Mərkəzi Asiya uranının Azərbaycan üzərindən Fransaya daşınmasına izn verilməməlidir...
Təbriz Musayev: “Ölkəmiz üzərindən Fransaya uranın daşınmasına razılıq verilməməlidir”
Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Astanaya səfəri əsnasında Qazaxıstan və Fransa arasında strateji minerallar sahəsində əməkdaşlığa dair bəyannamə imzalanıb. Danışıqlarda strateji minerallar sahəsində əməkdaşlıq müzakirələrinə geniş yer verilib. Strateji minerallar dedikdə ilk növbədə radioaktiv metallar, o cümlədən uran nəzərdə tutulur.
Fransa ən çox AES-i olan ölkələrdən biridir. Bu ölkə elektrik enerjisinin 80 faizini AES-lər hesabına təmin edir. Əvvəl urana olan tələbatı əsasən Afrika ölkəsi olan Niger təmin edirdi. Ancaq Nigerdə baş vermiş hərbi çevrilişdən sonra bu ölkə ilə münasibətlər korlandı və Fransa üçün Qazaxıstanın əhəmiyyəti artıb. Odur ki, yeni təchizatçılar lazımdır. Onlardan biri Qazaxıstan ola bilər. Qazaxıstan uran istehsalına görə dünyada ilk beşliyə daxildir və bu ehtiyatların 40 faizinə malikdir. Orta Asiyadan uranın Fransaya daşınmasında ən optimal yol Azərbaycandan keçir. Çünki Rusiya-Qərb münasibətləri gərgin olduğundan bu mümkün deyil. Fransanın Azərbaycana düşmən münasibət bəslədiyini nəzərə alsaq, təbii ki, ölkəmiz buna razılaşmayacaq. Belə olan halda Fransa Qazaxıstan uranını necə daşıyacaq? Azərbaycan Qazaxıstan uranının Fransaya ölkəmiz üzərindən daşınmasını qadağan edə bilərmi?
“Paris bütün bunları nəzərə almırsa və birmənalı olaraq Ermənistanın yanında yer alırsa, o zaman...”
Sözügedən məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən İrəvan Azadlıq Təşkilatının sədri Təbriz Musayev hesab edir ki, Fransaya bu imkan tanınmamalıdır: “Azərbaycan uranın ölkəmiz üzərindən Fransaya daşınmasını niyə də qadağan etməsin? Fransa bu gün əməllicə Azərbaycana yönəlik düşmən mövqeyindən çıxış edir. Fransa beynəlxalq müstəvidə Azərbaycana qarşı sanksiyaların qəbul olunması məsələsini gündəmə gətirməyə çalışır. Faktiki olaraq bütün körpüləri yandırmaqla məşğuldur. Baxmayaraq ki, Azərbaycan Xəzərdə neft və qazın hasil olunmasında Fransanın “Total” şirkəti ilə müqavilə bağlayıb. Fransa bütün bunları nəzərə almırsa və birmənalı olaraq Ermənistanın yanında yer alırsa, o zaman uranın daşınmasına razılıq verilməməlidir. Xəritəyə baxsaq görərik ki, bununla bağlı ən qısa yol Azərbaycandan keçir. Ukrayna müharibəsi ilə əlaqədar Rusiya üzərindən keçən yol bağlıdır. İran sanksiyalar altında olduğu üçün daşımaların bu ölkə üzərindən həyata keçirilməsi mürəkkəb məsələdir. Çin üzərindən məsafə həddən artıq uzaqdır. Bu zaman yalnız Azərbaycan qalır. Azərbaycan da buna əsla imkan verməməlidir. Biz nəzərə aımalıyıq ki, Fransa nəinki Azərbaycana, digər müsəlman ölkələrinə də düşmən münasibət bəsləyir. Miqrantların Avropada ən çox diskriminasiyaya məruz qaldığı ölkə Fransadır. Xüsusən də Afrikanın müsəlman ölkələrindən olan miqrantlara münasibətdə daha irqçi və amansızdılar. Belə olan halda biz imkan verə bilmərik ki, Fransa AES-ləri rahat şəkildə uran xammalı ilə təmin edilsin”.
Vidadi ORDAHALLI
