Ermənistan 2-ci Qəzza, ya 2-ci Suriya ola bilər - 2 ölkənin Ermənistanı hərblə əzəcəyindən danışılır...

Məlum həqiqətdir ki, bu gün Qərb qüvvələri tərəfindən Ermənistanda müntəzəm hərbi təlimlər, döyüş hazırlığı keçilir və ağır silahların tədarükü reallaşdırılır. Bununla yanaşı, erməni rəsmilərinin döyüşkən bəyanatlarının getdikcə daha da artdığı və xüsusən də Qərbdəki bəzi rəsmilərin onları dəstəklədiyi özünü qabarıq göstərir. 

Bütün bunlar Azərbaycanla yanaşı, Rusiya və İranın da getdikcə böyük narazılığına səbəb olur.

Qeyd edilənlər fonunda  Ermənistanın “Qraparak” nəşri yazır ki, Moskva səfərinin gedişatından və Ermənistan hakimiyyətinin ictimai mövqelərindən belə təəssürat yaranır ki, Nikol Paşinyan növbəti dəfə Rusiyaya qarşı demarş edib. Nəşr xatırladır ki, Ermənistan MDB ölkələrinin xarici işlər nazirlərinin müavinlərinin görüşündə qəbul edilən iki bəyanata qoşulmayıb:  “İkincisi, Paşinyan MDB ölkələri liderlərinin görüşündəki çıxışında demək olar açıq mətnlə bildirib ki, heç bir sənəddə Azərbaycanı Naxçıvana birləşdirən yola və ya Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti üçüncü ölkəyə təhvil vermək nəzərdə tutulmayıb. Paşinyan bunu nəzərdə tutub ki, qoy ruslar ümid bəsləməsinlər. Burada “daş” 10 noyabr bəyanatıdır. Putin-İlham Əliyev-Paşinyan üçtərəfli formatlı görüşdən imtina edənin məhz Paşinyan olması ilə bağlı xəbərlər də var. Xatırladaq ki, Rusiya prezidentinin xarici işlər üzrə köməkçisi Yuri Uşakov Moskvanın oktyabrın 8-də üçtərəfli görüş təşkil etmək niyyətində olduğunu, lakin bir tərəfin bu fikri dəstəkləmədiyini bildirib”. “Ana Ermənistan” hərəkatının lideri Andranik Tevanyan qeyd edir ki, Qərbin sifarişinin icrası nəticəsində belə vəziyyət yaranıb: “Məlum olduğu kimi, MDB Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında iştirak edən Ararat Mirzoyan iki bəyanata qoşulmayıb. Söhbət “Avrasiyada təhlükəsizlik prinsipləri” və “Beynəlxalq münasibətlərdə birtərəfli tədbirlərin yolverilməzliyi” ilə bağlı bəyanatlardan gedir. Təhlükəsizliyin təmin edilməsi prinsiplərinə qoşulmamaq və beynəlxalq münasibətlərdə birtərəfli tədbirlərin tətbiqinə faktiki dəstək vermək olduqca qınanılan qərar idi və Ermənistanın maraqlarına uyğun deyildi. Paşinyanın əcnəbi ağalarının tam planı Rusiyanın 102-ci hərbi bazasını Ermənistandan çıxarmaq, Rusiyanı Cənubi Qafqazdan çıxarmaq və bölgəmizdə Rusiyanı Türkiyə ilə əvəzləməkdir. Bunun vasitəsilə Rusiya və İran üçün qlobal problemlər yaranacaq. Bütün bunların nəticəsində Ermənistanın başına nə gələcəyi Qərbi maraqlandırmır”. Digər erməni politoloq Stepan Danielyan da vurğulayır ki, Ermənistanın  NATO-ya   qoşulma perspektivi yoxdur. KTMT-dən çıxmaq isə  ölkəmizi heç bir təhlükəsizlik sisteminin fəaliyyət göstərməyəcəyi zonaya çevirəcək.

Ekspert xatırladır ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında Moskvada keçirilən görüşdə Rusiya hərbçilərinin Ermənistan-İran sərhədindən çıxarılması barədə razılıq əldə olunub: “Hazırda dəqiq fikir söyləmək çətindir. Çünki Ermənistanın hazırkı hökuməti heç də həmişə strateji qərarlar verə bilmir. Amma  Qərbdən təzyiqlər artır və Ermənistan hakimiyyəti bu təzyiqi nəzərə alaraq  müvafiq addımlar atır”. Danelyanın sözlərinə görə, Qərb Rusiya hərbçilərinin  İran və Türkiyə sərhədlərindən çıxarılmasını açıq şəkildə tələb etsə də, təhlükəsizliyin təmin olunması baxımından bu, Ermənistan üçün məqbul deyil: “Bu qərar Ermənistanın hazırkı hakimiyyətinin siyasətinə də təsir edir, o, faktiki olaraq NATO-nun heç bir zəmanəti olmadığı halda KTMT-dən çıxmaq üçün addımlar atır”. Daha sonra politoloq əlavə edib ki, Ermənistan hakimiyyətinin Avropa yönümlü siyasəti qüsurludur  və Rusiyanın Ermənistana iqtisadi təsiri məhdudlaşdırıcı rol oynayır: “Yəni bir tərəfdən Rusiya sərhədçiləri Ermənistanın İran və Türkiyə ilə sərhədlərində qalacaq, digər tərəfdən isə keçid məntəqəsində nəzarəti Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin əməkdaşları həyata keçirəcək”. Danelyan əlavə edib ki, Ermənistan hakimiyyətinin qərbyönümlü olmasına İrəvanla Tehran arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafı da mane olur: “Təbii ki, Qərb Rusiya və İranın Cənubi Qafqazda təsirindən narahatdır. Qərbin yüksək rütbəli məmurları Qərbin və Türkiyənin təsiri altında formalaşmalı olan türk orta dəhlizinə maraqlarını açıq şəkildə ifadə edirlər. Eyni zamanda, Ermənistan hökuməti qərbyönlü siyasətinin hansı nəticələrə gətirib çıxara biləcəyindən əmin deyil”. O hesab edir ki, Rusiya hərbçiləri Ermənistanı tərk edəcəyi təqdirdə İran da milli maraqlarını əsas götürərək öz qoşunlarını Ermənistana göndərə bilər: “Qərb də Ermənistanda  fəallaşır. Nəticədə Ermənistan geosiyasi müharibə meydanına çevrilə bilər”. Erməni  politoloq ehtiyat edir ki, indiki hakimiyyətin siyasəti Ermənistanın ikinci Suriyaya, ya da ikinci Qəzzaya çevrilməsinə gətirib çıxaracaq. Bu arada emənipərəstliyi ilə tanınan iranlı ekspert Pouya Hüseyni erməni mediasına açıqlamasında Ermənistanı aşkar şəkildə hədələyib. O, rus sərhədçilərin Ermənistan-İran sərhədindən 1 yanvar 2025-ci ildə tam çıxacağı və sərhədləri ermənilərin özlərinin qoruyacağı mövzusunda danışarkən buna toxunub. Hüseyni bildirib ki, sərhədlərini necə qorumaq Ermənistanın öz işidir və İran buna müdaxilə edə bilməz. Ancaq o, Rusiya kəşfiyyat orqanlarına yaxınlığı ilə tanınan “Rıbar” nəşrinin yaydığı məlumatla bağlı İranın narahatlığını da diqqətə çatdırıb. Belə ki, “Rıbar” İranla sərhəddəki Zəngəzur vilayətində artıq ABŞ-ın iki kəşfiyyat manevr qrupu üçün mövqelər hazırlandığı, rus sərhədçilər getdikdən sonra amerikalıların ora yerləşəcəyi və İranın fəaliyyətini və xüsusilə də raketlərin buraxılışını izləyəcəklərini bildirib. Pouya Hüseyni vurğulayıb ki, İran bütün qonşularına xəbərdarlıq edib ki, öz ərazilərini antiiran əməliyyatları məkanına çevirməsinlər:  “Zəngəzurda belə bir şey olarsa, İran öz ərazilərini qorumaq üçün həmin nöqtələrə zərbə endirəcək. Bu, İranın qanuni legitim hədəfidir. Ermənistanın İranla belə bir qarşıdurmaya gedəcəyini düşünmürəm. Əgər İrəvan buna getsə, bu, şübhəsiz ki, Ermənistanın milli təhlükəsizliyinə ziddir və nəticədə hər iki ölkə üçün pis nəticələnəcək”.

Nahid SALAYEV