ABŞ-Türkiyə F-16 ticarəti “ver, verim” prinsipinə döndü...
Əli Mustafa: “ABŞ üçün güclü, müəyyən hərbi sənaye kompleksinə malik Türkiyə arzuolunan deyil”
Dövlət Departamenti Türkiyəyə F-16 təyyarələrinin satışına etiraz etmir. Bunu ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller deyib.
M.Miller bunu belə əsaslandırıb: “Biz öz tərəfimizdən F-16-ların Türkiyəyə satışını dəstəkləyirik. Ancaq Konqresdə satışın yalnız Türkiyə İsveçin NATO-ya daxil olmasını təsdiqlədiyi təqdirdə mümkün olacağına qərar verən insanlar var. Biz də Türkiyəni bunu mümkün qədər tez etməyə çağırırıq”.
Qeyd edək ki, dekabrın əvvəlində Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Türkiyə parlamentinin İsveçin NATO-ya müraciətini ratifikasiya etməsinə cavab olaraq ABŞ-ın F-16 qırıcılarının tədarükü ilə bağlı qarşılıqlı qərar qəbul edəcəyinə ümidvar olduğunu bildirib.
Bütün bunların fonunda, doğrudanmı F-16 təyyarələri məsələsi bu qədər sadədir? Çünki ABŞ 2002-ci ildən Türkiyəyə F-16 təyyarələri satmır. Hardan inanmaq olar ki, İsveçin NATO-ya üzv qəbul olmasına razılıq verəndən sonra ABŞ Türkiyəyə F-16 satacaq?
“Əvvəlcə F-16 təyyarələrinin verilməsinə dair qərar olmalıdır, ondan sonra İsveçin NATO-ya qəbul olunmasına razılıq verməlidir”
Sözegedən məsələyə aydınlıq gətirən Demokratik Dəyişim Partiyası Təşkilat Komitəsinin sədri Əli Mustafa “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bununla bağlı bir sıra məqamlara toxundu: “ABŞ-Türkiyə münasibətlərində son vaxt fərqli nüanslar meydana çıxır. Əslində belə baxanda, hər iki dövlət NATO-nun üzvüdür, bu ölkələr müttəfiqdilər. Ancaq buna baxmayaraq, ümumiyyətlə, Türkiyənin hərbi sənaye kompleksi ABŞ-ın maneçiliyi üzündən hər zaman zəif olub. Bu səbəbdən Türkiyənin silah-sursat təchizatı ABŞ-dan asılı olub. Düzdür, Türkiyənin hərbi arsenalında F-16 təyyarələri var. ABŞ 1987-ci ildən başlayaraq Türkiyəyə F-16 təyyarələri satıb. Ancaq problem ondadır ki, ABŞ neçə illərdir F-16-ların son modellərini Türkiyəyə vermək istəmir. Bununla bağlı müxtəlif bəhanə və şərtlərlə çıxış edir. Məsələ ondadır ki, Türkiyənin müstəqil siyasət yeritməsi Vaşinqtonun xoşuna gəlmir. Artıq Türkiyənin özünün hərbi sənaye kompleksi inkişaf edir və müəyyən uğurları da var. Görünən odur ki, ABŞ üçün güclü, müəyyən hərbi sənaye kompleksinə malik Türkiyə arzuolunan deyil. O üzdən, ola bilsin ki, F-16-ların Türkiyəyə verilməməsi bir növ siyasi, psixoloji bir təzyiq elementidir. Ancaq Türkiyənin haqqı var ki, İsveçin NATO-ya üzvlüyü məsələsini bir şərt kimi istifadə etsin. Doğru da edir. Ona görə ki, amerikalılar bəzən söz verir, sonra bundan qaçırlar. Konqres razılaşır, Senat etiraz edir. Senat razılaşır, Nümayəndələr Palatası bunu bloklayır. Təəssüf ki, belə dürüst olmayan oyun elementləri var. İstisna deyil ki, bu, qabaqcadan qurulur. Ona görə də Türkiyə əvvəl F-16 təyyarələrinin verilməsinə dair qərara nail olmalıdır. Ondan sonra İsveçin NATO-ya üzv qəbul olunmasına öz razılığını verməlidir. Zatən Türkiyənin İsveçlə bir problemi yoxdur. Türkiyə bununla bağlı öz sözünü tutacaq, amma ABŞ F-16 ilə bağlı sözünü tutacaqmı? Bax, məsələləri mürəkkəbləşdirən budur. Fikrimcə, ABŞ F-16-ların Türkiyəyə verilməsini tam rəsmiləşdirəndən sonra hansısa problem olmayacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
