İran Fransanın bölgəmizdə sülhə qarşı 5 aprel planlarına susur...
Məhərrəm Zülfüqarlı: “Tehran Azərbaycanın acığına belə susqun mövqe sərgiləyir”
Aprelin 5-də Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken, NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq və Avropa Komissiyasının rəhbərli Ursula Fon der Lyayenlə gözlənilən görüşü tək bu ölkənin deyil, bütövlükdə bölgə üçün ciddi təhdid vəd edir.
Artıq bəzi region dövlətlərinin səsləndirdikləri xəbərdarlıq və narahatlıq rəsmi İrəvanın bu addımının hansı fəsadlara səbəb ola biləcəyinin göstəricisidir. ABŞ siyasi, NATO hərbi, Avropa İttifaqı isə iqtisadi təminatları üzərinə götürməklə, Ermənistan vasitəsilə yeni regional arxitekturanın cızılmasına start verir.
5 aprel görüşü həm də birbaşa olaraq İranın maraqlarına qarşıdır. Azərbaycan, Rusiya rəsmi səviyyədə 5 aprel görüşünü pisləyib. İrandan isə hələ də səs çıxmır. Niyə? Ola bilərmi ki, İranla Fransa arasında bu məsələdə gizli razılaşma olsun?
“İran ona görə münasibət bildirməkdən yayınır ki, Ermənistanın çətin vəziyyətə düşməsini istəmir”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən AVCİYA-nın vitse-prezidenti, professor Məhərrəm Zülfüqarlının fikrincə, 5 aprel görüşünün həm Azərbaycan, həm də Rusiya və İrana böyük təsiri ola bilər: “Ona görə biz də bunu diqqətlə izləyirik. Ermənistandakı Paşinyan hakimiyyəti Qərbə inteqrasiya yolu tutub və ölkəni Rusiyanın təsir dairəsindən çıxarmaq istəyirlər. İlkin olaraq Zvartnots hava limanından Rusiya sərhədçilərinin çıxarılması qərarlaşdırılıb və bu ilin avqustunda prosesin tamamlanacağı gözlənilir. Sonra isə rus hərbi bazalarının Ermənistandan çıxarılması məsələsinin gündəmə gələcəyi istisna olunmur. Bu məsələdə də Avroittifaq və ABŞ Ermənistana dəstək verir. Ancaq hesab edirəm ki, bu çox çətin prosesdir. Çünki biz Gürcüstana da Aİ-nin, ABŞ-ın dəstəyini gördük, amma sonradan Tiflis pis vəziyyətdə qaldı. Rusiya Gürcüstana müdaxilə etdi, bir neçə il sonra Saakaşvili hakimiyyəti devrildi və s. Yəni burda da müxtəlif variantlar ola bilər. Rusiya çalışacaq ki, Ermənistanın Qərbə inteqrasiyasını dayandırsın və Paşinyan hakimiyyətini devirsin. İrana gəldikdə isə, Birləşmiş Ştatlar bu ölkə ilə düşməndir. Sadəcə olaraq, Fransa-İran münasibətləri burada heç bir rol oynaya bilməz. Baxmayaraq ki, Fransa ilə İran arasında müəyyən münasibətlər, əlaqələr var. 1979-cu ildə İranda Şah rejimi devriləndən sonra Ayətullah Xomeyni Parisdən Tehrana gəldi. İran ona görə münasibət bildirməkdən yayınır ki, Ermənistanın çətin vəziyyətə düşməsini istəmir. Sanki Azərbaycanın acığına belə susqun mövqe sərgiləyir. Belədə onlar özləri yaxşı bilirlər ki, Ermənistanda Qərbin möhkəmlənməsi Tehranın maraqlarına uyğun deyil. Ortada Azərbaycan amili olduğu üçün belə susqundular. Bütün hallarda, Azərbaycan güclü dövlət olaraq hər varianta hazır olmalıdır”.
Vidadi ORDAHALLI
