Trampın müşaviri ilə bağlı növbəti qalmaqal - Uolts bu dəfə cəzalandırıla bilər...
ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uolts növbəti dəfə təhlükəsizlik qaydalarını pozduğu üçün yaxalanıb. Bu dəfə o və köməkçiləri digər ölkələrdən olan həmkarları ilə hərbi məsələləri müzakirə etmək üçün Gmail-dən istifadə ediblər. Uolts bu dəfəki səhvə görə bağışlanılmaya bilər. Amerika mediası ABŞ-ın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Mayk Uolts və onun köməkçilərinin iş problemlərini həll etmək üçün şəxsi Gmail hesablarından istifadə etdiyini təsdiqləyən sənədlər əldə edib. Bu məlumatı hökumət aparatındakı üç mənbə təsdiqləyib. Öz şəxsi hesabı vasitəsilə yüksək rütbəli amerikalı məmur mühüm sənədlər göndərir, görüşlər planlaşdırır, iş təqvimi aparır. Onun baş köməkçisi də şəxsi elektron poçtundan əcnəbi həmkarları ilə yazışır, burada o, həssas hərbi və silah məsələlərini müzakirə edir.Bir sözlə Signal messenger ilə hekayə davam edir. Məlum olub ki, “The Atlantic”in baş redaktorunun əlavə olunduğu və yəmənli husilərə qarşı zərbələrin müzakirə edildiyi gizli söhbət heç də yeganə hal deyilmiş. Xarici siyasət məsələlərinin müzakirə edildiyi messencerdə 20-yə yaxın işçi arasında söhbət olub. Xüsusilə, Ukrayna müharibəsi, ABŞ-ın Çinlə münasibətləri, Qəzza zolağında baş verənlər barədə... Məlumatlar çox vaxt məxfi məlumatları özündə ehtiva edirdi. ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasının sözçüsü Brayan Huyz bütün məlumatları təkzib edərək, Mayk Uoltsun açıq hesab vasitəsilə məxfi məlumatları yaymadığını iddia edib. O, həmçinin əlavə etdi ki, məmurlar müəyyən məsələləri müzakirə etmək üçün dövlət cihazlarında Siqnaldan istifadə edə bilərlər, lakin məxfi kimi təsnif edilənləri deyil; Bəzi şöbələrdə proqram hətta işçilərin telefonlarına avtomatik quraşdırılır. Huyzun sözlərinə görə, messencer həm Cozef Bayden administrasiyasında, həm də Donald Tramp administrasiyasında istifadə edilib və o, məxfi məlumat üçün icazə verilən vasitələr sırasındadır. Amerika media mənbələri də Mayk Uoltsun məxfi məlumat ötürdüyünü təsdiqləməyib, lakin onların hamısı yazışmalarda ABŞ milli təhlükəsizlik sisteminin işi ilə bağlı məxfi məlumatların olduğunu bildiriblər. Bu media qalmaqalı əvvəlkindən bir həftə sonra ortaya çıxdı, lakin Donald Tramp Mayk Uoltsu işdən çıxarmamağa qərar verdi. Prezident problemi ictimaiyyətə etiraf etməmək üçün onu vəzifəsində saxladı. Bundan əlavə, bu sızma ilə bağlı nəşr dövlət başçısının bəyənmədiyi liberal medialar sırasında yer alır. Nəşrlərin yazdığı kimi, Amerika lideri " Mayk Uoltsun səhv etdiyi" ilə razılaşdı, lakin bunun "liberal medianın qələbəsinə çevrilməməsi" üçün onu işdən çıxarmaq istəmədi. Bununla belə, Amerika nəşrləri yazır ki, Mayk Uolts öz vəzifəsində qalsa da, həmkarlarının ona münasibəti xeyli dəyişib. O,artıq prezidentin rəğbətini itirdi və digər yüksək vəzifəli şəxslər, o cümlədən vitse-prezident Vens, Ağ Ev aparatının rəhbəri Syuzi Uaylz və Ağ Evin kadrlar üzrə direktoru Serxiyo Qor ABŞ milli təhlükəsizlik müşavirinin istefasını müdafiə etdilər. Lakin onların heç biri bu haqda ictimaiyyətə danışmadı. Şəxsi e-poçtdan istifadə ilə bağlı mövcud qalmaqaldan sonra Mayk Uolts daha çox problemlə üzləşə bilər.Amerika mediası iş məqsədləri üçün şifrələnməmiş rabitə kanallarından istifadənin qızğın əleyhdarı olan Mayk Uolsun uzun müddətdir ki,verdiyi açıqlamalarına diqqət çəkib. 2016-cı il prezidentlik kampaniyası zamanı o, Ədliyyə Departamentini Demokratların namizədi Hillari Klintonun dövlət katibi olduğu 2009-2013-cü illər arasında şəxsi Gmail e-poçt ünvanından istifadə etdiyinə görə ittiham etməkdən imtina etdiyinə görə Ədliyyə Departamentini fəal şəkildə tənqid etmişdi. Hillari Klintonla Respublikaçı namizəd Donald Tramp arasında qarşıdurmanın qızğın vaxtında Dövlət Departamentinin keçmiş rəhbərinin məxfi məlumatları özündə ehtiva edən 100-dən çox məktub göndərdiyi barədə məlumatlar yayılıb. İndi nəşrlərin yazdığı kimi, Demokrat konqresmenlər bundan “qəzəblənib” və “Donald Tramp administrasiyasını məsuliyyətə cəlb etmək niyyətindədirlər”. Bundan əlavə, ekspertlər ABŞ rəhbərliyinin iş yazışmaları üçün Signal və Gmail-dən istifadəsinin federal qeydlərin saxlanması qanunlarını poza biləcəyindən narahatdırlar. Elektron Sərhəd Fondunun kibertəhlükəsizlik direktoru Eva Halperin izah edir ki,"Xüsusi şifrələnmədən istifadə etməsəniz, adi e-poçt başdan-başa şifrələnmir və mesajın məzmunu Google-un e-poçt serverləri də daxil olmaqla bir çox nöqtədə tutula və oxuna bilər."
Siyasi ekspert və ən çox satılan “Həqiqət Nazirliyi: Demokratiya, Reallıq və Yaxın Keçmişdə Respublika Müharibəsi” kitabının müəllifi Stiv Benen xüsusi diqqəti Ağ Evdəki mənbələrin mediaya milli təhlükəsizlik müşaviri haqqında kompromat təfərrüatlar verməkdə davam etdiyinə yönəldib:- “ Mayk Uoltsla bağlı ifşalar özlüyündə diqqəti çəkir, amma bütün bunların arxasındakı hekayə belədir: Uolts problemlərindən danışmaq istəyən insayderlər var ki, bu, heç vaxt məmur üçün yaxşı əlamət deyil”, - deyə politoloq bildirib. Uolts prezidentin gözündən düşüb və digər yüksək vəzifəli məmurlar ABŞ milli təhlükəsizlik müşavirinin istefasını tələb edir. Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurasının elmi direktoru Andrey Kortunov TRT-nin rus xidmətinə danışarkən qeyd edib ki, hazırda Tramp administrasiyası çox diqqətlə izlənir və “standart prosedurların müxtəlif pozuntularını axtarırlar”. "Bu, demək olar ki, hər dəfə komanda yeni gələndə olur. Bəziləri səhv edir, bəziləri isə diqqətsizlik edir. Bundan əlavə, yəqin ki, administrasiyanın özündə də daxili mübarizənin getdiyini güman etmək olar: kimsə kiməsə tələ qurur, kimsə daha çox səlahiyyətlər ələ keçirməyə çalışır. Bu qaçılmazdır", - deyə politoloq bildirib. Onun sözlərinə görə, istənilən administrasiya üçün hakimiyyətdə olan ilk bir neçə ay həmişə müxtəlif səhvlər və qaydaların, o cümlədən məxfiliklə bağlı qaydaların pozulması risklərinin artması üçün əsəbi vaxtdır. “Ancaq biz görürük ki, indiyə qədər Tramp öz komandasını kifayət qədər qətiyyətlə qoruyur, yəni ilk aylarda praktiki olaraq işdən çıxarılma halları olmayıb,o cümlədən prezidentin özünün də iştirakı ilə çox da böyük qalmaqallar olmayıb”, - deyə ekspert qeyd edir. Onun fikrincə, bu, prezidentin birinci dövründən ibrət götürdüyü dərslərdən biridir. "İnsanlar gəlib getdilər, tərəfdaşlar opponentə çevrildi. Ümumiyyətlə, demək olar ki, dörd il ərzində çaşqınlıq var idi. Yəqin ki, Tramp bundan qaçmağa çalışır və öz komandasını qoruyur. Amma bu o demək deyil ki, onun bütün adamları dörd il öz postlarını qoruyacaqlar. Yəqin ki, kimsə işinin öhdəsindən gələ bilməyəcək, kimsə məyus olacaq, kimsə siyasi baxışlarını dəyişəcək, bu, normal bir siyasi prosesdir". Təhlilçi əlavə edib ki,o, kadr dəyişikliyini istisna etmir. "Əgər biz konkret olaraq Uolts haqqında danışsaq, əminliklə deyə bilərik ki, bu adam hələ də prezidentin etimadını qazanır və yəqin ki, dövlət başçısı bəzi formal səhvlərə yol versə də, onu qorumağa çalışır. Bundan sonra nə olacağını bilmirik, çünki Tramp gözlənilməzdir. Dünyada baş verənlər də çox fərqlidir və bunlar administrasiya daxilindəki qüvvələr balansına fərqli təsirlər göstərə bilər,-deyə Kortunov yekunlaşdırıb.
Surxay Əliyev
