Cənubi azərbaycanlılar ana dilində təhsildən imtina ediblər? - İran kanalları daha nə uyduracaq?..
Məcid Cavadi Araz: “Azərbaycan türklərinin ana dilində təhsil alması məsələsini fars milliyyətçiliyi, zehniyyəti, hegemonluğu özü üçün çox böyük təhlükə kimi görür, ona görə də bu cür yalan iddialar səsləndirirlər”
Molla rejimi uzun illərdir ki, Güney azərbaycanlıların öz ana dillərində təhsil almaq, yazıb-oxumaq haqqını tanımaq istəmir. Baxmayaraq ki, soydaşlarımız bu məsələdə ortaya ciddi iradə qoyur, tələblər irəli sürür, bununla belə yenə də Tehran rejimi bu siyasətindən əl çəkmir.
Maraqlıdır ki, molla rejiminin yürütdüyü bu siyasəti panfarsist media qurumları da ciddi cəhdlə dəstəkləyir.
Azad İran Telegram kanalının yazdığına görə, İranın antiazərbaycan təbliğat maşını olan “Səhər” telekanalının aparıcısı İranda yaşayan türk əhalisinin Azərbaycan türkcəsində təhsil almaq hüququndan məhrum edilməsinə haqq qazandıraraq, “İran türkləri öz dillərində məktəbin olmasına ehtiyac duymurlar. Yəni təzyiq altında qalan, haqları tapdanan insanlar çevrəsində deyillər ki, onu ictimai hüquq kimi tələb etsinlər”, - deyə iddia edib.
Kanal qeyd edir ki, aparıcının bu iddialarına baxmayaraq, Güney azərbaycanlılar “Traktor” futbol komandasının oyunlarında davamlı olaraq “Türk dilində mədrəsə, olmalıdır hər kəsə!” şüarını səsləndirirlər.
"Səhər" kanalı niyə güneyli soydaşlarımızın ana dilində təhsil almasına qarşı çıxır? Guya türk dilində məktəbə ehtiyac yoxdur və sair. Bunların bu cür yanlış mövqe göstərməkdə məqsədləri nədir? Türk dilində məktəblərin açılması bunları niyə qorxudur?
“...Bunların ikisi də tamamilə yanlış təsbitlər və iddialardır”
Güney Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatının sözçüsü Məcid Cavadi Araz “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, “Səhər” televiziya kanalı hər zaman antiazərbaycan təbliğatı aparır: “Bu kanal hər zaman istər Azərbaycanın Quzeyinə, istərsə də Güneyinə qarşı qərəzli yanaşmalar sərgiləyir, təxribat xarakterli təbliğat aparır. Bu səfər də deyib ki, İran nüfusunun 100-də 40 faizini təşkil edən Azərbaycan türkləri öz ana dillərində təhsil almaq istəmirlər, çünki onlar özlərini əzilən və dışlanan bir xalq kimi görmürlər. Təbii ki, bunların ikisi də tamamilə yanlış təsbitlər və iddialardır. İran rejimi, başqa məsələlərdə olduğu kimi, bu məsələdə də öz çıxarlarını, ideoloji baxışlarını, öz maraqlarını zorla topluma qəbul etdirməyə çalışır. Əslində elə bir şey yoxdur. Hər iki iddianın əksini göstərən çox ciddi faktlar, gerçəkliklər var. Məsələn, “Traxtor”un oyunlarında və başqa idman yarışlarında təkcə Təbrizdə deyil, Azərbaycanın digər şəhərlərində də - Ərdəbildə, Urmiyada, Zəncanda və sairdə, hətta Tehranda belə şüarlar səsləndirilir. O şüarlar çoxdur, amma onlardan biri xüsusi seçilir və hər zaman “Türk dilində mədrəsə, olmalıdır hər kəsə!” şüarı səsləndirilir. Bu istisnasız olaraq bütün idman yarışlarında səsləndirilən bir şüardır. Bu fakt yeganə deyil, yüzlərlə, minərlə tələbə, ziyalı, alim, ictimai və mədəni fəalın imzası ilə İranın müxtəlif dövlət qurumlarına yazılı müraciət göndərilib, bunların hamısı internetdə mövcuddur”-deyə M.C.Araz vurğuladı.
Müsahibimizin sözlərinə görə, dəfələrlə İran rejiminin özünün içindən olan millət vəkilləri Azərbaycan türklərinin ana dillərində təhsil alması məsələsini Məclisdə dilə gətiriblər. “İranda ana yasanın 15-ci maddəsində yalan-yamalaq da olsa yazılır ki, etnik dillərin təhsili azaddır. Azərbaycanlı millət vəkilləri rejimin öz adamı olsalar da, bir neçə dəfə bu məsələni Məclis kürsüsündən dilə gətiriblər ki, Azərbaycan xalqının ən böyük tələblərindən biri öz ana dillərində təhsil almaqdır. Azərbaycan türklərinin öz ana dillərində təhsil almaq hüququ birmənalı olaraq tanınmalıdır, çünki bu onların haqqıdır. Zaman-zaman bu məsələ aktuallaşıb və bu gün də aktualdır. İranın sabiq prezidenti Həsən Ruhani prezident seçildiyi zaman Azərbaycana - Təbrizə, Ərdəbilə, Urmiyaya səfərində Azərbaycan xalqına üç vəd vermişdi. Birinci vədi Urmu gölünün xilas olunması idi. İkinci vədi Türk dilində təhsil, üçüncü isə Azərbaycanda türk dili qurumunun açılması ilə bağlı idi. Onun seçki vədinin ikisi türk dili ilə əlaqəli idi. Türk dili qurumunun açılması, türk dilində təhsilin verilməsi və Urmu gölünün xilası ilə bağlı verdiyi vədlərin üçü də boşa çıxdı. Nə türk dili qurumu açıldı, nə türk dilində təhsil imkanı yarandı, nə də Urmu gölü qurtarıldı. Bütün bunlar göstərir ki, Güney Azərbaycanda, ümumiyyətlə İran türklərində bu məsələ nə qədər yüksək səviyyədir.
İddia edirlər ki, guya türklər özlərini dışlanmış xalq kimi görmürlər. Sadəcə iki fakta baxmaq kifayət edər. Baxmayaraq ki, İran əhalinin 40 faizini türklər təşkil edir, amma yüksək vəzifələrdə azərbaycanlıların sayı 100-də 1 faizi keçmir. Bu faktın özü göstərir ki, türklər sistemdən nə qədər dışlanıb. Bunun ən bariz nümunələrindən biri Qarabağ məsələsi idi ki, Güney Azərbaycan türklərinin o qədər həssaslığına rəğmən İran yenə də Ermənistanın tərəfini tutur və antiazərbaycan siyasəti yürüdür. Bu iki fakt zatən hər şeyi açıq-aydın ortaya qoyur. Biz bununla bağlı başqa faktlar da ortaya qoya bilərik. Son olaraq onu deyim ki, yüz ildir İrana hakim olan fars milliyyətçiliyi, zehniyyəti ölkədə var olan, nüfusun 100-də 40-nı təşkil edən türk xalqlarından, eləcə də digər qeyri-fars millətlərindən olanlara qarşı ayrıseçkilik edir. Rejimin təhsil nazirinin dediklərinə əsaslansaq, bu ölkədə farsdilli əhalinin sayı 37.5 faizdir. Qalanları qeyri-fars millətləridir. Ona görə də, qeyri-fars millətləri, özəlliklə də türk milləti məsələsi İranda çox əsas məsələdir. Azərbaycan türklərinin ana dilində təhsil alması məsələsini fars milliyyətçiliyi, zehniyyəti, hegemonluğu özü üçün çox böyük təhlükə kimi görür, ona görə də bu cür yalan iddialar səsləndirirlər. Azərbaycan türkləri heç zaman öz ana dilində təhsil almaqdan imtina etməyib və etməyəcək də”-deyə M.C.Araz qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
