İsrail İranın nüvə obyektlərinə hücumda israr edir
Prezident Donald Trampın İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahuya ABŞ-ın hələlik belə bir addımı dəstəkləməyə hazır olmadığını söyləməsinə baxmayaraq, İsrail hələ də yaxın aylarda İranın nüvə obyektlərinə hücumu istisna etməyib. Reuters bu barədə İsrailin yüksək rütbəli rəsmisinə və vəziyyətlə tanış olan digər iki mənbəyə istinadən “Exclusive” hesabatında məlumat yayıb. Agentlik xatırladır ki, İsrail rəsmiləri dəfələrlə Tehranın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısını almağa söz veriblər və Netanyahu təkid edib ki, İranla istənilən danışıqlar onun nüvə proqramının tam məhdudlaşdırılmasına gətirib çıxarmalıdır. Bu arada, ABŞ və İranın bu gün Romada İranın nüvə proqramı ilə bağlı kəşfiyyat xarakterli danışıqların ikinci raundunu keçirəcəkləri bildirilib. Agentliyin mənbələri bildiriblər ki, son bir neçə ay ərzində İsrail Tramp administrasiyasına İranın nüvə obyektlərinə hücumla bağlı bir sıra variantlar təklif edib, onların bəziləri yaz və yayın sonuna qədər həyata keçirilə bilər. Onlar bildiriblər ki, İsrailin planlarına hava hücumları və xüsusi təyinatlıların əməliyyatları daxildir. Seçimlər ciddilik baxımından müxtəlifdir, lakin istənilən halda bu Tehranın nüvə proqramını bir neçə ay, ən yaxşı halda isə bir il və ya daha çox gecikdirə bilər. The New York Times bu yaxınlarda yazıb ki, Ağ Evdəki son görüşdə Tramp Netanyahuya Vaşinqtonun İranın nüvə problemini Tehranla danışıqlar yolu ilə həll etmək istədiyini və İsrailin qısa müddətdə İslam Respublikasının nüvə obyektlərinə zərbə endirmək ideyasını dəstəkləməyə hazır olmadığını bildirib. Bununla belə, İsrail hələ də İrana İsrail Silahlı Qüvvələrinin müstəqil şəkildə ABŞ-ın daha az dəstək tələb edən zərbə endirə biləcəyinə inanır. Reuters yazır ki, xüsusən də nüvə sazişi üzrə ABŞ-İran danışıqlarının başlaması fonunda İsrailin İrana müstəqil hücuma qərar verib-verməyəcəyi və nə vaxt qərar verəcəyi hələ bilinmir.Çünki bu cür həyasızlıq Trampı qəzəbləndirə bilər və ABŞ-ın İsrailə daha geniş dəstəyini təhlükə altına qoya bilər. ABŞ-ın 46-cı prezidentinin administrasiyasındakı iki keçmiş yüksək vəzifəli məmur agentliyə bildirib ki, İranın nüvə obyektlərinə mümkün hücum planlarının bir hissəsi keçən il Bayden administrasiyasına təqdim edilib. Bu ssenarilərin demək olar ki, hamısı birbaşa hərbi müdaxilə və ya kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsini əhatə edən əhəmiyyətli ABŞ dəstəyini tələb edirdi. İsrail həmçinin Vaşinqtondan İranın mümkün cavabına qarşı müdafiə də istəyib. Milli Təhlükəsizlik Şurası cümə axşamı Trampın İsraili hücumdan çəkindirmədiyi, lakin İran probleminin hərbi yolla həllini dəstəkləməyə "tələsmədiyi" barədə bəyanatına istinad edib. “Düşünürəm ki, İranın böyük bir ölkə olmaq və heç bir ölüm olmadan əbədi xoşbəxt yaşamaq şansı var”, - deyə Tramp özünəməxsus tərzdə diqqət çəkən açıqlama verib. "Bu mənim birinci variantımdır. Əgər ikinci variant olarsa, düşünürəm ki, bu, İran üçün çox pis olardı və məncə, İran danışmaq istəyir"-deyə Tramp bildirib. Bu arada yüksək rütbəli İsrail rəsmisi Reuters agentliyinə bildirib ki, İran məsələsi ilə bağlı hələlik qərar qəbul edilməyib. İranın yüksək rütbəli təhlükəsizlik rəsmisi Tehranın İsrailin planlarından xəbərdar olduğunu və mümkün hücuma “İrandan sərt və qətiyyətli cavab” veriləcəyini bildirib. “Bizim etibarlı mənbələrdən əldə etdiyimiz kəşfiyyat məlumatlarına görə, İsrail İranın nüvə obyektlərinə böyük hücum planlaşdırır”, - deyə İran rəsmisi bildirib.Və əlavə edib ki, “Sionistlərin niyyətləri İranın nüvə proqramı ilə bağlı hazırkı diplomatik səylərdən narazılıq, həmçinin Netanyahunun siyasi cəhətdən sağ qalma vasitəsi kimi münaqişəyə ehtiyacı ilə bağlıdır”.
Xəbər verildiyi kimi, aprelin 17-də Ağ Evin Oval kabinetində gündəlik brifinqdə ABŞ prezidenti Donald Tramp Amerikanın solçu mətbuatı tərəfindən şiddətlə yayılan “İranla müharibənin ləğvi” ilə bağlı şayiələrlə bağlı danışıb. Jurnalistlərdən biri Trampdan İsrailin İranın nüvə obyektlərinə zərbə endirmə variantını doğrudanmı “masadan qaldırdığını” soruşub. "Mən heç nəyi kənara atdığımı deməzdim. Sadəcə, tələsiklik görmürəm. Biz danışıqlar aparırıq və düşünürəm ki, bunu ölüm-itim olmadan həll etmək daha yaxşıdır. Bu, mənim birinci variantımdır. İkinci variant olsa, bu, çox pis olardı. İran xalqı gözəl,ağıllı, təşəbbüskar, istedadlı xalqdır. Və mən İranın nüvə silahına çox zərər vurmaq istəmirəm." deyə ABŞ prezidenti bildirib.
Tramp onu da qeyd edib ki, “Obama dövründə əldə olunan razılaşma yaxşı deyildi, çünki bu, İranın nüvə silahı əldə etməsi üçün birbaşa yol açdı”. Beləliklə, Amerika prezidenti adi taktikasına uyğun hərəkət edir - real və görünən təhlükə yaradır və sıyrılmış qılıncla danışıqlar aparır.
Surxay Əliyev
