Tramp administrasiyası gülləni öz ayağına sıxdı
“The Atlantic” qəzetinin baş redaktoru Cefri Qoldberq öz nəşrinin səhifələrində Amerika administrasiyasının yüksək səviyyəli nümayəndələrinin Yəməndə husi üsyançılarına qarşı hücumu planlaşdırmasının istəmədən iştirakçısı olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, martın 11-də Donald Trampın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Mayk Uolz ona Signal messencerinə qoşulmaq üçün sorğu göndərib. Bir neçə gün sonra o, “Husi Rəhbər Komitəsi: Kiçik Qrup” adlı söhbətə daxil edildi. Söhbətə ABŞ-ın vitse-prezidenti Vens, dövlət katibi Marko Rubio, Milli Kəşfiyyatın direktoru Tulsi Qabbard və Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin direktoru Con Ratkliff də daxil olub. Jurnalist əvvəlcə bunun zarafat olduğunu düşünsə də, sonradan bu söhbətdə əslində husilərə qarşı hücum planlaşdırdıqlarını anlayıb. Söhbətdə silahın növü, zərbələrin vaxtı və hədəflər haqqında məlumatlar yer alırdı. Bu, Yəməndə genişmiqyaslı əməliyyat idi,hansı ki, o zaman ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Yəmənə ən azı 50 nəfərin həlak olduğu 47 zərbə endirdi. Vitse-prezident J.D.Vens Səudiyyə Ərəbistanının neft infrastrukturuna təsir etməmək üçün hər şeyin edilməsini istəyib. Bundan əlavə, iştirakçılar bu halda neft qiymətlərinin yüksələ biləcəyini ehtimal edərək, bazarlarla necə davranacaqlarını dəyərləndirdilər. Eyni zamanda, Vens Avropanın dünya ilə ticarətinin təxminən 40%-nin Süveyş kanalından, ABŞ-ın isə cəmi 3%-nin Süveyş kanalından keçdiyini nəzərə alaraq, mahiyyət etibarilə amerikalıların özlərinə deyil, avropalılara kömək etməsindən narazılığını ifadə edib. Pentaqonun rəhbəri isə cavab verdi ki, o, "Avropanın pulsuzlarına ikrah hissini tamamilə bölüşür". Qoldberq öz fikirlərini əsaslandırmaq üçün, iştirakçıların təkcə qarşıdan gələn partlayışlar haqqında məlumat deyil, həm də həvəsləndirici emojilər mübadiləsi apardığı yazışmaların skrinşotlarına da istinad edib. Eyni zamanda jurnalist gözlənilmədən rast gəldiyi məlumatdan istifadə etsə də, sızmanı Amerika hərbçilərinin ölümünə səbəb ola biləcək bu kritik məlumatı açıqlayarkən mümkün qədər incə yollara əl atıb. Beləliklə o, məqaləni söhbət iştirakçıları “əməliyyat münasibətilə bir-birlərini təbrik etdikdən” sonra yazıb. Vitse-prezident J.D.Vens mahiyyət etibarı ilə amerikalıların özlərinə deyil, avropalılara kömək etməsindən narazılığını bildirib.
Demokratlar üçün hədiyyə
Bununla belə Qoldberqin bu söhbətə tam olaraq necə və niyə daxil olması böyük sirr olaraq qalır - jurnal adətən Donald Trampın siyasətini tənqid edir. Media nümayəndəsi özü dəfələrlə hazırkı lideri qurucu ata Corc Vaşinqtonla müqayisə edib, onu sözün əsl mənasında ABŞ-ın ilk prezidentinin əksi adlandırıb. İstintaq bunu müəyyən etməlidir. Baş redaktorun özü bildirib ki, ona prezidentin milli təhlükəsizlik üzrə köməkçisinin hesabından giriş verilib. Sonda Qoldberq təkcə Uolz-ın diqqətsizliyindən deyil, həm də rəsmilərin Amerika hərbçilərinin həyatının Siqnal messencerindən asılı olduğu vacib məlumat mübadiləsindən qəzəblənib. Bu barədə Ağ Ev qısa açıqlamalarla kifayətlənərək, qalmaqalı susdurmağa çalışıb. Pentaqon rəhbəri Pit Herset, Tramp administrasiyasında heç kimin Signal-da "müharibə planları ilə mətn mesajları göndərmədiyini" söylədi. Lakin yazışmaların həqiqiliyini ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasının mətbuat katibi Brayan Hyuz da təsdiqləyib. Bundan sonra hətta Konqresdəki Respublikaçılar da baş verənlərdən narahat olublar və bunu “ağlasığmaz” və “utanc verici” hal adlandırıblar.Bunula belə iştirak edənlərə qarşı hər hansı tədbir görülməsini tələb etməyiblər. Lakin demokratlar bu mövzunu fəal şəkildə təbliğ etməyə çalışırlar. ABŞ Senatında keçirilən dinləmələrdə Kəşfiyyat üzrə Seçilmiş Komitənin sədr müavini, Virciniya ştatından demokrat Mark Uorner hadisəni “bütün prosedurların pozulması”, həmçinin “Tramp administrasiyası üzvlərinin məxfi məlumatlara diqqətsiz, düşüncəsiz və səriştəsiz münasibətinin bariz nümunəsi” adlandırıb. Demokratlar Trampın ilk 100 gününə qədər onun rekordunu mümkün qədər məhv etməyə çalışırlar. Amerika nəşrləri yazır ki, Amerika administrasiyası ictimaiyyət qarşısında baş verənlərə sakit reaksiya versə də, bağlı qapılar arxasında president bundan ciddi narazılığını bildirib.Media Uoltz-ın taleyinin yaxın bir neçə gün ərzində həll olunacağını yazmağa başlayıb. Bir çoxları Donald Trampın ilk administrasiyasındakı təyinatlar və istefalarla bağlı sıçrayışı nəzərə alaraq, bunun ardınca onun tezliklə istefa verəcəyinə əmin idi. Lakin bu baş vermədi; Çünki bu, prezidentin tənqidçilərinin təzyiqinə boyun əyməsi demək olardı.
Jurnalistlərə danışan dövlət başçısının sözlərinə görə, Qoldberqi söhbətə “onun üçün aşağı səviyyədə işləyən Ualtzla əlaqəli biri” əlavə edib. Və Tramp milli təhlükəsizlik müşavirini “işini görməyə davam edəcək çox yaxşı insan” adlandırıb.
Tramp komandası üçün test
Amerikalı ekspert Aleksey Naumov hesab edir ki, ABŞ-ın ali rəhbərliyinin gizli söhbətinə The Atlantic-in baş redaktorunun əlavə olunması ilə bağlı qalmaqal Donald Trampın əleyhdarları üçün ideal fürsətdir. "Birincisi, administrasiyanın bütün yüksək rütbəli rəhbərliyi hücuma məruz qaldı. İkincisi, bu qalmaqalı orta səviyyəli işçilərə aid etmək olmaz: görünür, Ualtz jurnalisti qrup söhbətinə şəxsən əlavə edib və bu da bir sıra suallar doğurur. Onun əlaqəsi niyə Ualtz üçün bu qədər "məhrəm" idi? Bu, o deməkdirmi ki, o, müntəzəm olaraq jurnalistlərlə sızıntıları paylaşır?" – deyə ekspert qeyd edib. Mütəxəssis əlavə edib ki, baş verənlər administrasiyanın əleyhdarlarının təbliğ etdiyi bütün stereotipləri təsdiqləyir – bəli Trampın komandası qeyri-peşəkarlardan, təcrübəsi olmayan və lazımi iş intizamı olmayan insanlardan ibarətdir. "Prezidentin özü vurğuladı ki, o, "dərin dövlət"dən adamlar cəlb etmir, və bunu üstünlük kimi təqdim etdi, amma biz burada konkret çatışmazlıq gördük. İndi administrasiya öz səhvlərini etiraf etməyə, öz səhvini etiraf etməyə yoxsa onlardan sona qədər yapışmağa hazır olmasının ilk ciddi sınağından keçir", - deyə Naumov yekunlaşdırıb.
Surxay Əliyev
