Şuşada hansı dağıdılmış erməni qəbiristanlıqlarından söhbət gedir?..
Faiq İsmayılov: “Ermənilərin təqdim etdiyi bu ərazilərin, bu məzarların nə ermənilərin mənşəyinə, nə tarixinə hər hansı bir aidiyyəti var”
Ermənipərəst təşkilatlar durmadan Azərbaycana qarşı əsassız suçlamalar irəli sürür. Ermənilər könüllü getsələr də, onların havadarları tamam başqa havalar çalırlar. Son zamanlar Qafqaz irsinin qorunması üzrə beynəlxalq təşkilat (Caucasus Heritage Watch) peyda olub və Azərbaycanla bağlı dezinformasiyalar yayır.
Sözdə Qafqaz irsini qoruyan təşkilat olsa da, əməldə şər-böhtançı, erməniyanlı bir nəsnədir. O iddia edir ki, guya oktyabrın 5-dən noyabrın 3-dək azərbaycanlılar “buldozerlərdən istifadə edərək Şuşada İrəvan Qapısı qəbiristanlığındakı qəbirləri zədələyiblər”. Guya orada “1802-1913-cü illərə aid ən azı 78 erməni yazısı olan qəbir daşı var” iddiasında olan psevdotəşkilat iddia edir ki, bunu peyk görüntülərindən “əldə ediblər”. Guya 2020-ci ilin noyabrından indiyə qədər azərbaycanlılar “beş erməni məzarlığını zədələyib”. Yalana baxın siz. Azərbaycanda məzarlıq dağıtmaq kimi ənənə yoxdur, bu, faşist ermənilərə xas xüsusiyyətdir.
Məqsədləri azərbaycanlıları ermənilərin “məzar daşlarını zədələməkdə” günahlandırmaq olan “Qafqaz irsinin təəssübkeşi” olan bu təşkilat bəs nə üçün bir dəfə ermənilər tərəfindən dağıdılan onlarla azərbaycanlı qəbristanlıqları, məzarları, Azərbaycan tarixi irsi barədə bir kəlmə də danışmayıb?
Ermənilər indi hansı məzarlıqdan danışır?
“İkinci göstərdikləri ərazi isə ermənilərin özlərinin xaraba qoyduğu Zarıslı kəndinin Qala dərəsinə düşən istiqamətində olan...”
AMEA-nın A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşı, maddi-mədəni irs üzrə mütəxəssis Faiq İsmayılov “Bakı-Xəbər” qəzetinə şərhində bildirdi ki, keçən il “erməni qəbiristanlığı” məsələsi barədə yazıb. “Ermənilər Şuşada “qədim qəbiristanlıq” düzəldiblər” – deyən F.İsmayılov vurğuladı ki, bu, növbəti erməni təxribatı və saxtakarlığıdır. “Mən sizin göndərdiyiniz linklə tanış oldum. Onlar iki ərazidən danışırlar. Birincisi, qəbir daşları görsənən ərazi Xankəndidən Şuşaya dönən yolun həm sağında, həm solunda meşənin içində yerləşən alban dövrünə aid qəbir abidələrdir. Çox təəssüflər olsun ki, 2016-cı ildə ərazi Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altında olduğu dövrdə ermənilər Şuşa-Xankəndi yolunun 2 kilometrliyində - Şuşanın Zastava adlandırılan ərazisindəki bağdan sənduqə və digər qəbirüstü daşları götürüb Daşaltı dərəsinin yamacında düzərək burada “erməni qəbristanlığı”nın olduğunu sübut etməyə çalışırdılar” - deyə qeyd edən F.İsmayılov bildirdi ki, ümumilikdə götürəndə bu hardasa VII, IX, XI-XII əsrlərə qədər olan bir dövrü əhatə edir. “O məzarlıqların ermənilərə heç bir aidiyyəti yoxdur. Ermənilərin təqdim etdiyi fotolarda hər hansı bir bulduzer izi də yoxdur. İkinci, göstərdikləri ərazi isə ermənilərin özlərinin xaraba qoyduğu Zarıslı kəndinin Qala dərəsinə (Aşağı dərəyə) düşən istiqamətində olan ərazidir. Daşaltı dərəsində daş dövrünə aid Mağara düşərgəsi yerləşir, I-II minilliklərə aid yaşayış məskənlərinin xarabalıqları, qədim körpülər, XVII-XIX əsrlərə aid su dəyirmanlarının qalıqları, təbiət abidələri, şəlalələr vardır ki bu da hamısı birlikdə, yəni təbiət və memarlıq abidələri 400 hektar ərazini əhatə edir. Deyim ki, bu abidə sovet dövründə Azərbaycan arxeoloqları tərəfindən tədqiq olunub. Həmin dərədə inzibati yaşayış məntəqələri olub. O ərazi Birinci Qarabağ müharibəsi dövründə ermənilərin özləri tərəfindən dağıdılıb, məhv edilib. Burada “erməni qəbristanlığından” söhbət gedə bilməzdi. Ermənilər əgər Sovet dövründə Şuşada ölülərini basdırdıqları məzarlığı desələr, bu barədə nəsə mühakimə yürütmək olardı. Amma ermənilərin təqdim etdiyi bu ərazilərin, bu məzarların nə ermənilərin mənşəyinə, nə tarixinə hər hansı bir aidiyyəti var. Bu abidələr, məzarlar Qafqaz Albaniyası dövründən bizə qalıb, bugünkü gün də öz yerlərindədir, onlara toxunulmayıb. Mən onları dəfələrlə görmüşəm. Bu baxımdan ermənilərin narahatlıq keçirməsinə ehtiyac yoxdur”-deyə F.İsmayılov qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
