Roma Statutunun Ermənistan üçün fəsadları çıxdı - Kreml cəza tədbirlərinə hazırlaşır...
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun Ermənistan tərəfindən təsdiqlənməsindən sonra Moskvanın bunu unudub İrəvanla münasibətlərinə davam edəcəyi barədə verilən proqnozlar özünü doğrultmur. Rusiya tərəfindən verilən açıqlamalar göstərir ki, Kreml bu məsələyə görə Ermənistanı cəzalandırmaq niyyətindən əl çəkməyib.
Bu arada Ermənistan parlamentinin spiker müavini Akop Arşakyan maraqlı bir açıqlama verib. O qeyd edir ki, Ermənistan Rusiyanı Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun tələblərindən yan keçəcək dövlətlərarası saziş imzalamağa dəvət edib: “Roma Statutunun ratifikasiyasına bir neçə ay qalmış biz Rusiyanı ikitərəfli müqavilə imzalamağa dəvət etdik ki, dövlətlərarası hüquqi münasibətlərimiz beynəlxalq strukturlar tərəfindən yoxlanılmasın, ratifikasiya əlaqələrimizə təsir göstərməsin. Hələ cavab almamışıq, amma Roma Statutunun qüvvəyə minməsinə hələ çox var. Hüquqi baxımdan iki ölkəyə aid məsələlərlə bağlı beynəlxalq məhkəmə qərarlarının tətbiqini istisna edən saziş imzalaya bilərik”. Arşakyanın bu təklifini Rusiya rədd edir və bildirir ki, İrəvan Roma Statutundan geri çəkilməlidir. Əks halda Rusiya müvafiq cavab tədbirləri görəcək. Rusiya Dövlət Dumasının Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsinin rəhbəri, Liberal-Demokratlar Partiyasının sədri Leonid Slutski bildirib ki, Ermənistan dost olmayan addım ataraq Roma Statutunu imzalamazdan əvvəl Rusiya öz təkliflərini vermişdi. Lakin İrəvan bu təkliflə razılaşmayıb. L.Slutskinin sözlərinə görə, indiki vəziyyətdə Ermənistanla saziş imzalamaq çıxış yolu deyil: “Ermənistanın Rusiyaya Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi haqqında Roma Statutunun tələblərindən yan keçməyə imkan verən dövlətlərarası saziş imzalamaq təklifi “pis oyunda yaxşı mina” kimi görünür. Ermənistan Roma Statutunu ratifikasiya etməklə Rusiyaya qarşı tamamilə qeyri-dost addım atıb. Ermənistan tərəfinin bununla bağlı gətirdiyi arqumentlər inandırıcı görünmür. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Rusiya Federasiyası ilə bağlı siyasiləşmiş və ölkəmiz üçün hüquqi əhəmiyyət kəsb etməyən qərarlar qəbul edən qərəzli qərbyönümlü strukturdur. Ona görə də indiki vəziyyətdə Ermənistanın təşəbbüsü ilə sazişin bağlanması problemin həlli üçün resept ola bilməz”. Federasiya Şurası beynəlxalq məsələlər komitəsi sədrinin müavini Vladimir Cabbarov da Rusiyanın Ermənistanla saziş imzalamayacağını bildirib. Senator deyib ki, Rusiya ümumiyyətlə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsini tanımır və bu qurumla bağlı hər hansı sənəd imzalamaq fikrində deyil: “Əgər biz bundan sonra da sülh və mehriban qonşuluq şəraitində yaşamaq, bir-birimizə yardım etmək və qarşılıqlı dəstək olmaq istəyiriksə, erməni həmkarlarımız Roma Statutuna qoşulmaq qərarlarını geri çağırmalıdırlar”. Xatırladaq ki, Ermənistan parlamenti oktyabrın 3-də Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma statutunu ratifikasiya edib. Bundan əvvəl, 2023-cü ilin martında Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Haaqada Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin həbsinə order verib.
Rusiyanın “Kommersant” qəzeti bunlar fonunda yazır ki, iki ölkənin nümayəndələri mütəmadi olaraq ittihamlar mübadiləsi aparırlar: “Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan media vasitəsilə siqnallar verir ki, İrəvan təhlükəsizlik sahəsində Rusiyanı əvəz edəcək güc axtarır. Moskva Ermənistan hakimiyyətinə dialoq deyil, müxtəlif yollarla izah etməyə çalışır ki, onun alternativi yoxdur. Rusiya-Ermənistan münasibətlərində ən böyük qıcıqlandırıcı fakt respublika parlamentinin ratifikasiya etdiyi, daha sonra isə prezident Vaaqn Xaçatryanın imzaladığı Roma Statutu hesab edilməlidir. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Rusiya prezidenti Vladimir Putin və uşaq ombudsmanı Mariya Lvova-Belovanın həbsinə order vermişdi. Rusiya rəsmiləri bu addımı qeyri-dost addım hesab etdiklərini bildiriblər. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Rusiya və Ermənistanın bütün problemləri ikitərəfli kanallar vasitəsilə həll etdiyini desə də, bu kanalların nə olduğu aydın deyil. Son zamanlar isə iki ölkənin Xarici İşlər nazirliklərinə səfirlərin çağırılması formasında “təmaslar” baş tutub: Rusiya səfiri Sergey Kopırkin Ermənistan XİN-ə, Ermənistanın Rusiyadakı müvəqqəti işlər vəkili Rusiya XİN-ə dəvət edilib. Ölkələr bir-birinə nota təqdim edib”. Nəşrin Rusiya dövlət strukturlarındakı mənbələri təsdiqləyiblər ki, Ermənistan Rusiya ilə əlaqələrə “pauza” verib. Məqalədə qeyd edilib ki, bunu Nikol Paşinyanın “Voll Strit Jurnal” nəşrinə müsahibəsində “Rusiya hərbi bazalarının Ermənistanda olmasının üstünlüyünü görmürük” sözlərinə Kreml sözçüsü Dmitri Peskovun cavabı da sübut edir. Peskov Paşinyanın “Voll Strit Jurnal” vasitəsilə “əlaqə saxlamasının” yaxşı hal olmadığını, bu açıqlamanın İrəvan tərəfindən rəsmi qaydada izah ediləcəyini gözlədiklərini bildirmişdi”. Erməni siyasi ekspert Qohar Qabrielyan qeyd edir ki, Ermənistan ciddi problemlərlə üzləşə biləcəyini anlayaraq, Rusiyanın qəzəbini yumşaltmağa çalışır: “Rusiya rəsmiləri bunu müvafiq nəticələri olacaq düşmənçilik hesab edəcəkləri barədə xəbərdarlıq etsələr də, Ermənistan hökuməti geri addım atmadı, statutu təsdiqlədi. Qeyd edim ki, Beynəlxalq Cinayətlər Məhkəməsi Vladimir Putin və bu ölkənin ombudsmanı barəsində axtarış elan edib. Roma Statutunu ratifikasiya edən hər bir ölkə Rusiya prezidentini, öz ərazisinə girərsə, həbs etməyə borcludur. Belə demarşdan sonra Ermənistan indi münasibətləri yumşaltmağa çalışır. XİN bildirib ki, Ermənistan Rusiyanın narahatlığını aradan qaldıra biləcək müvafiq ikitərəfli sazişin bağlanması təklifini verib. Ruslar bunun ilk növbədə hüquqi məsələ olmadığını, sadəcə Paşinyanın şıltaqlığı olduğunu anlayaraq, Roma Statutunun ratifikasiyasından istifadə edərək mövcud rejimə qarşı əlavə cəzalar tətbiq edəcəklər. Ola bilsin ki, bundan daha çox əziyyət çəkən indiki hakimiyyət deyil, Ermənistanın sadə vətəndaşları olacaq”.
Tahir TAĞIYEV
