Eksternat imtahanlarının bir mərhələsi bitdi - 258 saylı məktəbdə nələr oldu?..
Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, ümumtəhsil məktəblərində təhsil almanın 4 forması var: Əyani, qiyabi, distant və eksternat. Sərbəst təhsilalma forması (eksternat) əsasında müstəqil hazırlaşıb, orta ümumtəhsil məktəblərində dərsdə iştirak etməyən şəxslər bu prosesə cəlb olunur. Eksternat təhsilalma forması 2009-cu ildən ölkəmizdə tətbiq olunur.
Ümumi təhsil məktəblərini tam orta (XI sinif) təhsil səviyyəsi üzrə əvvəlki illərdə bitirə bilməyən şəxslər üçün eksternat qaydasında aralıq imtahanları keçirilib. Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin yaydığı məlumatda qeyd edilir ki, paytaxtdakı 258 nömrəli tam orta məktəbdə təşkil olunan imtahanda tam orta təhsil səviyyəsi üzrə eksternlər hər birindən 10 sual olmaqla 11 fənn üzrə biliklərini nümayiş etdiriblər. Tam orta təhsil səviyyəsi üzrə rus bölməsində təhsil almış şəxslər isə əlavə olaraq daha 1 fəndən də (Azərbaycan dili) imtahan veriblər.
Dekabrın 26-da isə ümumi orta (IX sinif) təhsil səviyyəsi üzrə eksternat qaydasında aralıq imtahanları keçirilib.
Eksternat imtahanlarında uğur qazanmış şəxslər ümumi orta və tam orta təhsil haqqında sənəd (attestat) almaq üçün Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən keçiriləcək buraxılış imtahanlarında iştirak etmək hüququna sahib olacaqlar.
Maraqlıdır, eksternat imtahanı bitdi, yoxsa davamı olacaq?
Kamran Əsədov: “Təhsilin hamı üçün əlçatan olması, təhsildə fasiləsizlik prinsipinin həyata keçirilməsi baxımından çox müsbət addımdır”
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunları dedi: “İlk növbədə qeyd edim ki, əvvəlki illərdə ümumi təhsil məktəblərində oxuyub ümumi orta təhsil səviyyəsini (IX) bitirə bilməyən vətəndaşlar üçün eksternat qaydasında imtahanlar keçirilir.
Sərbəst (eksternat) təhsilalma formasının tətbiqi müxtəlif səbəblərdən ümumi orta təhsil səviyyəsini başa vura bilməyən şəxslərə həmin səviyyə üzrə buraxılış imtahanı verib müvafiq təhsil sənədi almaq üçün şərait yaratmaq məqsədi daşıyır.
Xatırladım ki, bu qayda hələ sovetlər dönəmində bir qədər fərqli formada mövcud olub. Məsələn, əvvəllər də 5-ci sinifdə təhsil alan şagirdin əgər fitri istedadı var idisə, eksternat imtahanı keçirməklə onu bir pillə yuxarı sinfə, yəni 5-dən 6-ya yox, birbaşa 7-ci sinfə keçirirdilər. Amma indi eksternat sistemi bir az xarakterini dəyişib. Belə ki, müəyyən səbəblərdən orta məktəbi bitirmək imkanı olmayan şagirdlərə bu imtahandan keçməklə gələcəkləri üçün şərait yaradılır. Nəzərə alsaq ki, biz beynəlxalq təhsil sisteminə inteqrasiya edirik, boloniya sisteminə qoşulmuşuq, dünyanın müxtəlif təhsil təcrübələrini öyrənirik və s. ona görə də belə bir imtahanın keçirilməsi vacibdir.
Digər bir məqamı da diqqətdən qaçırmayaq. Təhsilin əsas prinsiplərindən biri də fasiləsizlik prinsipidir. Məsələn, ali məktəblərdə də tələbələrə müəyyən güzəştlər edilir. Kimsə ali məktəbin hansısa pilləsində müəyyən obyektiv-subyektiv səbəblərdən təhsilini yarımçıq qoyubsa, onlara da şans yaradılır ki, öz təhsillərini davam etdirsinlər. Bizim təhsil strategiyasında bu, ömürlük təhsil kimi öz ifadəsini tapıb. Deyək ki, əvvəllər ali təhsil almaq üçün müəyyən yaş məhdudiyyəti var idisə, indi o problem də aradan qaldırılıb. İnsanlara 40-50 yaşında da ali məktəbə, ikinci dəfə digər bir ali məktəbə və yaxud ikinci ixtisas seçmək üçün xüsusi imkanlar verilir.
Əgər bir şəxs hər hansı bir səbəbdən 9-cu sinifdən məktəbdən ayrılıbsa, bu o demək deyil ki, o insan elə o məhdudiyyətdə qalmalıdır. Ona görə də həmin şagirdlər mövcud proqrama müvafiq olaraq imtahan verirlər. Və əgər müəyyən olunursa ki, həmin kurs həcmində materialı mənimsəyib, yenidən ikinci dəfə imtahan verməklə öz biliklərini doğrultmağa şans yaradılır. Düşünürəm ki, təhsilin hamı üçün əlçatan olması, təhsildə fasiləsizlik prinsipinin həyata keçirilməsi baxımından çox müsbət addımdır. Burada həm də insan hüquqlarının təminatı var. Nə qədər imkan var, o imkanlardan bəhrələnmək üçün hər bir insana şərait yaradılmasını ancaq yüksək qiymətləndirmək olar”.
258 saylı məktəb: “Eksternet imtahanı şəffaf şəkildə keçdi”
258 saylı məktəbdən “Bakı-Xəbər”ə bildirildi ki, imtahan olduqca şəffaf keçib: “Bu imtahan 2 gün ərzindı keçdi, heç bir problem olmadı”.
Günel CƏLİLOVA
