Ermənistan və Rusiya açıq savaş müstəvisinə çıxdılar...
Avropa İttifaqı birbaşa ABŞ-ın sifarişini yerinə yetirir və Ermənistana regiona “giriş nöqtəsi” kimi baxır. Bunu Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Ermənistanla Avropa İttifaqı arasında münasibətlərin inkişafını şərh edərkən deyib.
Zaxarova qeyd edib ki, Qərb Kiyevə gözəl perspektivlər vəd edərək sonra onu tərk edib. Onun sözlərinə görə, indi də Ermənistan vicdansız Qərb siyasətçilərinin əlində alver predmetinə çevrilməməlidir: “Vaxtı ilə Ukraynanı da Qərb şəbəkələrinə cəlb ediblər, gözəl perspektivlər vəd ediblər, amma aldadıblar. İstəməzdim ki, bu, Ermənistanın başına gəlsin. Ermənistan özünün ən çətin tarixi yolunu keçib. Bu xalq sülh içində yaşamağa layiqdir və vicdansız Qərb siyasətçilərinin əlində alver predmetinə çevrilməməlidir”. Zaxarova əlavə edib ki, Qərb yeni qurban axtarmağa davam edir və bu yeni qurban Ermənistan ola bilər, hansı ki, Qərb onu şirnikləndirəcək, aldadacaq: “Təəssüflər olsun ki, Ermənistanın bir sıra siyasi xadimləri ölkənin Qərb geosiyasətinin, Qərb əyləncəsinin alətinə çevrildiyini düşünmür. Bizim gözümüzün qarşısında kollektiv Qərbin öz konyunktur məqsədləri naminə dövlətləri necə istifadə etmələrinə, daha sonra isə taleyin ümidinə buraxmalarına dair çoxsaylı nümunələr var. Avropa İttifaqı birmənalı olaraq daha heç kəsin etibarlı tərəfdaşı deyil. Bu ittifaqda Amerikanın sifarişini icra edənlər toplaşıb. Ermənistana bu ittifaqda regiona çıxış nöqtəsi kimi baxırlar. Bu da anlaşılandır”. Lakin Rusiyanın bu xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, İrəvanda başqa cür hərəkət edirlər. Hətta Rusiyaya qarşı rəsmi səviyyədə müəyyən addımlara da start verilib. Məsələn, Ermənistan Rusiya sərhədçilərinin “Zvartnots” aeroportundan çıxarılması üçün Moskvaya rəsmi məktub göndərib. Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın sözlərinə görə, ölkə rəhbərliyinin mövqeyi ondan ibarətdir ki, Ermənistanın Sərhəd Xidmətinin əməkdaşları İrəvanın “Zvartnots” hava limanında xidmət etməlidir və ölkənin bunun üçün bütün imkanları var. Mariya Zaxarova Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyanın Rusiya sərhədçilərinin “Zvartnots” hava limanından çıxarılmasının vacibliyinə dair səsləndirdiyi fikirləri rəsmi İrəvanın Kremlə qarşı növbəti qeyri-dost davranış nümunəsi kimi qiymətləndirib və bildirib ki, məsələ ilə bağlı Ermənistan hakimiyyətindən heç bir müraciət daxil olmayıb. Daha əvvəl isə Rusiya XİN rəhbəri Sergey Lavrov Türkiyənin Antalya şəhərində təşkil olunan III Diplomatiya Forumunun nəticələrinə dair jurnalistlərlə söhbəti zamanı bildirib ki, Ermənistan paytaxtındakı “Zvartnots” hava limanını mühafizə edən rus sərhədçilərinin orada mövcudluğunun mümkünlüyü ilə bağlı İrəvan və Kreml arasında müzakirə aparılmır. Amma indi Ermənistanda fərqli düşünürlər. Onlar Rusiyanı Qərbə dəyişdiklərini daha açıq formada nümayiş etdirir, hətta prezident Vladimir Putini daha açıq şəkildə tənqid hədəfinə çevirirlər. Armen Qriqoryanın fikirləri də bunu təsdiq edir: “Bizi tez-tez Ermənistanla Rusiya arasında münasibətlərin pisləşməsinə səbəb olmaqda ittiham edirlər. Bəs gəlin vəziyyətə daha geniş baxaq və anlamağa çalışaq ki, Rusiya başqa ölkələrlə münasibətlərini korlamayıbmı? Baxsaq görərik ki, Ermənistan kimi nümunələr çoxdur. Rusiya təkcə bizimlə pis davranmır. Əgər bir adamın çoxları ilə pis münasibəti varsa, bu, çoxluğun deyil, həmin adamın problemidir. Biz görürük ki, Rusiyanın hamı ilə münasibətləri heç də hamar deyil”. Ermənistanın Qərbə doğru hərəkət etməkdə ittiham olunmasına toxunan Qriqoryan vurğulayıb: “Hazırda Qərb üçün katalizator Ukraynadakı müharibədir. Bu müharibə nəticəsində NATO bloku genişləndi. Avropa İttifaqı Ukraynadakı müharibədən sonra birləşdi, ABŞ-ın hərbi sənayesi də bu müharibə sayəsində çox intensiv inkişaf edir. NATO ən güclü strukturdur. İndi özümüzə sual verə bilərik: biz Qərbi daha da gücləndiririk, yoxsa bu müharibəni aparmaq qərarına gələn insanlar? Bu kontekstdə biz qərbyönlüləri Ermənistandan kənarda axtarmalıyıq” .
Armen Qriqoryan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatını Ermənistanın sərhədlərini tanımamaqda ittiham edib. Xatırladaq ki, rəsmi İrəvan daha əvvəl Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı daxilində fəaliyyətini dayandırdığını bildirib və bunun hüquqi cəhətdən də baş verəcəyini istisna etməyib. Rəsmi Moskva bu mövqeyinə görə İrəvandan izahat tələb edir. Bütün bunlar Rusiya-Ermənistan münasibətlərində artıq geriyə dönüş olmayan bir həddə çatıldığını göstərir. Baş verənləri şərh edən “armenianreport” portalı yazır: “Qərbə arxalanırıq. Amma ölkəni Avropa İttifaqına çətin ki, qəbul etsinlər. Siz onilliklər boyu namizəd statusunda yaşaya bilərsiniz - Balkan ölkələrinin və ya Türkiyənin nümunəsi gözünüzün qabağındadır. Bundan əlavə, təəssüf ki, Şərq qonşumuzla həll olunmamış münaqişəmiz var. Azərbaycan bizdən Zəngəzur dəhlizinin açılmasını, eləcə də anklavların onun nəzarətinə keçməsini tələb edir. Bakı da Qarabağ uğrunda mübarizəni təsbit edən Ermənistan Konstitusiyasından bu halın çıxarılmasını istəyir. Bəli, regionda müharibə istisna deyil. Cənubi Qafqazın təpələri yenidən mərmi və raketlərin gurultusundan, pilotsuz təyyarələrin çığırtısından silkələnə, yer üzü yenidən qana boyana bilər... Beləliklə, biz Aİ-yə daxil olmaq istəyirik. Ötən gün spiker Alen Simonyan buna eyham vurub və “Qraparak” qəzetinin yazdığına görə, Paşinyan bu barədə tərəfdarları ilə danışıb. Bu, əlbəttə ki, yaxşıdır, lakin ilk növbədə, biz Avropaya inteqrasiya prosesləri ilə deyil, təhlükəsizlik məsələləri ilə məşğul olmalıyıq. KTMT məsələsi, məncə, müzakirəyə dəyməz. Burada hər şey aydındır. Rusiyanın xarici işlər naziri Lavrov bizdən “ortaq strukturlarda, o cümlədən KTMT-də iştirakla bağlı” cavab tələb edir. Düşünürəm ki, qocanın xahişini yerinə yetirməli, yollarımızın ondan ayrıldığını söyləməli və təşkilatımıza xoşbəxt gələcək arzulamalıyıq. Amma göz qabağındadır ki, Moskva bu məsələni belə buraxmayacaq. Və biz, bəlkə də, KTMT ilə vidalaşdıqdan sonra yaxın günlərdə Nerkin Hand kəndi ərazisində baş verənlər kimi sərhəddə vəziyyətin fəsadlarını gözləməliyik. Deməli, bir daha deyirəm, birinci həll edilməli olan məsələ təhlükəsizlik məsələsidir. Bizə yeni çətir lazımdır və o, NATO-nun çətiri olmalıdır. Politoloqlardan birinin dediyi kimi, Aİ təhlükəsizliyin təminatçısı deyil, Aİ təhlükəsizliyin istehlakçısıdır və bu təhlükəsizliyi NATO təmin edir. Bunu dolayısı ilə sərhəddəki Aİ missiyası da sübut edir: bəli, avropalıların durbinləri var, amma təəssüf ki, silah yoxdur. Sizə doğrusunu deyim, Avropaya inteqrasiya gözləyə bilər. Və hətta "bizsiz" də gözləyə bilər. İndi onlar bizim evimizə soxularkən bizim prioritetimiz Ermənistanın sərhədlərinin toxunulmazlığını təmin etmək olmalıdır. Ona görə də NATO ilə tərəfdaşlıq haqqında mümkün qədər tez bir zamanda birbaşa danışıqlara başlamaq düzgün olardı ki, bu da təkcə Silahlı Qüvvələrimizin yenidən silahlanması və yenidən hazırlanması proqramı deyil, həm də müəyyən müttəfiq öhdəlikləri ehtiva edir. Təəssüf ki, tək olduğumuz halda güclü ola bilmərik. Bizim geosiyasi rütbəmizi gücləndirməyin alternativi yoxdur. Şimali Atlantika Alyansı (hərbi mənada) və Aİ (siyasi mənada) ilə ittifaq olmadan bu nəticə verməyəcək. Amma yuxarıda yazdığım kimi, indiki tarixi məqamda hərbi əməkdaşlıq siyasi əməkdaşlıqdan qat-qat yüksəkdir. Bizim vəzifəmiz bu tufana tab gətirməkdir”.
Tahir TAĞIYEV
