Sülhməramlıların mandatı dəyişdirilə bilər - ermənilər yoxdursa, birlikdə minaları təmizləyək...
Azər Həsrət: “Görünür, bu müddət ərzində tərəflər arasında sülhyaratmaya zərurət qalmadığına görə onlar...”
Ermənistanın işğalından azad edilmiş ərazilərimizdə ermənilərin bir milyondan artıq mina basdırdığı, ərazilərimizi mina “tarlasına” çevirdiyi bütün dünyaya məlum olsa da, hələ də lazımı səviyyədə qolumuzdan tutan yoxdur.
Heş şübhəsiz, sonuncu minanı da torpağımızdan söküb atmağımız üçün bizə illər və kömək lazımdır. Bu günlərdə Rusiya Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb ki, Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərinin minalardan təmizlənməsində sülhməramlılar da iştirak edəcək. Belə ki, Rusiyanın Qarabağdakı sülhməramlılarının komandanlığı ərazinin minalardan təmizlənməsinə dair razılıq əldə etmək üçün Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlar aparıb.
Rusiya sülhməramlıların mina təmizlənməsində iştirak etmək təşəbbüsü ortaya müəyyən məsələlər, ehtimallar çıxarır. Faktiki, bu gün Qarabağda erməni yoxdur. Yəni sayları həddən artıq azdır. Qarabağdan könüllü köçüb gedən ermənilərin də yaxın vaxtlarda ora qayıdacağı gözlənilmir. Bizim ərazilərin də minalardan təmizlənməsinə ən azı 25-30 il vaxt lazımdır.
Sülhməramlıların missiyası bölgədə azərbaycanlılarla ermənilər arasında atəşkəsi, sülhü qorumaq olub və artıq ermənilər yoxdursa demək bu missiya da yoxdur.
Əgər ermənilər qayıtmasalar, belə bir vəziyyətdə sülhməramlıların statusu torpaqların minalardan təmizlənməsində Azərbaycana dəstək formatına keçirilə bilərmi? Sülhməramlıların statusu ərazilərin minalardan təmizlənməsi istiqamətində yenidən rəsmiləşdirilə bilərmi?
“Düşünürəm ki, artıq Rusiya sülhməramlıları bu ad altında deyil,..”
Siyasi şərhçi Azər Həsrət “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, əlbəttə, minatəmizləmə prosesinə istənilən ölkənin, istənilən qüvvənin dəstək verməsi müsbət haldır, biz bunu alqışlayırıq. “Amma düşünürəm ki, artıq Rusiya sülhməramlıları bu ad altında deyil, Rusiya dövlətinin ayıracağı xüsusi mina təmizləyicilər kimi o ərazidə bizə yardım edə bilərlər. Yəni üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq sülhməramlılar 2025-ci il noyabrın 10-na qədər orada qala bilərlər. Görünür, bu müddət ərzində tərəflər arasında sülhyaratmaya zərurət qalmadığına görə onlar minatəmizləmə aksiyasına qoşulmaq istəyirlər. Qoşulsunlar”-deyə A.Həsrət vurğuladı.
Siyasi şərhçi hesab edir ki, onların hazırkı missiyasına ehtiyac yoxdur, onlar da boş dayanmamaq üçün minatəmizləmə prosesinə qoşulmaq istəyirlər. “Yenə də o məntiqlə yanaşanda onların artıq Azərbaycan ərazisində sülhyaratma məramı ilə qalması sadəcə olaraq heç bir ciddi faktora əsaslanmır. Əsaslanmadığına görə də, əslinə qalsa öz şələ-şülələrini toplayıb Rusiyaya qayıtmalıdırlar. Amma minatəmizləmə aksiyasına qoşulmaq, bizə yardımçı olmaq istəyirlərsə, burada da probem yoxdur. Amma o missiyanın adı dəyişdirilməlidir, onların ağır silahları və sair artıq Azərbaycan ərazisindən çıxarılmalıdır, sadəcə olaraq minatəmizləyənlər statusunda qalıb prosesdə iştirak edə bilərlər. Yeri gəlmişkən, əsgərlər, Rusiya silahlı qüvvələrinin canlı heyəti minatəmizləyənlərdən ibarət deyil ki, onların hamısı, az qala 2 min nəfəri orada qalıb minatəmizləmədə iştirak etsinlər. Minatəmizləmə bu sahədə xüsusi hazırlıq keçmiş adamların işidir. Ona görə də, bir daha məntiqə söykənsək, bu adamların minatəmizləmədə belə iştirakı o qədər də ağlabatan deyil. Sadəcə, görünür Rusiya müxtəlif adlar altında bizim ölkəmizdə öz mövcudluğunu qorumağa çalışır. Düşünürəm ki, Azərbaycan dövləti buna təmkinlə yanaşır. Yəqin ki, 2025-ci ilin noyabr ayının 10-na qədər bu məsələ bitəcək. Yenə deyirəm, əgər Rusiya doğrudan da minatəmizləmədə iştirak etmək istəyirsə, hazırlıqlı, özü də mülkü minatəmizləyənlərini Azərbaycana göndərə bilər. Mənə elə gəlir ki, Azərbaycan tərəfi də buna “yox” deməyəcək. Təkcə Rusiya yox, ABŞ da, bizi tənqid edən Fransa da, İngiltərə də, başqa ölkələr də istəyirlərsə gəlib minatəmizləmədə iştirak etsinlər. Yəqin ki, Azərbaycan dövləti müzakirələr nəticəsində onlara bu şəraiti yaradar. Amma sülhməramlıların ucdantutma minatəmizləyici kimi Azərbaycan ərazisində qalması məntiqə söykənmir. Bəlkə də o hərbçilərin heç biri minatəmizləmə təlimləri keçməyib. Bu səbəbdən də onları ermənilərin minalarla zibillədiyi ərazilərə buraxmaq olmaz. Üstəlik də, hamı bilir ki, rus sülhməramlıları özləri ermənilərin əraziləri minalamasına şərait yaradıblar. Bunu da unutmamalıyıq”-deyə A.Həsrət vurğuladı.
İradə SARIYEVA
