Tramp Azərbaycana 10 faiz rüsum tətbiq etdi... Çinə baxanda biz şükürlüyük...
Trampın götürdüyü yeni iqtisadi-siyasi kursda Azərbaycan və Türkiyə hədəf ölkələr sırasında deyil
ABŞ prezidenti Donald Tramp, Azərbaycan da daxil olmaqla, dünya ölkələrinə yeni tariflər tətbiq etdiyini açıqlayıb. Donald Tramp ABŞ-ın digər ölkələrə qarşılıqlı tariflər tətbiq edəcəyini və minimum tarif dərəcəsinin 10% olacağını açıqlayıb.
ABŞ-nın ən böyük ticarət tərəfdaşları olan Çin və Avropa Birliyinə də gömrük vergisi tətbiq edilir. "Çin ABŞ-a 67 faiz vergi tətbiq edir. Biz Çinə 34 faiz vergi tətbiq edəcəyik. Avropa Birliyi sərt rəqibdir. Bizi soyublar. Avropa Birliyinə 20 faiz tarif tətbiq edirik", - Tramp deyib.
Tramp Vyetnama 46 faiz, Yaponiyaya 24 faiz, Böyük Britaniyaya 10 faiz, Cənubi Koreyaya 25 faiz, Tailanda 36 faiz, İsveçrəyə 31 faiz, Tayvana 32 faiz, Hindistana 26 faiz, Malayziyaya isə 24 faiz tarif elan edib.
Dərc edilən siyahıya görə, ən yüksək tarif Lesotoya (50%), Kambocaya (49%), Laosa (48%), Madaqaskara (48%), Vyetnama (46%), Şri-Lankaya (44%) və Myanmara (44%) tətbiq edilir.
Azərbaycan və Türkiyəyə minimun hədd sayılan 10 faiz gömrük rüsumu tətbiq edilir.
İlk növbədə onu qeyd edək ki, Trampın xarici ticarətdə götürdüyü yeni gömrük-rüsum siyasəti kursunda Azərbaycan və Türkiyə hədəf ölkələr sırasında deyil. Çunki ölkələr üzrə rüsumların tətbiqi siyahısına nəzər saldıqda görürük ki, minimum tarif 10%-dən başlayır.
Digər tərəfdən, bu cür rüsum tətbiqi zamanı ölkələr arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi əsas göstərici hesab edilir. Ticarət dövriyyəsinin həcmi nə qədər çoxdursa rüsum tətbiqinin də təsir imkanları bir o qədər böyük olur. Azərbaycandan Amerikaya məhsul ixracı isə kifayət qədər aşağı göstəricilərlə ifadə edilir. Ötən il Azərbaycandan ABŞ-yə mal ixracı üçün kifayət qədər uğurlu il sayılsa da, 2024-cü ildə Amerikaya mal ixraci Azərbaycandan olan ümumi ixracatın cəmi 0,5 faizini təşkil edib. Bu isə o anlama gəlir ki, Trampın tətbiq etdiyi yeni rüsumların Azərbaycan iqtisadiyyatına o qədər də ciddi təsiri olmayacaq.
Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına əsasən, ötən il Azərbaycanla ABŞ arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi 1,7 milyard ABŞ dolları təşkil edib.
2024-cü ildə Azərbaycandan ABŞ-yə əsasən yumurta, qara kürü, mineral və ya kimyəvi azot gübrələri, tərkibində silisium olan ferrosilisium ərintiləri, alüminiumdan çubuqlar, profillər, qapılar, pəncərələr, alüminium ərintilərindən qalınlığı 0,2 mm-dən çox olan düzbucaqlı plitələr, mebellər və digər məhsullar ixrac edilib.
Ötən il ABŞ ilə ticarət dövriyyəsi ölkəmizin ümumi ticarət dövriyyəsinin 3,63 faizi həcmində olub. Eyni zamanda, 2024-cü ildə Azərbaycan Birləşmiş Ştatlara 135 milyon ABŞ dolları dəyərində məhsul ixrac edib.
2024-cü ildə Azərbaycanın ABŞ-dan məhsul idxalı 1,6 milyard dollara təşkil edib. Dövr ərzində Amerika ilə idxal əməliyyatları ölkənin ümumi idxalının 7,68 faizini təşkil edib.
Diqqətə çatdırmaq yerinə düşər ki, 2024-cü il ərzində Azərbaycan xarici ölkələrlə (180 ölkə) 47,6 milyard dollar dəyərində ticarət əməliyyatı aparıb. Xarici ticarət dövriyyəsinin 26,5 milyard dolları ixracın, 21,01 milyard ABŞ dolları isə idxalın payına düşüb. Son 1 ildə ixrac 7,3 milyard dollar və ya 21,7 faiz azalıb, idxal isə 3,8 milyard dollar və ya 21,8 faiz artıb. Nəticə etibarilə xarici ticarətdə 5,5 milyard dollar həcmində müsbət saldo yaranıb.
Bu ilin yanvar-fevral aylarında isə Azərbaycan və ABŞ arasında ticarət dövriyyəsi 103,8 milyon dollar təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 16,2 % azalma deməkdir.
Belə ki, ABŞ-yə ixrac 12,1 % artaraq 10,3 milyon dollara, ABŞ-dən idxal isə 18,4 % azalaraq 93,5 milyon dollara enib.
Rəqəmlərdən də göründüyü kimi, Azərbaycan ötən il ABŞ-yə cəmi 135 milyon dollar dəyərində, bu ilin iki ayı ərzində isə 10,3 milyon dollar dəyərində məhsul ixrac edib. Ötən il Azərbaycandan ABŞ-yə məhsul ixracı ölkənin ümumi ixracatının 0,5 faizini təşkil edib. Bu isə o deməkdir ki, ABŞ-nin yeni tarif-rüsum siyasəti Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsinə o qədər də ciddi təsirə malik ola bilməz. Bu ilin iki ayının nəticələrinə əsasən Azərbaycandan Amerikaya məhsul ixracı 12,1 faiz artıb. Ola bilsin ki, qarşıdakı aylarda bu tendensiya əksinə inkişaf etsin. Ötən ilin əvvəlindən başlayan artım tendensiyası azalma ilə əvəzlənsin. Bu isə o qədər də ciddi əhəmiyyətə malik deyil. Çünki ABŞ-yə ixrac həcmi kifayət qədər kiçikdir.
Akif NƏSİRLİ
