Aktyor və aktrisalar Mehriban Ələkbərzadəyə qarşı - Türkiyədən də etiraz gəldi...
Akademik Milli Dram Teatrı: “Teatrımızın adıçəkilən aktyorlarının etirazlarını onların söz haqqı kimi normal qarşılayır, buna hörmətlə yanaşırıq”
Uzun müddətdir ki, Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı ətrafında xoşagəlməz söz-söhbətlər dolaşır.
Daha dəqiq desək, Akademik Milli Dram Teatrının Bədii rəhbəri Mehriban Ələkbərzadəyə qarşı ayrı-ayrı aktyorlar müxtəlif ittihamlar səsləndirirlər, onu kobudluqda, aktyorlarla pis rəftar etməkdə ittiham edirlər. Biz son günlər xalq artisti Əli Nurun, əməkdar artistlər Mehriban Xanlarovanın və Münəvvər Əliyevanın M.Ələkbərzadənin idarəçilik üsuluna qarşı etirazlarını mətbuatdan oxumuşuq. Onların fikrincə, M.Ələkbərzadə teatrdakı aktyor və aktrisalara qarşı ayrı-seçkilik etməklə yanaşı hətta teatrda kifayət qədər peşəkar səhnə xadimləri olduğu halda başqa teatrlardan aktyor və aktrisalar dəvət edir.
Məsələn, Mehriban Ələkbərzadənin Xalq yazıçısı Elçinin "Baş" romanı əsasında hazırladığı tamaşada Ağabəyim ağa rolu üçün gənc aktrisa Günəş Tegini dəvət etməsi ciddi narazılıq doğurub.
Aktrisa Mehriban Xanlarova buna etirazını bildirib və mətbuata müsahibəsində “illərlə bu teatrın səhnəsində püxtələşmiş, müxtəlif obrazlarla tamaşaçıların sevgisini qazanmış sənətkarlar var. Belə olduğu halda, Mehriban Ələkbərzadənin başqa teatrdan aktrisa gətirməsi nə dərəcədə doğrudur? Bizdə aktrisa qıtlığı var? Əlbəttə ki, yox!”-deyib. Aktrisa başqa bir müsahibəsində həmçinin deyib ki, teatrda vəziyyət düzəlməsə Mehriban Ələkbərzadənin fəaliyyəti ilə bağlı bəzi faktları açıqlayacaq. Onun "Mehriban Ələkbərzadənin fəaliyyəti haqqında hansı faktları açıqlayacağına gəlincə, M.Xanlarova “Hələlik onu deyə bilmərəm. Gözləyirəm, görək nə olur. Mən təklif eləmişəm ki, teatrda açıq iclas keçirilsin. Mehriban Ələkbərzadənin mənə nə sözü-sualı var, versin, cavabını faktla, sübutla alsın. Nə mən, nə Münəvvər Əliyeva, nə də Əli Nur heç bir fikri fakt olmadan danışmırıq. Lazım gələrsə, çox faktları açıqlayacağıq. O qədər şeylər var, hələlik susmaq mövqeyindəyik”-deyib.
Akademik Milli Dram Teatrının aparıcı aktyoru, xalq artisti Əli Nur da mətbuata açıqlamasında M.Ələkbərzadəyə qarşı ittihamlar irəli sürüb: “Mehriban Ələkbərzadəni teatra mən gətirmişəm. O vaxtı “pojarnı” ştatında idi. Onu bir ovucumda saxlayıb, gətirib İncəsənət universitetinin o vaxtkı rektoru Aslan Aslanova təhvil vermişəm! Buna görə töhmət də almışam. 1 il boyunca onun adını afişalarda rejissor asistenti, bədii rəhbər yazdırmışam. İndi özünü göylə aparır, o nə bilir ki, teatr sənəti, rejissor sənəti, aktyor sənəti nədir? Məni görüb saymır, başını aşağı salır. Deyir ki, mən şəhid falan bilmirəm. Heç kimə hörmət qoymur. Tariyel Vəliyev 19 il onu televiziyada öyrətdi. Bildiyi bir şey yoxdur! Mən həqiqəti deyirəm. Onun qoyduğu tamaşaları sadalayıb, təhlil edərəm. Mehribana yaltaqlana bilmərəm. Teatrı ediblər bardaqxana. Nə ağsaqqalı var, nə də qarasaqqalı”.
Akademik Milli Dram Teatrının aktriası, əməkdar artist Münəvvər Əliyeva da müsahibəsində M.Ələkbərzadədən narazılıq edib. “...Həmkarım Mehriban Xanlarovaya dəstək olaraq teatrımızın repressiya dövrü yaşadığını qeyd etmişəm. 1992-ci ildən teatrda işləyirəm, daim baş rolları oynamışam.
Problem “teatrda rol davası edirik” məsələsi yox, pərdəarxasında baş verənlərdir. Teatra rəhbərlik edən şəxs bütün işçilərə qarşı ədalətli olmalıdır. Bütün kollektiv ondan narazıdır, amma təzyiq altında olduqlarına görə susur və susdurulurlar. Görünür, bədii rəhbər rejissor kimi fəaliyyət göstərdiyi illərdə müəyyən məhdudiyyətlər yaşayıb və daxilində hansısa kini qalıb, ona tamaşa hazırlamaq haqqı verilməyib. Yaxud tamaşa qoyulanda məhdudiyyətlə üzləşib. Sanki teatr Mehriban Ələkbərzadənin şəxsi mülküdür...”-deyə M.Əliyeva bildirib.
M.Ələkbərzadənin ünvanına daha sərt ittiham isə Türkiyədə fəaliyyət göstərən Əməkdar incəsənət xadimi, tanınmış aktyor Məlahət Abbasovadan gəlib. “Mən hər zaman Azərbaycan və Türkiyə arasında mədəniyyət körpüsü qurmağa çalışmışam. Xaricdə yaşasaq da, Azərbaycanın təbliğatı ilə məşğul olan sənət adamlarıyıq və gördüyümüz işləri hər kəs bilir. Türkiyədə iki peşəkar azərbaycanlı aktyor var: mən və Cahangir Novruzov. Hər zaman iki ölkənin teatrları arasında əlaqə yaratmağa çalışmışıq.
Lakin təəssüf ki, Mehriban Ələkbərzadə Akademik Milli Dram Teatrına bədii rəhbər olduğu müddətdə bu əməkdaşlıq mümkün deyil. İstanbul Şəhər Teatrlarının bədii rəhbərinin müavini kimi Mehriban Ələkbərzadəni teatrda ziyarət etdim və işbirliyi üçün müraciət etdim. O isə açıq şəkildə bildirdi ki, nə qədər ki, burada çalışır, mənim teatrda fəaliyyət göstərməyimə imkan verməyəcək.
"Nə qədər mükafat alsan da, səni rejissor kimi qəbul etmirəm. Yuxarıdan tapşırıqla gəlsən belə, məşqində iştirak edib ən kiçik problemi tapıb, tamaşanı dayandıracağam", - dedi. Bu sözlər teatr rəhbərinə yaraşmayan, etikadan kənar bir yanaşma idi.
Mən isə Mehriban Ələkbərzadədən peşəkarlıq gözləyirdim. Çünki dünyada tanınan bir teatrın təmsilçisi kimi qarşısına getmişdim. Lakin illər keçsə də, Mehribanın daha da qısqanc və intriqalarla dolu bir insan olduğunu gördüm. Bu davranış teatr rəhbərinə yaraşmaz. Mən gülərək otağına girdim, gülərək də çıxdım. Çünki onun bu cılız davranışına əhəmiyyət vermədim”.
Bundan başqa aktrisa bildirib ki, Şimali Kiprdə Mehriban Ələkbərzadə Elçin Əfəndiyevin "Qatil" əsəri əsasında eyniadlı tamaşanı səhnəyə qoyub, amma tamaşa yaxşı qarşılanmayıb: “Tamaşa başdan ayağa pornoqrafiya səhnələrindən ibarət idi. Tamaşanın iki-üç nümayişindən sonra Mehriban Ələkbərzadəni Bakıya göndərdilər, onu qovmuş kimi etdilər. Elə bir Azərbaycan əsərini o vəziyyətdə səhnələşdirmək biabırçılıq idi. Şimali Kipr Dövlət Teatrından rəsmən Mehriban Ələkbərzadəni qovdular...”
M.Abbasovanın və digər aktyor və aktrisaların M.Ələkbərzadəyə qarşı irəli sürdükləri ittihamlar gerçəkdən də çox ciddi ittihamlardır.
Ümumiyyətlə, M.Ələkbərzadə Akademik Milli Dram Teatra gələndən sonra bu kimi ittihamlar, açıqlamalar səngimək bilmir, bu ittihamları isə səhnədə öz sözünü demiş sənətkarlar dilə gətirir.
“Azdarama”da nə baş verir? M.Ələkbərzadənin ünvanına səsləndirilən ittihamlar nə dərəcədə həqiqətdir? O, onu ittiham edənlərə hansı cavabı verəcək?
Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı ilə əlaqə saxladıq ki, M.Ələkbərzadənin mövqeyini öyrənək.
Teatrın mətbuat xidmətindən göndərilən rəsmi açıqlamada deyilir: “Martın 5-də Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında Xalq yazıçısı Elçinin "Baş" romanı əsasında hazırlanan tamaşanın məşqlərinə başlanılıb. Tamaşanın quruluşçu rejissoru - Akademik Milli Dram Teatrının Bədii rəhbəri Mehriban Ələkbərzadə Ağabəyim ağa rolu üçün gənc və istedadlı aktrisa Günəş Tekini dəvət edib.
Tamaşanın hazırlanması ilə bağlı əmr kollektivə elan olunandan sonra əməkdar artist Mehriban Xanlarova müsahibəsində bu faktla bağlı etirazını bildirib. Daha sonra teatrın digər aktyorları - Xalq artisti Əli Nur və əməkdar artist Münəvvər Əliyeva sosial şəbəkə hesablarında və saytlarda öz etirazlarını bidiriblər.
Bu gün Akademik Milli Dram Teatrı bir neçə istiqamətdə öz strategiyasını və yaradıcı hədəfini müəyyənləşdirib. Bura teatr irsinin qorunması, beynəlxalq əlaqələrin genişlənməsi, müasir tamaşaçı tələbinə cavab verən repertuar planının tərtibi, gənc, perspektivli və istedadlı aktyorların truppaya cəlb olunması və s. daxildir.
Son iki ildə teatr ciddi uğurlara imza atıb. Aleksandrinski Teatrında "İblis və..." tamaşasının premyerası keçirilib. Bu, Azərbaycan teatr tarixində olmayan hadisədir. Belarus və Gürcüstan milli teatrları ilə Memorandum imzalanıb. 2025-ci il ərzində hər iki ölkəyə qastrol səfərləri olacaq.
Günəş Tekin dəvətli aktrisa hesab olunmur. O, artıq Akademik Milli Dram Teatrının əməkdaşıdır. Son iki il ərzində Akademik Milli Dram Teatrı öz truppasını genişləndirmək və yeniləndirmək üçün gənc aktyorları cəlb edib. Məsələn, “Baş” tamaşasına kastinq yolu ilə seçilmiş beş tələbə-aktyor cəlb edilib. Həmin tələbə-aktyorlar həm epizodik, həm də kütləvi səhnələrdə yer alacaqlar. Bu isə gələcəkdə aktyor bazasının gəncləşdirilməsi, gənc nəslin teatra cəlb olunması üçün ilkin addım hesab olunur. Bu proses gələcəkdə də davam edəcək.
Ümumiyyətlə, teatrın truppasının potensialını gücləndirmək, yeni yaradıcılıq işlərinə aktyor bazası yaratmaq üçün digər teatrlardan aktyorların dəvət olunması hər zaman baş verib və bu, zəruri yaradıcı prosesdir. Tarixə nəzər salsaq, müxtəlif teatrlardan dəvət olunan gənc, orta və yaşlı aktyorlar Akademik Milli Dram Teatrında tamaşalara dəvət olunub və bu gün teatrın ən tanınmış üzvlərinə çevriliblər. Misal olaraq, Fatma Qədirinin, Leyla Bədirbəylinin, Nəcibə Məlikovanın, Məlik Dadaşovun, Siyavuş Aslanın adını çəkə bilərik. Həmçinin bu gün teatrımızda çalışan, bir-birindən maraqlı rollar yaradan Cəfər Namiq Kamalın, Əli Nurun, Sabir Məmmədovun, Mehriban Zəkinin, Münəvvər Əliyevanın, Almaz Amanovanın və başqalarının adını qeyd edə bilərik.
Teatrımızın adıçəkilən aktyorlarının etirazlarını onların söz haqqı kimi normal qarşılayır, buna hörmətlə yanaşırıq. Amma təəssüf ki, hansı tərəfdən baxsaq, bu, yaşlı nəslin gənc nəslə olan haqsız və yanlış qısqanclığıdır. Amma arzu edərdik ki, bu etirazı və qısqanclığı doğru olmayan üslubda və leksikonda konkret şəxsə - teatrın Bədii rəhbəri Mehriban Ələkbərzadəyə yönəltməkdənsə, teatrımızın müxtəlif istiqamətlərdə qazandığı uğurlara dəstək verib, təbliğ edib onlayn və sosial medianın gündəmini məhz bu işlərlə məşğul etsinlər”.
Mətbuat xidmətindən bildirdilər ki, bu rəsmi açıqlamadan əlavə, hansısa fikir bildirmək niyyətində deyillər. M.Abbasovanın M.Ələkbərzadəyə ünvanlanan ittihamlarına gəlincə, teatrdan bu məsələyə ümumiyyətlə münasibət bildirilmədi.
Qeyd edək ki, baş verənlər sosial şəbəkələrdə də geniş müzakirə olunur. Hətta bəzi sosial şəbəkə istifadəçilərinə görə, guya bu narazılıq hansısa qüvvələr tərəfindən teatra zərbə vurmaq üçün hazırlanıb ortaya atılıb, aktyorlarla M.Ələkbərzadə arasında qəsdən qarşı durma yaradılıb.
Baş verən bu hadisəyə ölkənin Mədəniyyət Nazirliyindən hələlik hər hansı bir reaksiya yoxdur. Bütün hallarda bu narazılıqların kökündən araşdırılmasına ciddi ehtiyac var. Çünki bu teatrda nə baş verdiyi çoxlarına qaranlıqdır, teatr tam aydınlıq gətirmir, M.Ələkbərzadə də danışmır...
İradə SARIYEVA
