Uşaqlara qızılca təhlükəsi böyüyür - səhiyyədə hərəkətlilik yoxdur...
Vasif Əliyev: “Hansı valideyn uşağını vaxtında peyvənd etdirməyibsə, həmin uşaqlar hazırda risq altındadır”
Son günlər respublikanın bəzi bölgələrində qızılcaya yoluxma halları artıb. Zaqatala, Cəlilabad və Kürdəmirdə qızılcanın yayılması və ağırlaşma halları ilə xəstəxanaya müraciət edənlərin sayında artım var. Cəlilabadda son bir ay ərzində 10 tələbə qızılca virusuna yoluxub.
Beş gün əvvəl Kürdəmirdə qızılcaya yoluxan və qızdırması düşməyən dörd yaşlı körpə xəstəxanaya gətirilərkən vəfat edib. Iki gün öncə isə Bakıda şagird qızılca xəstəliyindən vəfat edib. 2022-ci il təvəllüdlü azyaşlı noyabrın 30-da saat 12:47 radələrində Sabirabad Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının Təcili tibbi yardım şöbəsinə yerləşdirilib. Ona qızılcanın ağırlaşmış forması, neyrotoksikoz, ensefalit, kəskin tənəffüs, ürək-damar çatışmazlığı (III dərəcə) diaqnozları qoyulub: "Pasiyentin yanaşı diaqnozu qavrama zəifliyi olub. Azyaşlı Reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilib. Həkimlərin səylərinə baxmayaraq, azyaşlı dekabrın 1-də saat 00:15 radələrində vəfat edib
Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, yoluxma halları və ağırlaşmalar qızılca əleyhinə peyvənd olunmayan uşaqlar arasında qeydə alınıb. Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyinin (TƏBİB) yaydığı məlumatda da qızılcadan qorunmaq üçün peyvənd olunmağın vacibliyi qeyd edilib. Qızılca əleyhinə peyvəndin ödənişsiz olduğu da vurğulanıb.
Buna baxmayaraq, son illər valideynlər arasında uşaqlara tətbiq edilən peyvəndlərə qarşı etibarsızlıq var. Valideynlər peyvəndlərin xəstəlik, fiziki qüsurlar yaratdığını bildirərək ondan imtina edirlər. Bəzi valideynlərin iddiasına görə, tibb müəssisələrində çalışan həkimlərin özləri valideynlərə peyvənd olunmamağı məsləhət görürlər. Onlar peyvəndin həm də Hindistanda istehsal olunduğunu əsas gətirərək uşaqlarını bundan “qoruyurlar”.
Maraqlıdır, ölüm hallarının baş verməsinin səbəbi nədir?
“Böyüklər bu xəstəliyi daha ağır keçirirlər, onlar xəstəxana şəraitində və həkim nəzarətində olmalıdırlar ki…”
İnfeksion xəstəliklər üzrə mütəxəssis Vasif Əliyev bildirdi ki, qızılcaya qarşı əvvəllər peyvənd olunmayan, eyni zamanda xəstəliyi keçirməyən insanlar bu virusla təmas olduğu zaman yoluxurlar. Əvvəllər peyvənd olunmamış orta yaşlı insanlar arasında da yoluxmalar olur. Uşaqlar arasında da yoluxanlar var: “Məlumdur ki, peyvənd protokolu bütün uşaqlarda aparılır. Onların içərisində qızılca da var. Peyvənd insanlarda qızılcaya qarşı qoruyuculuq yaradır. Hansı valideyn uşağını vaxtında peyvənd etdirməyibsə, həmin uşaqlar hazırda risq altındadır. Qızılcalı xəstə ilə təmasda olduğu zaman onlar asanlıqla yoluxa bilirlər”.
Həkimin sözlərinə görə, böyük insanlar bu xəstəliyi daha ağır keçirirlər. Onlar xəstəxana şəraitində və həkim nəzarətində olmalıdırlar ki, xəstəlik ağırlaşmasın. Çünki qızılca zamanı xəstəliyin ikinci ağırlaşmaları da ola bilər. Zamanında müdaxilə olunmazsa, xəstəlik ağırlaşa və xəstə həyatını itirə bilər: “Qızılcanın bütün dövrlərdə öldürücü xüsusiyyəti olub. İddia edə bilmərik ki, əvvəllər qızılcanı keçirən hər kəs sağalırmış, heç birində ağırlaşma olmurmuş, yalnız indiki öldürür. Yox, elə əvvəllər də bu virusun öldürücülüyü vardı, indi də var. Hər hansı dəyişiklik müşahidə edilmir. Sadəcə, qızılca xəstəliyini yüngül və ağır keçirənlər ola bilər. Bakterial ağırlaşmalar da mümkündür. Xəstəxanada həkim nəzarətilə aparılan müalicələrdən də çox şey asılıdır. Eyni zamanda bu cür xəstələrin, uşaqların və böyüklərin xəstəxanaya nə zaman müraciət etməsi də əhəmiyyətlidir. Peyvənd iki dozada tövsiyə olunur. Əvvəl bir doza vurdurub ikincini vurdurmayıbsa, onun qanında qızılcaya qarşı antitelin olub-olmamadığını yoxlamaq lazımdır. Varsa, təkrar dozaya ehtiyac yoxdur”.
Günel CƏLİLOVA
