Azərbaycanda kimin “dinini əlindən alıblar”? - ABŞ-da yanaşma dəyişmir...
Faiq Ələkbərli: “Bu kimi qərəzli hesabatlar heç bir nəticə verməyəcək, ABŞ-ın və onun müvafiq qurumunun əleyhinə işləyəcək”
ABŞ-nın Beynəlxalq Din Azadlığı üzrə Komissiyasının (USCIRF) illik qlobal hesabatında Azərbaycanla bağlı qərəzli, həqiqətə uyğun olmayan məsələlər yer alıb.
Qərəzli hesabatda Qarabağda, guya “erməni abidələrinin” “dağıdıldığı” iddia olunur.
ABŞ-ın 2025-ci il Beynəlxalq Dini Etiqad Azadlığı Hesabatının 46-48-ci səhifələri Azərbaycanda “dini etiqad azadlığının pozulmasına”, o cümlədən “erməni abidələrinin dağıdılmasına” “həsr olunub”. Azərbaycanda guya dini etiqad azadlığı “acınacaqlı vəziyyətdə”dir.
Erməni ağzı ilə hazırlanan bəyanatda ölkəmizə qarşı müxtəlif əsassız iddialar yer alıb və hesabat başdan-başa ermənilərin müdafiəsindən bəhs edir. Erməni mediasının geniş tirajladığı hesabatda, yəni bu qərəzli kağız parçasında elə iddialar var ki, necə deyərlər, bişmiş toyuğun gülməyi gəlir. Azərbaycanın dini etiqat azadlığı sahəsində “xüsusi narahatlıq doğuran” dövlətlər siyahısına salınması onu deməyə əsas verir ki, bu hesabat ermənilərin diqtəsi ilə hazırlanıb.
Birincisi, Azərbaycanda heç zaman dini etiqad azadlığı məsələsində hər hansı bir problem olmayıb və yoxdur, bunu görmək üçün cild-cild kitablar oxumaq lazım deyil, sadəcə ölkəmizə baxmaq kifayətdir. Müxtəlif dinlərin və konfessiyaların nümayəndələrinin tamamilə azad şəkildə öz dinlərini qoruyub saxladıqları, ibadətlə məşğul olduqları göz önündədir. O bədnam hesabatda səsləndirilən fikirləri oxuyarkən gözlərimizin önündə monoetnik dövlət olan Ermənistan canlanır, çünki o ölkədə ermənilərdən başqa xalq yaşamır, başqa xalqların nümayəndələri varsa da, onlara çoxdan Qriqoryanlığı zorla qəbul etdiriblər. Ermənistanda dini etiqad azadlığı deyilən bir nəsnə yoxdur. Bunu o hesabatı hazırlayanlar da yaxşı bilir. Amma digəl, Azərbaycana qarşı qərəzlilik, düşmənçilik gözlərini elə bürüyüb ki, Ermənistanı görə bilmirlər.
“Azərbaycana qarşı səsləndirilən bütün iddialar birmənalı olaraq əsassızdır”
AMEA-nın şöbə müdiri, fəlsəfə doktoru Faiq Ələkbərli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, Azərbaycanda müxtəlif dini icmalar sərbəst şəkildə fəaliyyət göstərir və onlara hər hansı bir təzyqidən, ayrıseçkilikdən söhbət gedə bilməz. “Çox təəssüf ki, ABŞ-ın istər siyasi, iqtisadi, dini, istərsə də insan haqları qurumları heç vaxt Azərbaycana münasibətdə doğru-dürüst davranmayıb, həmişə qərəzli mövqedən çıxış ediblər. Bu baxımdan, ABŞ-nin Beynəlxalq Din Azadlığı üzrə Beynəlxalq Dini Etiqad Azadlığı hesabatında da Azərbaycana qarşı yenə də qərəzli mövqe tutulması gözlənilməz deyildi. Çünki biz ABŞ-ın özünün və ona bağlı olan beynəlxalq təşkilatların antiazərbaycan mövqeyini dəfələrlə görmüşük. Bu hesabatda Azərbaycana qarşı səsləndirilən bütün iddialar birmənalı olaraq əsassızdır. Gerçəklik budur ki, Azərbaycanda dini etiqad azadlığı sahəsində heç bir problem yoxdur və bütün dinlərin təmsilçiləri sərbəst şəkildə öz fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Heç bir dinin təmsilçisinə qarşı ölkəmizdə təzyiq yoxdur. Odur ki, bu hesabatda həm dini etiqad azadlığı, həm də guya “erməni abidələrinin dağıdılması” barədə deyilənlər kökündən yanlışdır. Bilirik ki, Qarabağda erməni dini irsi yoxdur. Bu bir reallıqdır”.
Azərbaycanda heç vaxt dini etiqad azadlığının pozulmadığını deyən F.Ələkbərli qeyd etdi ki, burda tarix boyu müxtəlif dinlər mövcud olub, bu gün də müxtəlif dinlər və onların nümayəndələri mövcuddur. Burda olmayan erməni dini irsinin xüsusi qabardılmasının absurd olduğunu deyən F.Ələkbərlinin fikrincə, bu, mahiyyətcə doğru deyil. Azərbaycandakı xristian kilsələrinin məhz Azərbaycan xalqına məxsus olduğunu deyən F.Ələkbərlinin sözlərinə görə, xalqımızın xeyli bir hissəsi islamdan əvvəl xristian dinini qəbul etmişdi, burda albanları, qıpçaqları və digərlərini misal gətirə bilərik. “Bu gün Azərbaycanda olan qədim xristianlıq abidələri xalqımızın irsidir. Bu tarixi faktdır. Bu gün Azərbayanda o irsin gerçək sahibləri var. Bilirik ki, Çar Rusiyası Azərbaycanın bir hissəsini işğal etdikdən və haylar bizim ərazilərə köçürüldükdən sonra alban xristian abidələri haylara verildi. Amma o abidələrin haylara-ermənilərə heç bir aidiyyəti yoxdur. O abidələr xristian türklərə aid abidələrdir. Azərbaycanda xristianlığı, iudaizmi qəbul etmiş türklər də var. Xəzər türklərindən söhbət gedir, onların da abidələrinə biz öz irsimiz kimi baxırıq. Onlar iudaizmi qəbul etmiş türklərin dini etiqad ocaqlarıdır, abidələridir. Çox təəssüflər olsun ki, bizə uzun illər o abidələrin haylara “aid olduğunu” təlqin ediblər. Xüsusən də, kilsələrdən söhbət gedir.
Bu qərəzli hesabatın da məqsədi Azərbaycanı birtərəfli göstərmək və bizi xristian abidələrinə “düşmən” kimi qələmə verməkdir. Bu qətiyyən doğru deyil. Bunu bizdən yaxşı bilən elə ABŞ və ABŞ-ın müvafiq mərkəzləridir. Onlar yaxşı bilirlər ki, Azərbaycan xalqı, xalqımızın tarix boyu bu torpaqda qurduğu dövlətlər- Baharlılar, Bayandurlular, Azərbaycan Atabəyləri, Səfəvilər, Qacarlar (eyni zamanda bir çox dövlətlər), Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti, müstəqil Azərbaycan Respublikası həmişə bu məsələləri xüsusi diqqətdə saxlayıb.
Hesab edirəm ki, bu kimi qərəzli hesabatlar heç bir nəticə verməyəcək, ABŞ-ın və onun müvafiq qurumunun əleyhinə işləyəcək”-deyə F.Ələkbərli vurğuladı.
İradə SARIYEVA
