Bədənin və ruhun tərbiyəsi Azərbaycanda dövlət siyasətinin əsasına çevrilib
Uşaq və gənclərin inkişafı akademik uğurdan və ya karyera hazırlığından kənara çıxan çoxşaxəli bir prosesdir. Bu, həm bədənin, həm də ruhun hərtərəfli tərbiyəsini əhatə edir, çünki hərtərəfli, möhkəm və məqsədyönlü fərdlərin formalaşmasına kömək edən balanslaşdırılmış böyümə kompleks xarakter daşıyır.
Yetkinliyin bünövrəsi formalaşma illərində qoyulduğundan, həm fiziki, həm də mənəvi inkişafın prioritetləşdirilməsi gənclərin dolğun və mənalı həyat sürməsi üçün əvvəldən diqqət mərkəzində olmalıdır.
İdmanın kütləviliyinə dövlət əlverişli zəmin yaradır
Gənclik dövründə fiziki inkişaf təkcə ümumi sağlamlıq üçün deyil, həm də zehni rifah və özünə hörmət üçün çox vacibdir. Yeniyetməlik və erkən yetkinlik dövrü sürətli böyümə, hormonal dəyişikliklər və artan enerji səviyyələridir. Bu mərhələdə sağlam vərdişləri təşviq etmək ömür boyu sağlamlığın tonunu təyin edir. Bu inkişafda məşq əsas rol oynayır. İdman, bədən tərbiyəsi və istirahət fəaliyyətləri güc, dözümlülük, koordinasiya və çevikliyi inkişaf etdirməyə kömək edir. Fiziki faydalardan əlavə, idmanda iştirak nizam-intizamı, komanda işini, liderliyi və sağlam rəqabət ruhunu inkişaf etdirir. Bunlar fonunda təsadüfi deyil ki, ölkəmizdə idmanın təşviqinə xüsusi diqqət olunur.
Faktdır ki, ölkədə idmanın ardıcıl, daimi inkişafı bilavasitə uşaqların və yeniyetmələrin idmana cəlb olunmasından asılıdır. Lakin təkcə uşaqları idmana cəlb etmək, idmanı təbliğ etmək azdır. Əvvəlcə idmanla məşğul olmaq üçün lazımi şərait yaratmaq, həmin şəraitdən bəhrələnib idmana gəlmiş uşaqların və yeniyetmələrin yarışlarda özlərini sınamasını təmin etmək lazımdır. Məhz prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi altında bu məsələ hər zaman ön plana çəkilir. Ötən ilin idman yekunlarına həsr olunan mərasimdə çıxışı zamanı bunula bağlı dövlət başçısı bildirib: “İdman cəmiyyətimizin ayrılmaz hissəsidir. İdmanın və idman qələbələrinin ictimai məkanda çox böyük rolu var. Xüsusilə gənc nəslin yetişdirilməsi, vətənpərvərlik hisslərinin gənc nəslə aşılanması üçün idman amili çox böyük məna daşıyır... Gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə edilməsində idman nə qədər vacibdirsə, bir o qədər də hərbi hazırlıq və fiziki hazırlıq vacibdir. Fiziki güc mənəvi saflığa da yol açır və şadam ki, bizim idmançılarımızın mütləq əksəriyyəti idmanda da, məişətdə də, cəmiyyətdə də nümunədirlər, örnəkdirlər. Onların davranışı, cəmiyyətdəki fəaliyyəti məni və əminəm ki, bütün xalqımızı sevindirir. Azərbaycan gənci məhz belə olmalıdır - vətənpərvər, fiziki cəhətdən güclü, mənəvi cəhətdən saf, öz xalqına, dövlətinə bağlı, heç bir kənar təsirə boyun əyməyən və ləyaqətli Azərbaycan gənci”. Azərbaycanda idmanın maddi-texniki bazası da sürətlə genişlənir. Ölkənin demək olar ki, bütün bölgələrində dünya standartlarına cavab verən Olimpiya idman kompleksləri tikilib istifadəyə verilib. Bu arada Azərbaycanın iki bölgəsində - Gəncə və Qəbələdə Olimpiya İdman Komplekslərinin tikintisinə start verilib. Ölkənin şəhər və rayonlarında 50-ə yaxın Olimpiya İdman Kompleksi, Bakı Olimpiya Stadionu, Su İdmanı Sarayı, Milli Gimnastika Arenası, Stend Atıcılığı üzrə İdman Kompleksi və digər iri idman qurğuları tikilib istifadəyə verilib. Bununla yanaşı, kiçik tutumlu məşq zalları, paytaxt və ona yaxın ərazilərdə böyük idman arenaları inşa olunub. Yaradılan şəraitlə paralel ölkəmizdə idmanın kütləviliyinə göstərilən diqqət olduqca böyükdür. Bunlar dövlətin uşaq və gənclərə qayğısının mühüm təzahürlərindən biridir.
“Yüksəliş” müsabiqəsi gənclərə böyük dəstəkdir
Dünya təcrübəsi göstərir ki, fiziki inkişaf bədəni gücləndirsə də, mənəvi inkişaf daxili özünü - fərdin hərəkətlərini və münasibətlərini istiqamətləndirən dəyərləri, inancları və məqsəd hissini tərbiyə edir. Mənəviyyat dinlə məhdudlaşmır; məna, əlaqə və şəxsiyyətin daha geniş tədqiqini əhatə edir.
Gənclik dövründə “Mən kiməm” və “Mən niyə buradayam” sualları formalaşmağa başlayır. Azərbaycan bu istiqamətdə də gənclərin problemlərinin həllində müvafiq addımlar atır. “Yüksəliş” müsabiqəsi bunun ən yaxşı nümunələrindən biridir. Qeyd edək ki, “Yüksəliş” müsabiqəsi prezident İlham Əliyevin 2019-cu il iyulun 26-da imzaladığı Sərəncamla təsis olunub. Müsabiqə qalibləri mentorlar tərəfindən birillik fərdi inkişaf planı və özünüinkişaf üçün 20 min manat məbləğində pul mükafatı əldə edirlər. Ölkəmizdə artıq sayca beşinci “Yüksəliş” müsabiqəsinin keçirilməsi uğurlu nəticələr əldə olunması, gənclərin inkişafında mühüm rol oynayır. Sonuncu müsabiqə ilə bağlı prezident İlham Əliyev 2024-cü il dekabrın 18-də müvafiq sərəncam imzalayıb. Bu, gənclərin ölkə həyatında rolunu artırır, onların inkişafı prosesində mühüm önəm kəsb edir. Digər məqamlar da diqqətdə saxlanır. Məsələ burasındadır ki, həyat qaçılmaz olaraq çətinliklər və uğursuzluqlar gətirir və güclü mənəvi təməl çətinliklərin öhdəsindən gəlmək üçün lazım olanları təmin edə bilər. Gənclər könüllü iş və ya xeyirxahlıq hərəkətləri ilə məşğul olduqda, daha böyük bir şeyə töhfə vermənin vacibliyini öyrənirlər. Nəhayət, fiziki və mənəvi inkişaf bir-biri ilə sıx bağlıdır. Sağlam bədən sağlam ağıl və ruhu dəstəkləyir, necə ki, əsaslı mənəvi həyat daha sağlam həyat tərzi seçimlərinə ilham verir. Pedaqoqlar, valideynlər və cəmiyyət liderləri inkişafın hər iki ölçüsünü dəstəkləyən mühit yaratmaq üçün əməkdaşlıq etməlidirlər. Həm fiziki, həm də mənəvi inkişafa üstünlük verməklə biz gənclərə təkcə indiki zamanda inkişaf etmək üçün deyil, həm də gələcəkləri üçün möhkəm təməllər qurmaq gücü veririk. Bədəndə və ruhda tərbiyə olunan bu gənc fərdlər sabahın liderləri, yaradıcıları və sülhqurucularıdır. İdmanın vasitə və üsulları, hərəkətlərin öyrədilməsi və fiziki qabiliyyətlərin təlqini sxemləri əxlaqi, iradi, estetik və intellektual tərbiyənin məzmunu ilə bağlı bir sıra problemləri səmərəli həll etməyə imkan verir. Azərbaycanın bir dövlət kimi gələcəyinin müəyyən edilməsi gənc nəslin hansı ruhda, hansı formada yetişdirilməsindən bilavasitə asılıdır. Qeyd edilənlər fonunda təsadüfi deyil ki, cəmiyyətin, xüsusən də onun gənclər təbəqəsinin fiziki və mənəvi inkişafında idmanın rolu daim yüksək qiymətləndirilir. İndi də Azərbaycanda bu müstəvidə genişmiqyaslı işlər görülür. Ölkə əhalisinin müxtəlif kateqoriyalarının və qruplarının, ilk növbədə uşaqların və gənclərin fiziki hazırlığının yüksəldilməsində bu mənada ciddi nailiyyətlər qeydə alınır. Hazırda bu, Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafının prioritetləri və məqsədlərindən biri kimi təsbit edilir. Müasir Azərbaycan cəmiyyətinin bütün sahələrində baş verən dəyişikliklərin keyfiyyəti əsasən təhsil potensialından asılıdır. Təhsil ümumbəşəri təcrübəni ardıcıl olaraq mənimsəyir və onu sivilizasiya axınına daxil edir, mədəniyyətin gələcək inkişafı üçün zəmin yaradır. Ölkəmizdə bütün bunlar əsaslı şəkildə nəzərə alınır və müvafiq addımlar atılır.
Samirə SƏFƏROVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
