Bu universitetlər paytaxtdan çıxarılsa, sıxlıq xeyli azala bilər...
Elçin Əfəndi: “Bakı Dövlət Universiteti istisna, tədricən respublikanın müxtəlif bölgələrinə daşımaq olar”
Zaman-zaman universitetlərin paytaxtdan kənara köçürülməsi məsələsi gündəmə gəlir. Bir neçə dəfə bu məsələ ətrafında geniş müzakirələr gedib. Lakin universitetlərin Bakıdan köçürülməsi hər dəfə gündəmə gələndə birmənalı qarşılanmayıb.
Bəziləri bunu tıxacların azalması üçün doğru addım hesab etsə də, bəziləri bir çox aspektən universitetlərin şəhər ətrafına köçürülməsini faydalı saymır. Bu məsələ Milli Məclisdə də müzakirə olunub. Millət vəkili Vüqar İsgəndərov “Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı deyib ki, şəhərin mərkəzində tıxac əsas problemdir: "Əsas səbəb də mərkəzdə universitet sayının çoxluğu və dövlət obyektlərinin paytaxtda yerləşməsidir. Gələn ilin büdcəsində həmin universitetlərin şəhər kənarına köçürülməsinə baxmalıyıq”.
Maraqlıdır, universitetlər paytaxtdan köçürülməlidirmi? Həmçinin, onları hara köçürmək lazımdır?
“Bəzi universitetləri işğaldan azad olunan ərazilərə köçürtmək, həm də həmin ərazilərdə yeni universitetlər yaradıb…”
Təhsil eksperti Elçin Əfəndi “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, təkcə universitetləri bölgələrə köçürmək və yaxud paytaxtdan kənara çıxartmaqla tıxacın qarşısını tam olaraq almaq olmaz: “Bakı şəhərində, paytaxtda tıxacların qarşısını almaq üçün, ümumiyyətlə sıxlığın qarşısını almaq üçün ilk növbədə regionlarda iş imkanları yaradılmalıdır. Vətəndaşların regionlarda işləmək imkanları olmalıdır, müvafiq olaraq dövlət qurumlarının bəziləri rayonlara köçürülməlidir. Eyni zamanda, rayonlarda, xüsusilə işğaldan azad olunmuş ərazilərdə infrastruktur yaxşılaşdırılmalıdır. Həmin yerlərdə müvafiq fabrik, zavod və istehsalatla məşğul olan digər müəssisələr tikilib hazırlanmalıdır ki, əhalinin artıq paytaxta axınının qarşısı alınsın. Belə olan halda da, təbii ki, sıxlığa müəyyən qədər də olsa təsir etmiş olar. Bunun paralelində aidiyyatı qurum, yəni tıxacların qarşısını almaq üçün Nəqliyyat Nazirliyi müvafiq olaraq yollarda genişləndirmə, zolaqların salınması kimi amillərə diqqət yetirməlidir ki, müvafiq olaraq sıxlığın qarşısı alınsın".
E.Əfəndinin sözlərinə görə, universitetlərdən böyük tələbə kontingentinə sahib olanlar Bakı Dövlət Universiteti, Memarlıq və İnşaat Universiteti, Azərbaycan İqtisad Universiteti, Dillər Universiteti və Pedaqoji Universitetdir. Bunların hamısı şəhər mərkəzinə uyğun yerlərdə yerləşən universitetlərdir: “Təkcə Bakı Dövlət Universitetində 20 mindən çox tələbə təhsil alır. Eyni zamanda, Memarlıq və İnşaat Universiteti, Texniki Universitet, Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti hamısı demək olar ki, bir mərkəzdədir. Burada yataqxanası olan universitetlər də var. Yəni bütün bunlar şəhər mərkəzində olduğu üçün, təbii ki, tıxaclara müəyyən qədər təsir etmiş olur. Belə olan halda Bakı Dövlət Universiteti kimi böyük universiteti harasa daşımaq, mənə görə, doğru yanaşma deyil. Bu universitetin daşınması üçün illər lazımdır. Ona görə düşünürəm ki, Bakı Dövlət Universiteti istisna, digərlərini tədricən respublikanın müxtəlif bölgələrində daşımaq olar. Xüsusilə də işğaldan azad olunmuş ərazilərə olar. Xankəndidə universitet var idi. Eyni zamanda, Ağdam rayonunda Qarabağ Universitetinin yaradılması nəzərdə tutulur. Bu ərazilərə bəzi universitetləri köçürtmək, həm də həmin ərazilərdə yeni universitetlər yaradıb, daha müasir ixtisasları, əmək bazarına daha çox tələbat olan ixtisasları orada açmaq lazımdır ki, xüsusilə bölgə gəncləri həmin universitetlərdə təhsil almaqda maraqlı olsunlar. Belə olduğu halda, təbii ki, sıxlığın qarşısını müəyyən qədər də olsa almaq olar".
Ekspert onu da əlavə etdi ki, dünyanın elə ölkələri mövcuddur ki, orada həddindən artıq istər dövlət, istərsə də özəl universitetlər fəaliyyət göstərir. Ancaq həmin ərazilərdə sıxlıq müşahidə edilmir: “Tələbə yataqxanalarının da universitetlərin köçürüləcəyi ərazilərə yaxın yerlərdə tikilməsi tələbələrin rahatlığı üçün yaxşı ola bilər. Eyni zamanda tələbələrin laboratoriya şəraitinin yaxşılaşdırılması, asudə vaxtlarının səmərəli keçirilməsi üçün idman meydançalarının təşkili və bu kimi amillər nəzərə alınmalıdır. Həmçinin bu faktlar öz əksini taparsa, Azərbaycan universitetlərinin dünya reytinq siyahısında tədricən yer almasına təsir edə bilər. Çünki qeyd edilən nüanslar reytinq siyahısına əlavə olunacaq məqamlardır".
Günel CƏLİLOVA
