Ərəb Əmirlikləri Ermənistanın 2-ci ticarət tərəfdaşıdır - Azərbaycanla daha geniş əlaqələrə maneə varmı...
Firdovsi Şahbazov: “Rusiyadan emal olunmuş brilyantı emal olunmamış adı altında gətirib, reixracını təşkil edirlər”
Məlum oluğu kimi, Prezident İlham Əliyevin bu günlərdə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Şeyx Məhəmməd bin Zayed Əl Nəhyan ilə geniş tərkibdə görüşü olub. Tərəflər arasında bir sıra sazişlər imzalanıb.
Hazırda BƏƏ ilə Azərbaycan arasında əlaqələr genişlənir. BƏƏ ölkəmizdə “yaşıl enerji”nin inkişafı ilə bağlı böyük investisiya layihələri həyata keçirir. Tərəflər arasında birgə layihələr var və s. Ancaq o da var ki, BƏƏ ilə Ermənistan arasında da əlaqələr sürətlə genişlənir. BƏƏ Rusiyadan sonra Ermənistanın ikinci xarici ticarət tərəfdaşıdır. Belə ki, birinci yerdə Rusiyadır, ikinci yerdə BƏƏ, üçüncü yerdə Çin, Gürcüstan və ABŞ-dır. Ermənistanın iqtisadiyyat naziri Vaan Kerobyan bəyan edib ki, Ermənistan tarixində ilk dəfədir ölkə iqtisadiyyatına birbaşa investisiya qoyuluşunda birinci yerə Rusiya yox, BƏƏ çıxır. O baxımdan bu amil, yəni BƏƏ-nin Ermənistanın ikinci xarici ticarət tərəfdaşı olması, Azərbaycan-BƏƏ əməkdaşlığının gələcəkdə daha dərindən və çoxşaxəli inkişaf etməsinə maneçilik törədə bilərmi?
“Belə davam edərsə, bu, BƏƏ-Azərbaycan əlaqələrinə haçansa mənfi təsir edə bilər”
Məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazov hesab edir ki, belə davam edərsə, bu, BƏƏ-Azərbaycan əlaqələrinə haçansa mənfi təsir edə bilər: “Məsələ ondadır ki, 44 günlük müharibədən sonra BƏƏ ilə Ermənistan arasında əlaqələr genişlənib. BƏƏ-də hesab edirlər ki, Qarabağ məsələsi həll olunduğu üçün artıq bununla bağlı əngəl qalmayıb. Bu səbəbdən Ermənistanın BƏƏ ilə ticarət əlaqələri son bir neçə ildə xeyli genişlənib. Digər tərəfdən, bu proses əsasən Ermənistanın Rusiyadan emal olunmamış brilyantı, qızılı idxal edərək, onlardan hazırlanan zinət əşyalarının BƏƏ-yə ixracını, həmçinin ərəb dövlətinin azad iqtisadi zonalarından avtomobil idxalını artırması hesabına sürətlənib. Ermənistan hökuməti ölkədə brilyant emalı və zərgərliyin inkişafını təmin etmək üçün emal olunmamış qızıl və brilyantın idxalını vergi və rüsumlardan azad edib. Ancaq hər iki məhsulun emal olunmuş formalarına, onlardan hazırlanan qiymətli zinət əşyalarının idxalına 10 faizlik əlavə rüsum tətbiq olunub. Briliyant ixracı 2020-ci ildə 75 milyon dollar, 2021-ci ildə 175 milyon dollar, 2022-ci ildə isə 417 milyon dollardan yuxarı olub. Ancaq məsələ ondadır ki, Ermənistanda brilyant emalı sahəsində çalışanların bu qədər daşı emal etməsi fiziki baxımdan mümkün deyil. Burada ermənilər hiyləyə əl atırlar. Belə ki, Rusiyadan emal olunmuş brilyantı emal olunmamış adı altında gətirib, reixracını təşkil edirlər. Ticarət dövriyyəsinin xeyli artması həm də bununla bağlıdır. Məsələnin qəribə olan tərəfi odur ki, Ermənistanın sanksiyalı malların Rusiyaya reixrac mərkəzinə çevrilməsinə göz yuman Qərb digər ölkələrə münasibətdə daha sərtdir. Ən nəhayət, BƏƏ Azərbaycanın önəmini, yaxın tərəfdaşlıq əlaqələrini nəzərə alıb Ermənistanla əməkdaşlıqda daha düşünülmüş mövqedən çıxış etməlidir”.
Vidadi ORDAHALLI
