Volqa çayının Xəzər dənizini lazımi qədər su ilə təmin etməməsindəndir. Əlbəttə ki, bu, çoxtərəfli əməkdaşlıq məsələsidir. Biz bu məsələləri qonşularımızla həll etməyə çalışırıq və faktiki olaraq onların üzərində işləyirik. Çünki əlaqələndirilmiş tədbirlər görməsək və müvafiq addımlar atmasaq biz hamımız bundan əziyyət çəkəcəyik. Lakin nəticələrlə bağlı ümumilikdə danışsaq, biz bütün üzv ölkələrlə fəal işləməyə sadiqik. Hesab edirəm ki, bunun üçün yaxşı imkanlar var”.
“Bu da öz növbəsində həmin çaydan Xəzərə axan suların kəskin şəkildə azalmasına səbəb olur”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, Prezident Əliyevin arqumentləri tamamilə əsaslıdır: “Həqiqətən də Xəzərdə suyun çəkilməsi təkcə ekoloji məsələlərlə bağlı deyil. Məsələ ondadır ki, Xəzəri əsas qidalandıran Volqa çayıdır. Xəzərə axan suyun təxminən 80 faizi Volqa çayının payına düşür. 5 faiz isə dənizə Ural çayı vasitəsilə axır. Demək olar ki, Xəzərə suyun 90 faizi şimaldan gəlir. Ancaq problem ondadır ki, Rusiya Volqa çayı üzərində 9 böyük su bəndi tikib. Həmin su bəndlərindən kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı məqsədi üçün istifadə edilir. Bu da öz növbəsində Volqa çayından Xəzərə axan suların kəskin şəkildə azalmasına səbəb olur. Aydın məsələdir ki, bir belə su bəndi tikilirsə, bunun mütləq hansısa fəsadları olacaqdı. Düzdür, 2005-ci ildən başlayaraq Xəzərdə suyun səviyyəsi aşağı düşür. Ancaq bu, təbii amillərlə bağlıdır. Suyun çəkilməsinin əsas səbəbi, qeyd etdiyim kimi, Volqa çayı üzərindəki bəndlərlə bağlıdır. Bu baxımdan hesab edirəm ki, əsas məsuliyyət Rusiyanın üzərinə düşür. Rusiya çay üzərindəki bəndlərin sayını azaltmalıdır. Yalnız o zaman problem qismən azala bilər”.
Vidadi ORDAHALLI
