5 aprel Brüssel görüşünün gizlədilən hərbi detalları üzə çıxdı...
Brüsseldə baş nazir Nikol Paşinyanın ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken və Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula Fon der Lyayen ilə görüşünün regionda sülhə xidmət etmədiyi barədə verilən proqnozlar özünü doğruldur.
Qeyd edək ki, görüşdən az əvvəl Avropa Parlamenti əlaqələrin dərinləşdirilməsinə dair qətnamə qəbul etdi və Ermənistan rəsmiləri Avropa İttifaqına üzv olmaq üçün müraciət etmək imkanından danışmağa başladılar.
Bundan əvvəl rəsmi İrəvan Avropa ilə müdafiə əlaqələri qurmaq niyyətini bəyan edib. Son aylarda isə Fransa İrəvanı müasir silahlarla təchiz etməyə və Ermənistan ordusuna təlim keçməyə razılıq verib. Avropa İttifaqının Azərbaycanla sərhəddə müşahidəçi missiyası genişlənib. Azərbaycanın öz torpaqlarını Ermənistanın işğalından azad etdikdən sonra Qərbin bu ölkəyə hərbi və maliyyə yardımı göstərməsi faktı onların regionda sülhün hökm sürməsində maraqlı olmadıqlarının sübutudur. Bunlar fonunda Ermənistanın separatçı rejimin İrəvanda “nümayəndəliyini” bağlamaması, işğalda qalan sərhədyanı kəndləri azad etməyə tələsməməsi, qanunvericiliyindən Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını əks etdirən maddələri çıxarmaması, üstəlik Qərbdən hərbi və maliyyə yardımları alması açıq-aşkar təhdiddir və Azərbaycan buna biganə qala bilməz. Hadisələrin inkişaf axarının Qərbin regionda Ermənistan vasitəsilə hərbi cəhətdən möhkəmlənməsinə xidmət etdiyini ermənilər də etiraf edir. Bu xüsusda “armenianreport” portalı yazır: “Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Lyayen, Avropa komissarı Cozep Borrel və ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken arasında ötən həftə Brüsseldə keçirilən görüş ölkənin daxili siyasi həyatında əsas mövzulardan biri olmaqda davam edir. Eyni zamanda, Ermənistan cəmiyyətinin əksəriyyəti Ermənistanla Qərb arasında istər iqtisadi, istər siyasi, istərsə də hərbi sahədə əlaqələrin daha da inkişafını gözləyirsə, cəmiyyətin rusiyayönlü hissəsi, media və siyasətçilər Brüssel görüşünün nəticələrini neytrallaşdırmağa cəhd edir.
Beləliklə, rusiyapərəst qüvvələr Paşinyanın çox az - cəmi 270 milyon avro və 65 milyon dollar aldığını qabartmağa çalışırlar, deyirlər ki, bu, okeanda bir damladır. “Hökumət dəyəri 270 milyon olaraq qiymətləndirilən geosiyasi vektorun dəyişdirilməsi mərhələsinə qədəm qoyur. Bu, diversifikasiya deyil, dağıdıcı avantüradır”, - Milli Assambleyadakı Köçəryan fraksiyasının üzvü Lilit Qalstyan deyir. Mübahisə etmirik, ilk baxışdan məbləğ həqiqətən əhəmiyyətsizdir. Amma necə deyərlər, pul xoşbəxtliyi almır. Aprelin 5-də Brüsseldə keçirilən görüş əslində Aİ və ABŞ-ın Ermənistana, onun təhlükəsizliyinə və ərazi bütövlüyünə dəstəkdə konkret iştirakının başlanğıcı oldu. Brüsseldə isə Ermənistan nəhayət Rusiya ilə “boşanma” prosesini rəsmiləşdirdi. Bundan sonra biz sivil Qərbin yanındayıq. Paşinyan isə bağlı qapılar arxasında, o cümlədən hərbçilərdən dəqiq təhlükəsizlik zəmanəti almasaydı, çətin ki, bu addımı atardı. Şübhə yoxdur ki, Brüsseldən qayıdan Paşinyan Rusiya hərbçilərinin ölkədən çıxarılması, ümumiyyətlə, Aİİ və KTMT-dən çıxma səylərini gücləndirəcək. Bu, xüsusilə 44 günlük müharibə boyu səssiz qalan KTMT-yə aiddir. Nə Moskva, nə bütövlükdə KTMT, nə də onun üzvləri ayrı-ayrılıqda Ermənistanı dəstəkləyən hər hansı bəyanatla çıxış etməyiblər. Bundan başqa, bütün KTMT üzvləri Azərbaycanı qələbə münasibətilə təbrik ediblər. Beləliklə, Ermənistan və Rusiyanın, o cümlədən KTMT-nin yolları nəhayət ayrıldı.
Amma Ermənistan çox kiçik ölkədir və Azərbaycan, Türkiyə və Rusiyaya qarşı təkbaşına dayana bilməyəcək. Bizim yeni, daha güclü təhlükəsizlik çətirinə çox ehtiyacımız var. Bizi isə yalnız kollektiv Qərb təmin edə bilər. Və Qərb bunu bizə təqdim etməyə hazır olduğunu bildirdi. Erməni xalqının fiziki təhlükəsizliyini məhz Qərb, ilk növbədə Fransa və ABŞ təmin edə bilər. Amma biz də onlara nədəsə kömək etməliyik. Biz Aİ və NATO-nun qapılarını daha aktiv şəkildə döyməliyik, çünki gələcəyimiz oradadır. Amma ilk növbədə Rusiyanın ölkəmizdəki hərbi mövcudluğundan xilas olmalıyıq. Artıq bu istiqamətdə ilk addımlar atılıb - Zvartnots hava limanında pasport və sərhəd nəzarəti Ermənistan sərhədçiləri tərəfindən həyata keçiriləcək. Və bu, görürsünüz, bizim təhlükəsizliyimizin mühüm tərkib hissəsidir, çünki indi Ermənistana gələn və ya gedənlər haqqında tam məlumatımız olacaq. Sonra İran və Türkiyə ilə sərhəddə yerləşən rus sərhədçilərindən, daha sonra isə 102-ci bazadan çıxmağı xahiş edəcəyik. Sərhəd funksiyalarını erməni sərhədçiləri yerinə yetirə bilərlər. Gümrüdəki bazaya gəlincə, onun uzun müddət boş qalması ehtimalı azdır - Qərbdə regionumuzda hərbi mövcudluğunu gücləndirmək istəyənlər çoxdur, Fransa və ABŞ isə hətta Gümrüyə öz ordusunu göndərməyə hazırdır. Başqa sözlə, Brüsseldəki görüşü yalnız ictimaiyyətə açıqlanan məbləğlərə görə qiymətləndirməməlisiniz. Təbii ki, Paşinyan Moskvanın gurultusundan qorxmasa və Qərbə doğru kursunu davam etdirsə, onları başqa tranşlar da izləyəcək. Bizə, şübhəsiz ki, bütün lazımi yardım göstəriləcək - hərbidən tutmuş iqtisadiyə qədər. Qərbin bizə ehtiyacı olduğu kimi, bizə də Qərb o qədər lazımdır. Deyilənlərin təsdiqi kimi Avropa Parlamentinin müxtəlif fraksiyalarından olan 24 deputatdan ibarət qrupun Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Lyayenə və ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenə Ermənistanın təhlükəsizliyini təmin etmək çağırışını misal göstərmək olar. Və əminik ki, bu çağırış Brüssel və Vaşinqtonda eşidilib. Rusiyaya gəlincə, o, keçmiş sovet respublikalarının müstəqil kursunu qəbul etməkdə həmişə çətinlik çəkir. Ermənistan indi təkcə mental olaraq deyil, həm də hərbi, siyasi və iqtisadi mənada Qərbin yanındadır”.
Tahir TAĞIYEV
