Ştaynmayer 2 qlobal problemin İlham Əliyevlə müzakirəsinə ehtiyac duydu...
Akif Nağı: "Azərbaycanın dünyada gedən proseslərə təsir imkanları var və Almaniya da bu imkanlardan yararlanmaq fikrindədir"
Prezident İlham Əliyevlə Almaniya Federativ Respublikasının Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer mətbuata bəyanatla çıxış edərkən qonaq deyib ki, bu gün digər beynəlxalq məsələlər də müzakirə edildi, o cümlədən Amerika-Avropa İttifaqı gərginliyi, Rusiya-Qərb gərginliyi. Bu məsələlər təbii olaraq bütün dünyaya təsir edir və səmimi fikir mübadiləsi aparmaq mənim üçün çox önəmli idi.
Almaniyanın belə bir məsələnin müzakirəsində marağı başadüşüləndir. Çünki Almaniya Avropa məkanında yerləşir, onun ABŞ ilə gərginliyinin Almaniyaya birbaşa təsiri var. Eləcə də Avropanın Rusiya ilə gərginliyinin Almaniyaya təsiri kifayət qədərdir. Bu kontekstdə Almaniya Avropanın aparıcı dövləti olaraq Azərbaycandan hansı təmənnalar gözləyə bilər? Bu mövzunun açılmasının səbəbi nədir? Bu konteksdə Almaniya prezidenti İlham Əliyevdən nəyi eşitmək istəyirdi?
Baki-xeber.com saytının sualını cavablandıran politoloq Akif Nağı bildirdi ki, bu görüş zamanı çoxsahəli müzakirələr aparılıb, bütün məsələlərdə prezident dövlətimizin mövqeini aydın şəkildə ortaya qoyub: "Vaxt var idi, biz müəyyən məsələlərin üstünfən keçirdik, düşünürdük kı, bu kimlərinsə xoşuna gəlməz. Amma indi bütün məsələlərlə bağlı dövlətimizin mövqeyini aydın səkildə ortaya qoya bilirik. Bu o deməkdir ki, Azərbaycanın mövqeyi ilə hesablaşırlar, bu çox vacib məqamdır. Azərbaycan ikinci Qarabağ müharibəsində əldə etdiyi qələbəsi ilə dünyaya mesaj verdi ki, o özünü müdafiə etməyi bacarır. Özünü müdafiə etməyi bacaran dövlətə isə digər dövlətlər hörmətlə yanaşmağa məcburdur. Bu, Azərbaycanın dünyadakı nüfuzundan xəbər verir. Azərbaycan regionun lider dövləti olmaqla yanaşı, dünyada gedən geosiyasi proseslərə təsir etmək imkanına malikdir. Azərbaycanın Amerika, Rusiya və Avropa ölkələri ilə münasibətləri bərabərhüquqlu müstəvidə qurulub. Eyni zamanda, Azərbaycan ABŞ və Rusiya siyasətinə müəyyən mənada təsir edə bilir. Biz müşahidə edirik ki, Türkiyə ilə Rusiya arasında münasibətlər gərginləşəndə Azərbaycan Moskvanın xahişi ilə məsələyə müdaxilə etdi və münasibətləri normal məcraya qaytara bildi. Yaxud İsraillə Türkiyə arasında münasibətlər gərginləşəndə yenə Azərbaycanın vasitəçiliyinə ehtiyac yarandı. Bütün bunlar Azərbaycanın nüfuzundan xəbər verir. Ona görə də belə məsələlərin Azərbaycan prezidenti ilə müzakirə edilməsi təsadüfi hal deyil.
Bilirsiniz ki, Almanıyada hamimiyyət dəyişikliyi baş verib. Fridrix Merz yeni kansler kimi hökumətə başçılıq edəcək. Almanıyada prezidentin elə ciddi səlahiyyəti yoxdur, amma müəyyən məsələlərdə, xüsusilə beynəlxalq münasibətlərdə Almaniya prezidenti əvvəlki dövrlərdə də ciddi rol oynayib. Məsələn, Merzin regiona səfəri Almaniyaya heç nə verməzdi. Çünki o, nə Almaniyanın siyasəti ilə hələ yaxından tanış deyil, nə də regiondakı situasiyanı tamlıqla bilmir. Ona görə də illərdir siyasətin içində olan prezidentin regiona səfərini təşkil ediblər.
Region ölkələrindən Ermənistanın heç bir məsələyə təsir imkanları olmadığından ona bəzi vədlər, bəlkə də aldadıcı vədlər verməklə onu öz təsirləri altında saxlamağa çalışdılar.
Gürcüstanla da Almaniyanın münasibət qurması asan olmayacaq. Çünki onların Avropa İttifaqı ilə münasibətləri gərgindir. Yəqin çalışacaqlar ki, Gürcüstan Avropaya inteqrasiyadan tam şəkildə imtina etməsin, münasibətlərdə yeni mərhələyə başlasınlar.
Azərbaycanla bağlı isə onu müşahidə edirik ki, Almaniya rəsmi Bakının nüfuzundan istifadə edərək onun mövqeyini müəyyən məsələlərdə nəzərə almaq niyyətindədir.
Azərbaycan Türkiyə ilə tandemdə hərəkət edərək böyük bir regional geosiyasi güc formalaşdırıb. Eyni zamanda, Azərbaycan Türkiyə ilə birlikdə türk dünyasının mərkəzində dayanan bir dövlətdir. Hazırda Turan dünyası böyük bir gücə çevrilməkdədir. Azərbaycan prezidenti təsadüfən demədi ki, bizim ailəmiz Turan ailəsidir. Azərbaycan Turan ailəsinin üzvü olaraq dünyanın ən qlobal məsələlərinə, o cümlədən Rusiya-Amerika, Rusiya-Avropa, Amerika-Avropa münasibətlərinə təsir imkanlarına malikdir.
Digər tərəfdən, burada enerji təhlükəsizliyi məsələsi də var. Bu məsələdə Azərbaycanın rolu daha güclüdür və yəqin ki, danışıqlar zamanı bu məsələ də müzakirə edilib. Rusiya ilə Avropa arasında olan gərginliyin aradan qaldırılmasında Azərbaycan həm vasitəçı kimi rol oynayır, həm də Avropanın enerji təhlükəsiziyinin şaxələndirilməsində ölkəmiz əsas iştirakçılardandır.
Bununla yanaşı, Avropa ilə Amerika arasındakı gərginliyin azaldılmasında da Azərbaycanın müəyyən rolu ola bilər.
Azərbaycan Avropanın aparıcı dövləti olan Fransanın təhdidləri qarşısında geri çəkilmədi. Faktiki olaraq Fransanın günahı üzündən Azərbaycan-Fransa münasibətləri korlanıb. Eyni zamanda Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasındakı münasibətlər arzuolunan səviyyədə deyil. Azərbaycana qarşı həm Avropa İttifaqı, həm AŞPA, həm Avropa Parlamenti zaman-zaman qərəzli bəyanatlar və digər sənədlər qəbul edirlər. AŞPA-da Azərbaycan nümayəndə heyəti səsvermə hüququndan məhrum edilib. Bu, birinci növbədə Fransanın pozucu fəaliyyəti ilə bağlıdır. Təəssüf ki, Avropa qurumlarında da Fransanın bu mövqeyi qəbul edilir.
Yəni bu münasibətlərin nizana salınması ilə Avropa özünə müəyyən müttəfiqlər axtarır. Çünki çox bərbad siyasət apardıqlarına görə hər yandan təcrid olunublar. İndi Avropa bu blokadalardan çıxmağa çalışır. Onlardan biri də Azərbaycanla münasibətdir. Ola bilsin ki, yaxın zamanlarda bu istiqamətdə Almaniyanın mövqeyində dəyişiklik müşahidə edilsin.
Nəticə olaraq qeyd edək ki, Azərbaycanın dünyada gedən proseslərə təsir imkanları var və Almaniya da bu imkanlardan yararlanmaq fikrindədir".
Dəniz NƏSİRLİ
