Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə Fransa kəşfiyyatçıları gətirildi... Sərhədimizdə fransız bayrağı...
Fransa və Ermənistanın regionda sabitliyi pozmağa yönəlik fəlaiyyət getdikcə daha təhlükəli xarakter alır. Belə görünür ki, Fransa Ermənistan vasitəsilə hərbi cəhətdən regionda möhkəmlənməyə can atır.
Öz məqsədlərinə çatmaq üçün rəsmi Paris Ermənistandan istifadə etməklə, Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması prosesinə xələl gətirməyə də xüsusi diqqət edir.
Hazırda baş verənlər Fransa üzündən regionda gərgin bir vəziyyətin yarana biləcəyini istisna etmir. Məhz belə bir vaxtda bəlli olub ki, cari ilin oktyabr ayının əvvəlindən Avropa İttifaqının "müşahidəçi"lərinin Azərbaycanla sərhəddə baş çəkməsi halları artıb. Bu fonda daha bir qrup Zəngilanla sərhəddə yerləşən Ermənistanın Nerkin Hand kəndi yaxınlığına gətirilib.
Maraqlıdır ki, video kadrlardan açıq görünür ki, indiyədək "müşahidəçilər" Avropa İttifaqına məxsus avtomobillərdə hərəkət etdiyi halda, oktyabrın 29-da sərhədə gələn 3 avtomobildən birinin üzərində Fransa bayrağı dalğalanıb. Sərhəd kəndə gələn avtomobillərdə 6 nəfər mülki geyimli şəxs olub. Bu şəxslərin Fransanın kəşfiyyat orqanlarının əməkdaşları olduğu da istisna deyil.
Görünür, Fransa artıq Avropa İttifaı adı altında maskalanmadan kəşfiyyat orqanlarının əməkdaşlarını açıq şəkildə öz bayrağı altında Azərbaycanla sərhəddə yerləşdirməyə başlayıb. Bu, Ermənistanda revanşist qüvvələrə dəstək verən və yeni müharibəyə sövq edən Fransanın regionda sülh prosesinə zərbə vurmaq istiqamətində atdığı növbəti addımdır. Təəssüf ki, bunun hansı nəticələrə gətirib çıxaracağını Ermənistan hələ də dərk etmək istəmir. Fransa isə Ermənistanı hansı bəlalara sürüklədiyini nəzərə almaq istəmir. Xatırladaq ki, İstər 44 günlük müharibə olsun, istərsə də sonrakı illərdə birtərəfli qaydada Ermənistanın yanında duran Fransa anti-Azərbaycan siyasətində Ermənistandan getdikcə daha çox istifadə etməyə çalışır. buna müvafiq olaraq da Rəsmi Paris Ermənistanın silahlandırılmasını özünün əsas xarici siyasət kursu elan edib. Fransanın Ermənistanı silahlandırması, onu müasir hərbi-sənaye məhsulları ilə təmin etməsi Cənubi Qafqazda vəziyyəti gərginləşdirməkdə, hərbi qarşıdurma ehtimalını artırmaqdadır. Məhz bu kimi yardımlar Ermənistanda revanşizm əhvali-ruhiyyəsinin alovlanmasına təkan verir, yeni qarşıdurma riskini yüksəldir. Rəsmi İrəvanı sülhdən çəkindirən, onu təxribat və avantüralara həvəsləndirən əsas amillərdən biri isə Fransanın ona göstərdiyi hərbi-siyasi yardımdır. Əgər bölgədə hər hansı qarşıdurma baş verərsə, bunun məsuliyyəti İrəvanla yanaşı, həm də rəsmi Parisin üzərinə düşəcək.
Ümumiyyətlə, faktdır ki, artıq tarixə qovuşmuş Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinə töhfə verməyən, Ermənistanın Azərbaycan ərazilərinin işğalına son qoymağın qarşısını alan məhz Fransa kimi dövlətlərin Ermənistanın 30 ilə yaxın müddətdə təcavüzünü ört-basdır edən siyasəti olub. Azərbaycan-Fransa münasibətləri İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra tədricən pisləşməyə başlayıb. 2022-ci ilin sentyabrında Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhəddə qanlı toqquşmalardan, daha sonra Azərbaycanın Qarabağa tam nəzarəti bərpa etməsi və yerli erməni əhalinin bölgəni tərk etməsi nəticələnən hərbi əməliyyatından sonra Fransanın Ermənistana açıq siyasi və hərbi dəstəyi artırması ilə daha da gərginləşib. Bunlar fonunda İsrailin "Jewish News Syndicate" nəşri yazır ki, Fransa Ermənistanı yeni fəlakətə sürükləyir: "Son vaxtlar Fransa prezidenti Emmanuel Makron sanki Yəməndə yenidən seçilməyə çalışırmış kimi davranır. Bu ayın əvvəlində o, senator Bernie Sanders və britaniyalı Ceremi Korbin də daxil olmaqla solçu siyasətçilərə qoşularaq yəhudi dövlətinə silah embarqosu tətbiq etməyə çağırıb. Makron həmçinin deyib ki, İsrail BMT tərəfindən yaradılıb və buna görə də BMT qərarlarına hörmət etməlidir. Fransa həmçinin İsrail firmalarına gələn ay Parisdə keçiriləcək silah sərgisində öz məhsullarını nümayiş etdirməyi qadağan edib. İroniya göz qabağındadır. Makronun İsrailə silah embarqosu çağırışından təxminən bir həftə sonra "France24" İranın səkkiz şəhərində Fransa sursatından necə istifadə edildiyinə dair araşdırma dərc edib. Birmanın insan haqları təşkilatı "Justice for"avqust ayında Fransa istehsalı olan təyyarələrin Myanmada cinayət törətməsini təsdiqləyib. Makronun İsrailin BMT-nin qərarı ilə yaradıldığını iddia etməsi təbii ki, həqiqətə uyğun deyil. Ölkə 1948-ci ildə yeddi ərəb ordusunu məğlub edərək müstəqillik əldə edib. Makron belə səthi arqument irəli sürməklə hansı ipləri çəkdiyini düşünməlidir. Müasir Fransa, Amerika, Britaniya və Sovet ordularının fədakarlıqları sayəsində İsrail müstəqillik əldə edib. Vaşinqton, London və Moskva olmasaydı, Makron indi almanca danışırdı. İran və Myanmaya gəldikdə, Makron İsrailə hücum edərkən gizlətdiyi neoliberal dəyərləri açıq-aşkar gözardı edir. Fransa liderinin ikiüzlülüyünə səbəb nədir? Bu suala cavab vermək üçün gəlin Fransa-İsrail mübahisəsinin kontekstinə nəzər salaq. Son illərdə Fransanın İrana dolayı dəstəyi İsraili daha çox narahat edir. Paris müxtəlif səbəblərdən Cənubi Qafqaz və Yaxın Şərqdəki münaqişələrdə Tehranla eyni mövqedədir. Bəzi israilli analitikləri İrəvanın hər iki ölkə ilə yaxın münasibətlərini nəzərə alaraq bildirirlər ki, Ermənistan tezliklə Rusiyanın nəzarətindən çıxacaq. Fransa da öz hərbi dəstəyini göstərmək üçün Ermənistana zirehli transportyorlar və hava hücumundan müdafiə sistemi göndərib. Paris hər hansı riskə məhəl qoymayaraq Bakının yaxın müttəfiqi Ankara ilə rəqabətə üstünlük verdi. İranın İrəvana hərbi dəstəyi üçün öz səbəbləri var. Tehran Ermənistandan Azərbaycana qarşı təsir rıçaqı kimi istifadə etmək istəyir. Bu ilin əvvəlində Tehran və İrəvan 500 milyon dollarlıq silah müqaviləsi bağlayıb. O cümlədən İran ermənilərə "Şahed" kamikadze pilotsuz uçuş aparatları və hava hücumundan müdafiə sistemləri verəcək. Fransanın Yaxın Şərqdə iştirakı da oxşar tarixə malikdir. Paris Livanda nüfuzunu saxlamaq üçün korrupsiyaya uğramış Livan hökumətini dəstəkləməyə çalışır və Livan Silahlı Qüvvələrinə zirehli personal daşımaq üçün texnika verib. Problem ondadır ki, bu silahların əksəriyyətini "Hizbullah" ələ keçirib. Bununla belə, Paris vurduğu zərərdən asılı olmayaraq, təkəbbürlü davranışı ilə təhlükəli gedişlər edir. Gəlin başqa bir ironiyaya diqqət yetirək. Makron xaricdəki islamçıların tərəfini tutur. Hökuməti isə ölkə daxilində onlarla mübarizə aparır. Fransanın daxili işlər naziri Bruno Retaillo bildirir ki, "Müsəlman Qardaşlar"ı terror təşkilatı kimi təsnif etməyi və onu qadağan etməyi nəzərdən keçirəcək. O, həmçinin İslamla mübarizə üçün səylərin ikiqat artırılmasının tərəfdarıdır. Nazir öz müdirini oyatmaqla işə başlaya bilər". Hesab olunur ki, Ermənistan da bütün bunlardan dərs çıxarmalı, Fransanın onun başına hansı oyunlar gətirə biləcəyini nəzərə almalıdır. Bu mənada Fransa hərbçilərinin Azərbaycanla sərhədə gətirilməsinə özünü hansı problemlərə düçar edəcəyini Ermənistan dəqiq hesablamalıdır.
Nahid SALAYEV
