Suverenliyin iqtisadi əsaslarında sahibkar töhfəsi...
Azərbaycanın iqtisadi tərəqqisində sahibkarlar getdikcə daha böyük rol oynamaqdadırlar. Bunu dövlətin onlar üçün yaratdığı şərait fonunda sahibkarların iqtisadi inkişafa verdikləri töhfə də təsdiq edir. Ümumiyyətlə, dğvlət özəl sektorun iqtisadiyyatın inkişafına daha çox töhfə verməsi siyasətini yürüdür və bu da öz nəticələrini verir.
Təsadüfi deyil ki, ölkəmizdə sahibkarların sayı da bu durumda sürətlə artır. Cari ilin yanvarın 1-nə olan məlumata əsasən, Azərbaycanda 1,4 milyondan çox fərdi sahibkar qeydiyyata alınıb. Bununla yanaşı, hazırda 212 mindən çox hüquqi şəxs statusuna malik sahibkarlıq subyekti fəaliyyət göstərir ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 7,1 faiz çoxdur. O da təqdirəlayiq haldır ki, Azərbaycanın ərazilərini işğaldan azad etməsi də sahibkarlığın inkişafında yeni təkanverici qüvvəyə çevrilib. Bu gün Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında sahibkarlıq fəaliyyəti sürətlə inkişaf edir. Bunun ümdə səbəblərindən biri odur ki, dövlət tərəfindən bu bölgələrdə infrastrukturun sürətlə bərpası, vergi və gömrük güzəştləri, investisiya təşviqləri yaradılaraq iş adamlarının aktiv fəaliyyəti üçün münbit şərait formalaşdırılıb.
Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi dövlətin iqtisadi strategiyasının əsas hədəfləri sırasındadır
Görülən işlər, nəzərdə tutulan fəaliyyət strategiyaları bu qənaətə gəlməyə əsas verir ki, ölkə sahibkarları bundan sonra da Azərbaycanın suverenliyinin, müstəqilliyinin iqtisadi əsaslarının möhkəmlənməsinə öz töhfəsini verəcək. Bu fonda tamamilə təbii haldır ki, sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi və dəstəklənməsi dövlətin iqtisadi strategiyasının əsas hədəflərindəndir. Əslində, bu davamlı dövlət siyasətidir. Məsələ ilə bağlı Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Azər Əmiraslanov bildirir ki, sahibkarlıq sektoru dövlətin iqtisadi şaxələndirmə, dayanıqlı iqtisadiyyat hədəflərini dəstəkləyir və iqtisadi inkişaf üçün lokomotiv rolunu oynamaqdadır: “Bildiyimiz kimi, ölkəmizdə iqtisadi siyasətlə sosial siyasətin əlaqələndirilməsi, iqtisadi inkişafla sosial inkişafın bir-birini tamamlaması prezident İlham Əliyev tərəfindən müəyyən edilmiş təməl prinsiplərdən biridir. Konstitusiyamızda da vətəndaşlara layiqli həyat səviyyəsinin təmin edilməsi dövlətin ali məqsədi kimi qeyd edilib. Bu gün iqtisadi inkişafın lokomotivi qeyri-dövlət sektoru olduğuna görə, o, həm də sosial missiyanı yerinə yetirir. Belə ki, 2024-cü ilin ilkin statistik məlumatlarına əsasən qeyri-dövlət sektorunun əməkhaqqı fondunda payı 51 faiz, məşğul əhalinin strukturunda payı 79,1 faiz, yeni yaradılan iş yerlərində payı 91,6 faiz təşkil edir. Bu sahibkarlıq sektorunun sosial inkişafa töhfəsinin statistik rəqəmlərdə konkret ifadəsidir”.
Dövlətin iş adamlarını dəstəkləməsinin daha bir real nümunəsi odur ki, Azərbaycanda sahibkarlıq sahəsində yoxlamalar daha 1 il dayandırılıb. Xatırladaq ki, bir müddət əvvəl prezident İlham Əliyev bununla bağlı “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların dayandırılması haqqında” qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanunu imzalayıb. Bununla qarşıdakı 1 ildə yalnız vergi yoxlamaları, insanların həyat və sağlamlığına, dövlətin təhlükəsizliyinə və iqtisadi maraqlarına təhlükə yaradan hallar üzrə siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən yoxlamalar aparıla bilər. Həmin yoxlamalar da müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi məhdudiyyət nəzərə alınmaqla aparılır. Sahibkarlar bu qanunun tələbləri pozulmaqla həyata keçirilən yoxlamalardan müvafiq icra hakimiyyəti orqanına, prokurorluq orqanlarına, həmçinin inzibati və məhkəmə qaydasında şikayət verə bilər. Ümumiyyətlə, qeyd edək ki, ölkəmizdə həm də sahibkarlığın inkişafı üçün vacib olan qanunvericilik bazası yaradılıb. Bu təbəqənin hüquq və qanuni mənafelərinin müdafiəsini, sahibkarlıq fəaliyyətinin dövlət tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsini, müvafiq mühitini sağlamlaşdırılmasını təmin edən normativ hüquqi aktlar qəbul edilib, davamlı olaraq da təkmilləşdirlir. Elə bu müstəvidə Azər Əmiraslanov bildirir ki, ölkəmizdə dövlət-özəl tərəfdaşlığı mexanizminin tətbiqinə başlanılması dövlətin sahibkarları tərəf müqabili kimi dəyərləndirməsindən, onlara güvənməsindən irəli gəlir: “Milli iqtisadiyyatın inkişafında, dayanıqlı iqtisadi artımın təmin edilməsində, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpası prosesində, sosial problemlərin həllində dövlətimizin sahibkarlardan gözləntiləri olduğu kimi, sahibkarların da dövlətdən – aidiyyəti qurumlardan, məmurlardan, millət vəkillərindən gözləntiləri var. Bir çox hallarda bu gözləntilər, sahibkarlar tərəfindən qaldırılan məsələlər, təşəbbüslər onların sosial-iqtisadi problemlərin həllinə töhfə vermək istəyindən irəli gəlir”.
Çinə məhsul satan Azərbaycan sahibkarlarının sayı artacaq
Sahibkarların imkanlarının genişləndirilməsi üçün dövlət onların ixrac qabiliyyətlərinin inkişafına da xüsusi diqqət edir. Bunun daha bir nümunəsi Çin və digər Şərq ölkələrinin bazarlarına çıxış imkanlarının genişlənməsi, Orta Dəhliz kimi beynəlxalq logistika layihələrinin reallaşmasıdır. Bu hal Azərbaycan sahibkarlarına daha böyük miqyasda fəaliyyət göstərmək, rəqabətqabiliyyətli məhsullarla xarici bazarlara çıxış əldə etmək üçün yeni imkanlar açır. Bu mənada prezident İlham Əliyevin Çinə səfəri, əldə olunan nəticələr həm də sahibkarlar üçün böyük önəmə malikdir.
Xatırladaq ki, səfər çərçivəsində qəbul olunan Birgə Bəyanat Azərbaycan və Çin arasında münasibətlərin yeni mərhələyə - hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə keçdiyini göstərdi. Qeyd edək ki, Çin Azərbaycanın idxalı baxımından bir nömrəli, ticarət dövriyyəsi baxımından 4-cü tərəfdaşdır. Bu fonda prezident İlham Əliyev Pekində Çinin CGTN telekanalına müsahibəsində maraqlı bir nüansa diqqt çəkib: “Biz Çində 6 Azərbaycan Ticarət Evi açmışıq. Biz artıq Çinə şərab ixrac etməyə başlamışıq. Sizin bazarınızda daha çox payımızın olmasını istəyirik”. Çin olduqca böyük bazardır və burada Azərbaycanın payının artması sahibkarların də Çinə ixracının çoxalması deməkdir. Bu da ölkədə sahibkarlara əlavə böyük dəstək anlamına gəlir. Xüsusən də kiçik və orta müəssisələr üçün satış imkanlarının genişləndirilməsi, istehlakçı auditoriyasına çıxışın təmin olunması və rəqabətə davamlılığının artması dövlət üçün müstəsna önəm kəsb edir. Çinlə Azərbaycan arasında daşımaların artması isə fermerlərə əlavə üstünlüklər qazandırır. Çünki logistika mərkəzləri kənd təsərrüfatı məhsullarının satışını təşviq edir. Eyni zamanda, rəqəmsal texnologiyaların inkişafı ticarət şəbəkələrinə də öz müsbət təsirini göstərir. Elektron ticarət logistik texnologiyalar bazarını daha çevik edir və inkişafını stimullaşdırır. Bu, Azərbaycan sahibkarlarına təkcə Çin yox, digər ölkələrin də bazarlarına əlverişli çıxış imkanları yaradır.
SAMİRƏ SƏFƏROVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
