Makronla Əlcəzair prezidenti "barışdılar" - müstəmləkə dövründən qalmış problemlər...
Xaqani Cəfərli: "Ticarət müharibələrinin başladığı bir zamanda Avropa İttifaqı kimi dünyanın üç ən böyük siyasi, hərbi və iqtisadi mərkəzi ilə münasibətlər Əlcəzair kimi dövlətlər üçün həyati əhəmiyyət kəsb edə bilər"
Fransa Prezidenti Emmanuel Makronla Əlcəzair Prezidenti Abdulməcid Təbbun arasında aylarla sürən sükutdan sonra telefon danışığı baş tutub. Məlumata görə, prezidentlər telefon danışığı zamanı iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşması barədə razılığa gəliblər.
Məlum olduğu kimi, Fransa Əlcəzairdə soyqırım törədib, ölkənin sərvətlərini mənimsəyib. Əlcəzair uzun müddətdir ki, Fransadan talan etdiyi sərvəti geri qaytarmaq və soyqırıma görə təzminat tələbini irəli sürüb. Fransa isə bunlardan böyun qaçırır, üstəlik, bir necə ay əvvəl əlcəzairli bloggerləri ölkə ərazisində həbsə aldı, bəzilərini isə Əlcəzairə deportasiya etdi.
Fransa Əlcəzair ərazisindəki Saxara səhrasında keçirdiyi nüvə sınaqlarının vurduğu zərərlərin aradan qaldırılması üçün də hələ təzminat ödəməyib.
İndi nə dəyişdi, nə baş verdi ki, bu iki ölkə lideri münasibətlərin normallaşması barədə razılığa gələ bildilər? Yoxsa bu da qısamüddətli razılaşmadır?
Baki-xeber.com saytının sualını cavablandıran siyasi şərhçi Xaqani Cəfərli bildirdi ki, ABŞ-ın Avro-Atlantik əməkdaşlıqdan çəkilməyə başlamasından sonra Fransa Avropa İttifaqına liderlik enməyə başlayıb: "ABŞ-ın “nüvə çətiri”ndən məhrum olan Avropanın Fransadan asılılığı artır. Trampın ticarət müharibəsinə qarşı da Avropada ən güclü müqaviməti Fransa nümayiş etdirir. Bütün bunlar Fransanı Avropa İttifaqının qeyri-rəsmi liderinə çevirir. Bunun da nəticəsi olaraq Avropa İttifaqının siyasətini əsasən Paris müəyyən etməyə başlayır. Hətta Avropa İttifaqının Böyük Britaniya, Norveç və Türkiyə kimi ölkələrlə münasibəti də əsasən Fransanın mövqeyinə uyğun formalaşmağa başlayır. Böyük Britaniya, Norveç və Türkiyənin Avropanın yeni təhlükəsizlik və hərbləşmə siyasətindən kənarda saxlanılması da Fransanın istəyinin nəticəsidir.
Belə bir zamanda Əlcəzairin Fransa ilə münasibətlərini tarixdən gələn narazılıqlar, iddialar üzərində formalaşdırmasının Avropa İttifaqı ilə münasibətlərinə mənfi təsir edəcəyindən ehtiyatlanaraq, Parislə münasibətləri normalaşdırmağa çalışması anlaşılandır. Əlcəzairin mövqeyindəki dönüş bununla izah edilə bilər. Bu isə çox güclü səbəbdir. Ticarət müharibələrinin başladığı bir zamanda Avropa İttifaqı kimi dünyanın üç ən böyük siyasi, hərbi və iqtisadi mərkəzi ilə münasibətlər Əlcəzair kimi dövlətlər üçün həyati əhəmiyyət kəsb edə bilər.
Avropa bazarlarına çıxış, sərmayə və texnologiyaya ehtiyac tarixi ədalətin bərpasından daha vacibdir. Qənaətimcə, oxşar mövqe dəyişikliyini əksər ölkələrin siyasətində müşahidə edəcəyik".
Akif NƏSİRLİ
