Böyük afyora açılır - Fransa Paşinyanı sülh sazişindən belə çəkindirir...
Xəyal Bəşirov: “Fransa hələ bugünə kimi buna nail ola bilməyib”
Fransanın Ermənistan üzərində təsiri kifayət qədərdir. Məlumdur ki, Ermənistanı Azərbaycanla sülh sazişindən çəkindirən əsas beynəlxalq güclərdən biri məhz Fransadır. Təbii, Fransa bu yolla bölgədə möhkəmlənmək istəyir.
Bu yolda Fransa nəyə nail ola bilir? Hansəsa nailiyyət əldə edə bilərmi?
“Ermənistan üzərində böyük təsirə malik olan Fransa sülhün əldə olunmasına əngəl olur, bu prosesin reallaşmasını müəyyən mənada təxirə salır, ləngidir”
Siyasi və Hüquqi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Xəyal Bəşirov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Azərbaycanın əldə etdiyi nailiyyətləri Fransa və onun kimi dövlətlər, müəyyən qüüvələr həzm edə bilmir. X.Bəşirov vurğuladı ki, Azərbaycan həqiqətən də İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar formalaşdırıb, öz ərazi bütövlüyünü, suverenliyini təmin edib, eyni zamanda da Cənubi Qafqazda region dövlətlərindən ibarət bir evin formalaşdırılması ilə bağlı addımlar atıb. “Azərbaycanın bu addımları isə bir sıra beynəlxalq qüvvələri, o cümlədən də Fransa kimi qərəzli, ədalətsiz, bu prosesdə mümkün qədər ermənipərəst mövqe tutan tərəfləri ciddi şəkildə narahat edir. Bu qüvvələrdən biri Fransadır. Fransa maksimum dərəcədə çalışır ki, bu prosesin reallaşmasına açıq müstəvidə maneçiliklər törətsin. Buna qədər Fransa çoxlu addımlar atıb. Məsələn, beynəlxalq əhəmiyyətli yerlərdə - BMT Təhlükəsizlik Şurasında, Avropa Parlamentində, Frankofoniya humanitar təşkilatında, müxtəlif platformalarda Azərbaycana qarşı qərarların, qətnamələrin və digər sənədlərin qəbul olunmasına nail olmağa çalışıb. Təbii ki, Fransa hələ bugünə kimi buna nail ola bilməyib. Çünki Azərbaycanın mövqeyi, nüfuzu, həmin o platformalara üzv dövlətlərlə əlaqələri, münasibətləri bu prosesin reallaşmasına mane olur. Amma hər halda Fransa bu yolla heç nə əldə edə bilməsə də, bizi narahat edən məqam odur ki, Fransa və digər məlum dövlətlər İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər, keçmiş münaqişənin həlli ilə bağlı vasitəçilik mandatını öz üzərlərinə götürmüşdülər. Yəni beynəlxalq hüquqa, sənədlərə, konvensiyalara, hətta özlərinin üzərlərinə götürdükləri vəzifələrə və öhdəliklərə hörmətsiz yanaşan dövlətlərin dünyada baş verən proseslərdə həlledici rola malik olmaları təbii ki, bizi narahat etməyə bilməz” - deyən X.Bəşirov bildirdi ki, Azərbaycan münaqişəni həll edib, problemi arxada qoyub, amma digər ölkələrdə, digər regionlarda baş verən prosesləri nəzərə alsaq, biz bu proseslərə qarşı olduğumuzu həmişə göstərmişik və göstərəcəyik. “Hesab edirəm ki, Fransanı ciddi şəkildə narahat edən məqamlardan biri budur. Digər məqam isə Azərbaycanın Fransa və Fransa kimi digər dövlətlərin müstəmləkəçilik siyasətinə qarşı olmasıdır. Bu müstəmləkə siyasətinə qarşı olmağımız, təbii ki, maraqlı bir sual doğura bilər ki, bizim bu müstəmləkəçilik siyasətinə heç bir aidyyətimiz yoxdur, Fransanın müstəmləkəçilik siyasəti Azərbaycana heç vaxt sirayət etməyib, biz nə üçün bu addımı atırıq? Yenə də burdan bir məqam ortaya çıxır ki, Azərbaycan yalnız öz probleminin həllinə nail olmağa cəhd göstərmir, bəşəriyyət, insanlıq üçün ciddi təhdid olan problemlərə də öz münasibətini bildirir, bu istiqamətdə töhfə vermək cəhdlərini ortaya qoyur. Fransanın müstəmləkəçilik siyasətinin yeni müstəviyə keçməsi, onu neokolonist səviyyədə davam etdirmək niyyətləri, təbii ki, Azərbaycanı narahat etməyə bilməz. Məhz ona görə də Azərbaycan özünün nüfuzundan, beynəlxalq aləmdəki təsir imkanlarından, ayrı-ayrı beynəlxalq təşkilatlardakı fəaliyyətindən, Qoşulmama Hərəkatından və digər beynəlxalq platformalardan istifadə edərək Fransanın bu qanunsuz fəaliyyətini fərqli formada davam etdirmək niyyətinə qarşı olduğunu biruzə verir. Hesab edirəm ki, Fransa bu yolla Azərbaycana təsir göstərmək niyyəti güdür, lakin Azərbaycanın qarşısına qoyduğu hədəflərə nail olmasına maneçilik törədə bilməsə də, Ermənistana təsir göstərə bilir. Ermənistana təsir göstərməklə əslində Cənubi Qafqazda baş verən proseslərə müdaxilə imkanları qazanır. Çox təəssüflər olsun ki, bizim 3+3 formatında reallaşdırmaq istədiyimiz platformaya da Fransa kimi dövlətlər Ermənistan vasitəsilə mane olmağa cəhd göstərirlər. Təbii ki, Ermənistan əgər prosesi aparsa, yəni bir tərəfdən sülhə mane olsa, digər tərəfdən, regionda pozuculuq siyasətini davam etdirsə, paralel olaraq həm də Fransa kimi kənar aktorların Cənubi Qafqazda qarşıdurmanı, narahatlığı, gərginliyi, yeni münaqişə yaratmaq niyyətlərini həyata keçirməyə dəstək göstərsə, təbii ki, bu bizi narahat etməyə bilməz. Bu gün Fransa Cənubi Qafqazda sülhün astanasında olduğumuz dönəmdə Ermənistanı silahlandırmaq prosesini həyata keçirir. Təbii ki, bir dövlətin silahlandırılması heç də o demək deyil ki, həmin o dövlət güclənir, əksinə, o silahlandırma prosesi Ermənistana deyil, Fransa və yaxud Ermənistanı silahlandırmaq istəyən digər dövlətlərin gücünə güc qatır, Ermənistanın gücünə heç nə qatmır, əksinə, Ermənistanı marionetka rolunu daha da dərinləşdirməyə vadar edir. Eyni zamanda həmin o güclərin, o silahlandıran tərəflərin tətiyinə çevrilməyi reallaşdırır. Ona görə də düşünürəm ki, Fransanın bu niyyətləri Azərbaycanı öz yolundan döndərə bilməsə də, Azərbaycanın formalaşdırdığı yeni reallıqların qarşısını ala bilməsə də, Ermənistan kimi müstəqil siyasət yürütmək iqtidarında ola bilməyən tərəflərə müdaxiləsini reallaşdıra bilir. Bu da, təbii ki, bizim regionda əldə etmək istədiyimiz sülhə, təhlükəsizliyə və sabitliyə maneçilik törədir. Hər bir halda Ermənistan üzərində böyük təsirə malik olan Fransa sülhün əldə olunmasına əngəl olur, bu prosesin reallaşmasını müəyyən mənada təxirə salır, ləngidir” - deyə X.Bəşirov qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
