Putin Əsədi Suriya ədalətinə təslim etmədi - "diktatora yaxşılıq insanlığa pislikdir"...
Xaqani Cəfərli: “Böyük dövlətlər bir qayda olaraq əməkdaşlıq etdiyi liderlərə sığınacaq verdikdən sonra onları ekstradisiyası etmirlər”
Rusiya Suriyanın, Baas rejiminin devrilməsindən sonra ölkədən qaçan Bəşər Əsədin ekstradisiyası tələbini rədd edib. Baki-xeber.com-un xarici mətbuatdan əldə etdiyi məlumat görə, Dəməşqin yeni administrasiyası Əsədin Rusiyadan ekstradisiyasını tələb edib. Lakin diplomatik təşəbbüslərdən sonra Rusiya Əsədin Suriyaya ekstradisiyasını rədd edib.
Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Əsədə sığınacaq verilməsi qərarının Rusiya prezidenti Putinə aid olduğunu açıqlayıb.
Bir müddət əvvəl isə Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Sergey Ryabkov Suriyadakı hadisələr və Əsədin Rusiyaya qaçması ilə bağlı açıqlama verib. Əsədin Moskvaya təhlükəsiz şəkildə aparıldığını deyən Ryabkov, Əsəd təhlükəsizlikdə olduğunu bildirib: “Bu, Rusiyanın belə fövqəladə vəziyyətdə düzgün hərəkət etdiyini göstərir”.
Qeyd edək ki, ötən ilin sonlarında Əsədin ölkədən qaçdığı vaxt Suriya rejiminin keçmiş kəşfiyyatçısı Xalid Beyye qanlı rejim hökmdarının ölkəsindən qaçaq yolla 135 milyard dollar çıxardığını açıqlamışdı. Keçmiş kəşfiyyatçının açıqlamasından qısa müddət sonra Rusiyaya sığınan Əsəd və ailəsinin ölkədən qaçaq yolla çıxardıqları 135 milyard dollarla mənzil aldıqları ortaya çımışdı.
Sonralar yayılan xəbərlərə görə, Əsəd ailəsi Moskvanın cazibədar göydələn rayonundakı “City of Capitals” kompleksində 30 milyon funt-sterlinqə ən azı 20 lüks mənzil alıb.
İki gün əvvəl isə Əsədin pul, qiymətli əşyalar və aktivlərinin arxasındakı ticarət şəbəkəsini əks etdirən məxfi sənədləri şəxsi təyyarələrlə gizli şəkildə Suriyadan çıxardığı ortaya çıxıb. “Reuters”in məlumatına görə, bütün bu gizli əməliyyatları Əsədin iqtisadi müşaviri Yaşar İbrahim təşkil edib. Qeyd edilir ki, Əsədin əmlakı, qohumları, müşavirləri və prezident sarayının əməkdaşları 4 reyslə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə (BƏƏ) aparılıb.
Uçuşlar 2024-cü il dekabrında Əsədin devrilməsindən 48 saat əvvəl həyata keçirilib. Sonuncu uçuş dekabrın 8-də Rusiyanın nəzarətindəki Hmeymim hərbi hava bazasından həyata keçirilib və Əsəd həmin gün başqa bir təyyarə ilə həmin bazanı tərk edərək Moskvaya qaçıb.
Rusiya Suriyanın Bəşər Əsədin ekstradisiyası tələbini rədd edib. Moskvanın Əsədi Suriyaya verməkdən imtina etməsi düzgün siyasət sayıla bilərmi? Hər xalqın diktatoru qaçıb Moskvada gizlənsə, dünyanın aqibəti necə olar? Suriya xalqının qanından sorulmuş pulları Əsəd niyə Moskvada saxlamalıdır?
“Bu tarixən belə olub, görünür uzun müddət də belə olacaq”
Məsələ ilə bağlı politoloq Xaqani Cəfərli “Bakı-Xəbər” şərhində “Rusiya hakimiyyətinin Suriyanın devrilmiş prezidenti Bəşər Əsədin ekstradisiyası tələbini rədd etməsi gözlənilən idi. Böyük dövlətlər bir qayda olaraq əməkdaşlıq etdiyi liderlərə sığınacaq verdikdən sonra onları ekstradisiyası etmirlər. Çünki, bu onlara etimadı sarsıda və əməkdaşlıq etmək istəyənləri tərəddüdə sala bilər. Bu tarixən belə olub, görünür uzun müddət də belə olacaq”-deyə bildirdi.
X.Cəfərlinin sözlərinə görə, Rusiyanın Bəşər Əsədi Suriyanın yeni iqtidarının tələbinə uyğun olaraq ekstradisiya etməməsinin hüquqi əsasları da var. “Suriyanın yeni iqtidarının ligitimliyi beynəlxalq aləm tərəfindən tanınmayıb. Hətta son zamanlar Əhməd əl-Şara iqtidarının ligitimliyini şübhə altına alınan addımlar atılır. ABŞ Suriyanın BMT-dəki nümayəndə heyətinin statusunu aşağı salıb. Eyni zamanda ABŞ və Almaniya Suriyanın hazırlı bayrağının əvəzinə Bəşər Əsəd hakimiyyəti dövründəki bayrağı Suriyanın rəsmi bayrağı kimi tanıdığını göstərən addım atıb. Belə bir vəziyyətdə Rusiyanın Bəşər Əsədin ekstradisiyası tələbini rədd etməsi məntiqlidir.
Rusiyada və dünyanın əksər ölkələrində Suriyanın hazırkı iqtidarının dayanaqlı ola bilməyəcəyi qənaətinin hər ötən gün daha da gücləndiyini nəzərə alanda Moskvanın Bəşər Əsədin ekstradisiyası tələbini rədd etməsinin məntiqli olduğu daha aydın görünə bilər” - deyə X.Cəfərli bildirdi.
İradə SARIYEVA
