Avropa İttifaqı Azərbaycan-Ermənistan sülh prosesini yenə pozur...
Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişi layihəsi üzrə müvafiq mətnlə bağlı danışıqlar yekunlaşıb. Lakin bu, yaxın zamanda sülhə nail olunacağı anlamına gəlmir. Əksinə, görünən odur ki, Ermənistan sülh pərdəsi altında Azərbaycanla yeni savaş hazırlığını gücləndirir.
Bu prosesdə Ermənistanın xarici havadarları da intensiv fəaliyyət göstərirlər. Sözügedən xüsusda Avropa İttifaqının (Aİ) indi daha çox canfəşanlıq etməsi də diqqətdən yayınmır.
Bu arada Türkiyənin “Haber Global” telekanalı məlumat yayıb ki, Avropa İttifaqı Ermənistanı silahlandırmaq üçün Fransanın rəhbərlik etdiyi layihə hazırlayıb. Telekanalın saytında dərc olunan “Ermənistan PUA axtarışında! Avropa İttifaqından Ermənistana silah yardımı” sərlövhəli məqalədə qeyd olunur ki, Paris, Dehli və Afina Ermənistanı silahlandıran əsas oyunçulardır: “Hazırda İrəvana 10 milyon avro dəyərində hərbi yardım göstərilsə də, bu yardım genişləndiriləcək. Mənbələrə görə, İrəvan növbəti müharibəyə hazırlaşmaq üçün PUA almağa çalışır”. Məqalədə deyilir ki, Aİ-nin Ermənistana hərbi yardımları onun sülh təşəbbüsü ilə bağlı çağırışlarına ziddir: “Aİ rəsmiləri deyirlər ki, Cənubi Qafqazda sülhə ehtiyac var. Amma təşkilat tərəflərdən birini silahla təchiz edərək bu təşəbbüsə mane olur. Aİ-nin dəstəyini hiss edən Ermənistan Azərbaycanla sülh danışıqlarına son qoya bilər. Fransa rəsmiləri iddia edirlər ki, Ermənistan yenidən silahlanaraq sülh danışıqlarında güclü mövqeyə sahib ola bilər”. Analitiklərin fikrincə Ermənistan növbəti müharibəyə hazırlaşır. Onu da qeyd edək ki, Brüssel yaxın zamanda "Avropa Sülh Fondu" vasitəsilə Ermənistana növbəti tranşı ayırmağa hazırlaşır. Ayrılacaq məbləğ hələ açıqlanmayıb, lakin Avropa diplomatik dairələrindəki mənbələr bu məbləğin ən azı on milyon avro olduğunu bildirir. Bu, ilk belə yardım deyil. 2024-cü ilin iyulunda Aİ artıq Ermənistana "müdafiə ehtiyacları" üçün 10 milyon avro ayırmışdı. Maraqlıdır ki, bu vəsaitlər birbaşa silah alışı üçün nəzərdə tutulmasa da, Ermənistanın dövlət büdcəsinin digər istiqamətlərə yönəldilməsinə və hərbi xərclərin artırılmasına şərait yaradır. Rəsmi olaraq Avropa İttifaqı dəfələrlə Azərbaycan və Ermənistan arasında vasitəçilik missiyasını öz üzərinə götürdüyünü bəyan edib və rəsmi olaraq sülhü dəstəklədiyini iddia edib. Lakin eyni zamanda Ermənistana hərbi yardımların artırılması və bölgədə güc balansının pozulması tam fərqli mənzərə yaradır. Onu da qeyd edək ki, Aİ daxilində Cənubi Qafqazın hərbiləşdirilməsində xüsusi marağı olan ölkə Fransadır. Paris Ermənistana silah və hərbi dəstəyin əsas təşviqatçısıdır. Xatırladaq ki, Fransanın Ermənistandakı səfiri Olivye Dekotinyi Ermənistanın İctimai Radiosuna verdiyi son müsahibədə açıq şəkildə etiraf etmişdi: "2025-ci ildə bizim əməkdaşlığımız üç əsas istiqamətə fokuslanacaq: Ermənistanın müdafiə avadanlıqları ilə təchiz edilməsi, erməni əsgərlərinin təlimi və Ermənistan Müdafiə Nazirliyinə islahatlar üçün məsləhətlər vermək. Bu islahatlar Ermənistan ordusunun gücünü artırmağa imkan verəcək". Hazırda bu istiqmətdə işlər davam etdirilir.
Görünən həm də budur ki, Aİ Azərbaycan və Gürcüstanda nüfuzunu itirdikdən sonra geosiyasi mövqeyini Ermənistan vasitəsilə gücləndirməyə can atır. Bakı ilə İrəvan arasında birbaşa təmasların intensivləşdiyi və bu təmaslar müəyyən nəticələrin əldə olunduğu, regional sülhə mane olan məqamların tədricən azaldığı bir vaxtda Avropanın bu addımları təsadüfi deyil. Şübhəsiz ki, Ermənistana ayrılan hərbi yardım, bu ölkənin silahlndırılması bölgədə destruktiv fəaliyyətə xidmət edir. Avropa İttifaqı tərəfindən bu kimi fəaliyyətlər açıq şəkildə birtərəfli və qərəzli xarakter daşıyır, bölgədə “bölücü xətlər” yaratmaq siyasətinin təzahürüdür. İstisna deyil ki, Ermənistan Aİ-dən aldığı dəstəklə destruktiv mövqeyini gücləndirəcək, hərbi-siyasi gərginliyi artıracaq, sülhdən yayınmağa çalışacaq. Sərhəd zonasına ordumuzun mövqelərinin Ermənistan tərəfindən atəşə tutulması halalrının artması da elə bundan irəli gəlir. Beləliklə, Ermənistanın davamlı şəkildə silahlandırılması həm sülh danışıqlarının gələcəyi, həm də regional təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı narahatlıqlar yaradır. Görünən odur ki, Ermənistan və onu himayə edən güc mərkəzləri sülhü imitasiya edərək vaxt qazanmağa və beləliklə, yeni süni münaqişə ocağı yaratmağa çalışırlar. Sülhə mane olan zəruri məqamlardan biri də işğalçı Ermənistana münasibətdə dəstəkləyici və himayəedici mövqeyə sahib güc mərkəzlərinin məkrli niyyətləri, sülhə zərbə vuran addımlarıdır. Avropa İttifaqı bu prosesdə xüsusi çəkiyə malikdir. Avropa İttifaqının Ermənistandakı müşahidə missiyasının fəaliyyəti də elə sülhə zərbəyə hesablanıb. Bu missiya öz mandatına uyğun olmayan fəaliyyətlə məşğuldur, onun nümayəndələri Ermənistanla Azərbaycan arasında müvəqqəti şərti sərhəddə təxribat xarakterli səfərlər edərək, regionda hərbi-siyasi sabitliyi təhdid altında saxlamağa çalışır, Azərbaycan əleyhinə iş aparır, kəşfiyyat məlumatları toplayır. Onlar bununla da hərbiləşmiş struktura çevrilir və daimi əsaslarla Ermənistan-Azərbaycan sərhədində fəaliyyət göstərir ki, bu da sülhə zərbə vurur. Ümumiyyətlə, bu missiyanın fəaliyyətinə heç bir ehtiyac yoxdur, amma regionda sülh istəməyən, eskalasiya yaratmağa çalışan qüvvələr bu hərbiləşmiş strukturu saxlamağa çalışırlar. Təəssüf ki, hər zaman xarici qüvvələrin əlində vasitə olan Ermənistan özü də Bakının tələblərinə baxmayaraq, bu missiyanın çıxarılması üçün addım atmır.
Samirə SƏFƏROVA
