AŞPA-nın Azərbaycandan yersiz təmənnası - "onları seçkiyə dəvət etmək öhdəliyimiz yoxdur"...
Birmənalı həqiqətdir ki, Avropa Şurası Parlament Assambleyası (AŞPA) heç zaman Azərbaycana qarşı dürüst davranmayıb. Bu, Avropa Şurası Parlament Assambleyasının qış sessiyasında Azərbaycan nümayəndə heyətinin etimadnaməsinin təsdiqləməməsi fonunda bir daha özünü büruzə verdi.
Alman deputat Frank Şvabenin bununla bağlı irəli sürdüyü təklifləri AŞPA Monitorinq Komitəsi məqbul sayıb.
Bütün bunlardan sonra Azərbaycan nümayəndə heyəti məlum bəyanatı yayaraq qurumda fəaliyyətini qeyri-müəyyən müddətə dondurdu. Əsas qoyduqları məsələlərdən biri Laçın yolu ilə bağlıdır. Hələ ötən il aprelin 23-də Azərbaycan Ermənistanla sərhəddə, Laçın-Xankəndi yolunun başlanğıcında sərhəd-buraxılış məntəqəsini qurandan sonra AŞPA dəfələrlə Azərbaycandan həmin sərhəd-buraxılış məntəqəsinin ləğv edilməsini tələb etmişdi. Təbii ki, Azərbaycan mahiyyət etibarı ilə Ermənistandan ölkəmizin ərazisində o zaman hələ mövcud olan qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələri üçün canlı qüvvə və silah-sursat daşımasına icazə vermək anlamına gələn bu tələbi qətiyyətlə rədd etdi. Bundan sonra AŞPA rəhbərliyi 3 dəfə ölkəmizə müraciət edərək Laçın yoluna məruzəçi göndərmək istədiyini bildirib. Amma Azərbaycan quruma müvafiq cavabını verdi. O vaxt sirr deyildi ki, AŞPA missiyalarının Azərbaycana səfər cəhdləri yalnız erməni məsələsi ilə bağlı olub və təşkilatın prioritet məsələsini “ermənilərin hüquqları” təşkil edib. Bir dövlətin öz suveren ərazilərində nəzarət-buraxılış məntəqəsini qurması, özünə qarşı təhlükəni aradan qaldırması beynəlxalq hüququla təsbit olunub. Bu, BMT nizamnaməsinin 51-ci maddəsidir. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, Azərbaycan vaxtilə Qarabağ probleminin həllinə sülh yolu ilə nail olmaq üçün Avropa Şurasına üzv olmuşdu. Lakin ötən dövrdə gedən proseslər göstərdi ki, bu qurum Azərbaycanın mənafelərinə xidmət edəcək heç bir layihədə maraqlı deyil. Bundan başqa, reallıq onu göstərir ki, qurumda fəaliyyət göstərən bəzi avropalı nümayəndələr vətəndaşı olduğu ölkələrin destruktiv siyasətlərini AŞPA platformasında da yürütməyə çalışırlar. Buna görə də Azərbaycan nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin məhdudlaşdırılması Qərbin siyasi riyakarlığı və sifariş kimi qiymətləndirilməlidir. Digər tərəfdən, AŞPA üçün insan və vətəndaş hüquqları, ərazi bütövlüyü və sərhədlərin toxunulmazlığı prinsipləri önəmlidirsə, niyə 30 il Ermənistanın işğal siyasətini qınamadılar? Bu müddət ərzində niyə bir avropalı deputat demədi ki, Ermənistan üzv olduğu təşkilatın digər üzvünün ərazisini işğal edib və buna görə də erməni nümayəndə heyətinin AŞPA-da fəaliyyəti məhdudlaşdırılmalıdır? Yaxud “Qarabağdan erməni sakinlərin zorakılıqla çıxarılması” kimi iddialar irəli sürən AŞPA 250 mindən artıq Qərbi azərbaycanlının öz ata-baba yurduna qayıtmaq hüququnu niyə görməzdən gəlir? Bu suallar AŞPA-nın iç üzünü ifşa edir. Onu da qeyd edək ki, ötən ilin sentyabrında Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsindən sonra ölkəmizə qarşı hücuma keçən, ölkənin uğurlarına qıcıq olan qurumlardan biri də AŞPA olub.
O da məlumdur ki, AŞPA-nın Azərbaycana qarşı daha bir iradı rəsmi Bakının fevralın 7-də keçiriləcək prezident seçkisini müşahidə etmək üçün Avropa Şurası Parlament Assambleyası nümayəndə heyətini dəvət etməməsi ilə bağlıdır. Əvvəla, Azərbaycanın AŞPA-nın seçkilərə dəvət olunması kimi öhdəliyi yoxdur. Əsas seçki izləyən institut olan ATƏT- Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu seçkiləri izləyəcək. Bunlar fonunda Rusiya Federasiya Şurası sədrinin müavini Konstantin Kosaçov maraqlı bir açıqlama verib. Senator qeyd edib ki, təşkilatın bu günlərdə keçirilən qış sessiyasında qondarma “ciddi əsaslar” üzrə Azərbaycan nümayəndə heyətinin səlahiyyətləri müzakirə obyektinə çevrilib: “Azərbaycanda fevralın 7-nə təyin edilmiş prezident seçkiləri ərəfəsində nümayəndə heyətini səlahiyyətlərindən məhrum edirlər. Azərbaycan parlamentarilərinin bu addımı seçki prosesinə müdaxilə cəhdi kimi qiymətləndirməsi və tam heyətlə assambleyanı tərk etməsi tamamilə məntiqlidir. Bunun motivlərini başa düşürəm və emosiyaları bölüşürəm. Hər halda, cəzalandırıcı qərar 300-dən çox səsvermə hüququna malik olan, amma iclasda iştirak etməyən nümayəndələrdən təqribən 70 nəfərinin səsləri ilə qəbul edildi. Bu, yumşaq desək, şübhəli demokratiyadır. Əgər AŞPA öz qarşısına “Eurovision”da olduğu kimi, maraqların birləşdirdiyi müvəqqəti dostların bir-birinin lehinə səs verdiyi” qapalı kluba çevrilmək məqsədi qoyubsa, onda deməyə daha heç bir söz qalmır”. Rusiyalı senator vurğulayıb ki, əgər AŞPA bərabər dialoq imkanları ilə qurucu parlament platforması roluna iddia edirsə, onda hazırkı metodlar və taktika heç bir vaxt olmadığı qədər uğursuzdur. Qurumun Azərbaycana yanaşması da onun seçki prosesi, ümumiyyətlə Azərbaycanla bağlı qərəzli və obyektivlikdən uzaq mövqe tutduğunu müşahidə etməyə imkan verir. AŞPA-da anti-Azərbaycan qüvvələrin sözçüsü funksiyasını yerinə yetirən almaniyalı deputat Frank Şvabe isə iddia edir ki, Azərbaycan fevralda keçiriləcək seçkilərə AŞPA missiyasını çağırmayıb. Amma özünə sual vermir ki, rəsmi Bakı onun ərazi bütövlüyünün bərpasını qəbul etməyən, ona qarşı çıxan bir təşkilatı necə ciddi təsisat saya bilər? Bakı Avropa təşkilatları ilə də sağlam əməkdaşlıq etmək istəyir və bu istiqamətdə zəruri addımlar atır. Ancaq AŞPA-nın belə destruktiv siyasəti onu gözdən salır və ona inamı sıfra endirir.
Tahir TAĞIYEV
