Qafqazda ikinci müharibə cəbhəsi açılır - alət dövlət də bəllidir...
ABŞ Cənubi Qafqazda Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açmaq imkanını nəzərdən keçirir. Bunu Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi rəhbərinin müavini Mixail Qaluzin deyib: “Vaşinqton çoxdan gizlətmir ki, onlar Cənubi Qafqaza Rusiyaya qarşı ikinci cəbhənin açılması üçün tramplin kimi baxırlar”.
Qaluzin vurğulayıb ki, bu cür hərəkətlər region xalqlarının mənafelərinə ziddir. Onun fikrincə, tarixi, indiki faktlar onu göstərir ki, regional problemləri region ölkələrindən daha yaxşı heç kim həll edə bilməz: “Regional problemlərin həllinə qeyri-regional oyunçuları cəlb etmək cəhdləri ən yaxşı halda heç nə ilə bitər. Ən pis halda isə qlobal miqyasda ciddi fəlakətlə nəticələnər”. Daha əvvəl isə Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin direktoru Sergey Narışkin də bildirib ki, ABŞ və əlaltıları postsovet məkanında Dnestryanı və digər münaqişələri qızışdırmağa, Abxaziya və Cənubi Osetiyada ikinci cəbhə açmağa çalışır: “Postsovet məkanını çalxalamaq üçün ABŞ və əlaltıları Dnestryanını qızışdırmağa, Abxaziya və Cənubi Osetiyada ikinci cəbhə açmağa, Cənubi Qafqazda qeyri-sabitliyi stimullaşdırmağa və Orta Asiyada vəziyyətə təsir etmək üçün Əfqanıstan amilindən alət kimi istifadə etməyə çalışır”. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova əvvəllər bəyan etmişdi ki, Ermənistan hakimiyyəti “Qərbin təhriki ilə” öz xarici siyasətini tamamilə dəyişməyə hazırlaşır: “ABŞ və Aİ Rusiyanı Cənubi Qafqazdan sıxışdırmaq istəyir”. Bütün bunlar o deməkdir ki, indi Rusiya Ermənistan və Gürcüstan üzərindən Qafqazda ona qarşı ikinci cəbhənin açıla biləcəyindən ehtiyat edir. Bu vəziyyətdə rusiyalı siyasi və iqtisadi məsələlər üzrə analitik Konstantin Simonov bildirir ki, indi İrəvan bir neçə istiqamətdə mürəkkəb xarici siyasət oyunu oynamağa çalışır. Onun sözlərinə görə, Ermənistan Rusiyaya böyük ümidlər bəsləmir: “İrəvan Vaşinqton, Brüssel və Tehranla ciddi yaxınlaşma cəhdləri edir. Biz görürük ki, burada artıq bir çox problemlər yaranır. Çünki İrəvanın Tehranla yaxınlaşması Qərb üçün problemdir, İrəvanın Qərblə yaxınlaşması isə Tehran üçün ciddi problemdir və bununla bağlı artıq bəyanatlar verilir. Lakin İrəvan bunu ilk baxışdan problemli olan mümkün yol kimi görür”. Simonov bildirib ki, Sankt-Peterburqa səfərə baxmayaraq, Ermənistanın Qərblə bağlı siyasəti davam edir. Bu fonda o qeyd edir ki, Qərb təlimatlarına uyğun olaraq Ermənistan rəhbərliyi rus hərbçilərini ölkədən çıxarmaq istiqamətidə fəaliyyət göstərir. Lakin o qeyd edir ki, bu halda Ermənistan daha ciddi problem yaşayacaq. Bunu Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov da bu günlərdə xüsusi olaraq diqqətə çatdırıb. Nazir qeyd edib ki, Ermənistan ərazisində 102-ci Rusiya hərbi bazası ilə bağlı son müzakirələri zərərli hesab edirlər: “Onun orada yerləşdirilməsi haqqında saziş 1995-ci il martın 16-da olub. İlk növbədə milli maraqlara və dövlətlərimizin Cənubi Qafqazda sabitliyin möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş ümumi məqsədinə əsaslanaraq bağlanıb. Hazırda ordumuz bu regionda sülhün təmin edilməsində əsas elementdir. Son vaxtlar İrəvan NATO və onun ayrı-ayrı üzv ölkələri ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirir. Bu il Ermənistan alyansla bir neçə tədbirdə iştirak edib. Silahlı qüvvələrini NATO standartlarına uyğun modernləşdirməyə davam edir. Hərbi respublikalar Şimali Atlantika blokunun bir sıra dövlətlərində təlim keçir. Bu, bizi narahat etməyə bilməz. Dəfələrlə erməni həmkarlarımızın diqqətinə çatdırmışıq ki, NATO-nun əsl məqsədi regionda öz mövqelərini möhkəmləndirməkdir. Bir sözlə, "parçala və hökm sür" sxemi ilə manipulyasiyaya şərait yaratmaqdır. Ümid edirəm ki, İrəvan alyansla qarşılıqlı əlaqələrin dərinləşməsinin milli müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində suverenliyin itirilməsinə səbəb olduğunu bilir”.
Amma Qərbdə məsələyə fərqli yanaşılır. Rusiyanın Cənubi Qafqazda zəifləməsi Ermənistandakı mövqelərinin sıradan çıxması ilə mümkün ola bilər. Buna paralel olaraq, Qərbin bölgədə güclənməsi də Ermənistanda möhkəmlənməkdən keçir. Çünki Gürcüstan keçmiş təcrübəsi fonunda daha ehtiyatlı davranış sərgiləyir, Azərbaycan isə müstəqil siyasi xəttindən geri çəkilmir. Bu halda zəif halqa Ermənistandır. Deməli, Qafqazda Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə üçün də ideal məkan yenə Ermənistandır. Artıq Ermənistanın Rusiya və Qərbin yeni qarşıdurma platforması olaraq seçildiyi görünür. Qərb Ukraynada olduğu kimi, Moskva ilə birbaşa toqquşmadan qaçır və mübarizəni proksi qüvvələr vasitəsilə aparmaq niyyətindədir; Ermənistan bu oyunda Qərbin proksi qüvvəsi olaraq qəbul edilib. İndi rəsmi İrəvanın böyük dövlətlərin arxasında gizlənib öz siyasətini davam etdirməyə ümidi böyükdür. Qərbin bölgəmizdə Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açma planı da baş verən hadisələrin əsas səbəblərindən biridir. Kreml isə Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı mövqelərini belə asanlıqla ABŞ və Qərbə təhvil vermək niyyətində olmadığını qətiyyən gizlətmir. Təbii ki, bundan sonra rəsmi İrəvanın davranışları Rusiyanın atacağı növbəti addımların mahiyyətini müəyyən edəcək. İndilikdə görünən odur ki, Qərb Rusiyanı Ermənistana qarşı aqressiyaya təhrik edir. Bu da ikinci cəbhə üçün lazımdır.
Samirə SƏFƏROVA
