Azərbaycan növbəti fövqəladə seçkiyə gedir - noyabrı gözləməyəcəyik...
Elşən Mustafayev: “Seçkilərin vaxtından əvvələ çəkilməsinin yolu parlamentin özünü buraxması və bunu əsas gətirərək yeni seçkilərin təyin olunmasından keçir”
Konstitusiyamızın tələbinə görə, parlament seçkiləri bu il noyabr ayının əvvəlində olmalıdır. Bu fikirləri Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məzahir Pənahov bildirib. Onun sözlərinə görə, hər yerdə də səsləndirilir ki, ola bilsin noyabrda olacaq.
Lakin COP29 tədbirinə görə seçkilər önə də çəkilə bilər: "Ona görə vaxtımız çox azdır və işimiz çoxdur. İndidən maarifləndirmə işlərinə başlamalıyıq. Hesab edirəm ki, bununla bağlı zəmin var. Maksimum çalışmalıyıq ki, dairələrdə hər hansı problem olmasın".
Məzahir Pənahovun açıqlamasından belə nəticə çıxarmaq olarmı ki, yaxın zamanlarda ölkədə növbədənkənar seçkilər keçirilə bilər?
Siyasi şərhçi Elşən Mustafayev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan Konstitusiyasına görə, ölkədə parlament seçkiləri 5 ildən bir noyabr ayının 1-ci bazar günü keçirilməlidir: “Bu qayda normal halda dəyişdirilə bilməz. Sonuncu növdənkənar parlament seçkiləri 2020-ci ilin fevral ayında keçirilib və 5 illik müddət 2025-ci ilin fevralında tamam olacaq. Amma dediyim kimi, normal gedişatda seçkinin noyabr ayında keçirilmısi mütləqdir. 2025-ci il üçün bu qaydanı gözləmək də mümkün deyil, ona görə ki, burada parlamentin müddəti artıq 5 il 8 aya qədər artır. Bu da qaydalara ziddir. Amma son seçkilər fevral ayında növbədənkənar keçirildiyindən, 2024-cü ilin noyabrında 5 illik müddətin bitməsinə bir neçə ay qalmış yeni seçkilərin keçirilməsinə Konstitusiya icazə verir. Bu ilin noyabrında COP 29 tədbirləri keçiriləcəyindən, bu seçkinin keçirilməsi müddətinin uzadılması imkansız olduğundan onun qabağa salınması mümkündür və bu ehtimallar var. MSK sədri Məzahir Pənahovun fikirləri də məhz bu məsələlərlə bağlı olub. Noyabrda parlament seçkilərinin keçirilməsinə mane olacaq səbəb tək COP 29 deyil. Bu il dekabrın ortalarında keçiriləcək bələdiyyələrə seçki kampaniyasının azı 15 günü parlament seçkiləri kampaniyası günləri ilə eyni vaxta düşür. Bu da kampaniyanın aparılmasında MSK, Dairə və məntəqə seçki komissiyalarında ciddi problemlərə gətirib çıxara bilər. Bütün bunlara rəğmən, seçkilərin vaxtından əvvələ çəkilməsinin yolu parlamentin özünü buraxması və bunu əsas gətirərək yeni seçkilərin təyin olunmasından keçir. Eyni zamnda, az ehtimal olsa da, yaranacaq problemlərə baxmadan seçkilərin zamanında - noyabrda keçirilməsi də ola bilər. Bütün hallarda düşünürəm ki, situasiyaya hüquqi aydınlığı və qiyməti Konstitusiya hüququ üzrə ixtisaslaşmış, peşəkar hüquqşünaslarımız verməlidir”.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda sonuncu parlament seçkiləri növbədənkənar seçki formasında 9 fevral 2020-ci ildə baş tutub. Konstitusiyanın 84-cü maddəsinin ikinci bəndində qeyd edilir ki, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin hər çağırışının seçkiləri beş ildən bir noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir. Ölkədə sonuncu parlament seçkiləri növbədənkənar qaydada 2020-ci ilin fevral ayında keçirildiyi üçün növbəti parlament seçkilərinin hansı ilin noyabr ayında keçirilməsi ictimai müzakirələrə səbəb olur. Konstitusiyada Milli Məclisin hər çağırışı üçün seçkilərin beş ildən bir noyabr ayının birinci bazar günü baş tutduğu qeyd edilib. Konstitusiyanın 98-1-ci maddəsinin ikinci bəndində qeyd edilir ki, növbədənkənar seçkilərdə seçilən Milli Məclisin çağırışının səlahiyyət müddəti beş ildən az ola bilər. Bu halda Milli Məclisə növbəti seçkilər növbədənkənar seçilən Milli Məclisin səlahiyyət müddətinin beşinci ilinin noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir. Ölkədə sonuncu parlament seçkiləri 2020-ci ilin 9 fevralında keçirildiyindən, hazırki çağırış parlamentin fəaliyyətinin beşinci ili 10 fevral 2024-cü ildən etibarən başlayır və Konstitusiyaya əsasən ölkədə növbəti parlament seçkiləri 2024-cü ilin noyabr ayının ilk bazar günü, yəni 3 noyabr 2024-cü il tarixinə təsadüf edir.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
