Azərbaycanlı miqrantların Rusiyadan böyük köç təhlükəsi?...
Məlum olduğu kimi, Rusiyanın Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi miqrantlarla müqavilə bağlamaq müddətinin iki ilə qədər məhdudlaşdırılmasını təklif edib. Belə ki, nazirliyin təklif etdiyi qanun layihəsi normativ hüquqi aktların layihələrinin federal portalında dərc olunub.
Sənəddə deyilir: “İşəgötürənlər Rusiya Federasiyasının ərazisində qanuni yaşayan 18 yaşına çatmış əcnəbi vətəndaşları məqsədli mütəşəkkil işə qəbul qaydasında işə cəlb etmək hüququna malikdirlər. Əcnəbi vətəndaşın müvafiq qaydada alınmış iş icazəsi olmalıdır. Əcnəbi vətəndaşa iş icazəsi onunla bağlanmış əmək müqaviləsi müddətinə, lakin iki ildən çox olmamaq şərti ilə verilir”. Həmçinin əmək miqrantlarından 30 gün ərzində işəgötürənə rus dilini, Rusiya tarixini və Rusiya qanunvericiliyinin əsaslarını bilmələrini təsdiq edən sənədi təqdim etmələri tələb olunacaq. Sənəd layihəsində müqaviləyə vaxtından əvvəl xitam verilməsi də nəzərdə tutulur. Bu zaman əcnəbi işçi 30 gün ərzində yeni əmək müqaviləsi bağlamazsa, göstərilən müddətdən sonra Rusiyanı tərk etməli olacaq. Məsələyə ölkə prezidenti Vladimir Putin də Baş Prokurorluğunun kollegiya iclasında toxunub. O qeyd edib ki, Rusiyada miqrasiya sahəsində vəziyyət nəzarət altında olmalıdır. Putin Baş Prokurorluğa qabaqlayıcı anti-kriminal, o cümlədən miqrasiya sahəsində tədbirlər sistemi üzərində düşünməyi tapşırıb. O, həmçinin, prokurorluq işçilərini təhsil müəssisələrində və uşaqların istirahət yerlərində təhlükəsizlik məsələlərinə xüsusi diqqət yetirməyə çağırıb. Beləliklə, Moskva vilayətində “Crocus City Hall” konsert kompleksində baş vermiş terror aktından sonra Rusiya dövlət qurumları vasitəsilə miqrant axınına nəzarətin sərtləşdirilməsi istiqamətində işləri sürətləndirir. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyindəki mənbə isə iddia edir ki, miqrant axını terrorizmdən ayrı bir mövzudur və bu mövzuya dövlət qurumları tərəfindən son illərdə sistemli şəkildə toxunulur: “Söhbət prosesə daha çox təşkilatçılıq əlavə etməkdən, gəlmələrin miqrasiya qanunvericiliyimizə riayət etmələrinə nəzarətin gücləndirilməsindən gedir. “Crocus”da baş verən faciə, görünür, bu işin sürətləndirilməsinə təsir edəcək”. Bütün bunların fonunda Rusiya Dövlət Dumasında miqrantların ölkəyə girişinin məhdudlaşdırılması təklif olunur. Rusiya media orqanlarında isə miqrant siyasətinə yenidən baxmaqla bağlı çağırışlar var. Rusiyanın rəsmi qurumlarının məlumatına görə, hazırda bu ölkədə qonşu ölkələrdən olan 18 milyon əmək miqrantı rəsmi qeydiyyatdadır.
Bu halda Rusiyada xeyli sayda miqrant soydaşımızın çalışdığı nəzərə alınarsa, bu o deməkdir ki, baş verənlər ölkəmizə də təsir edəcək. Miqrasiya orqanlarının məlumatına əsasən, 2023-cü ildə Azərbaycandan Rusiyaya işləmək üçün 100 min nəfər gedib. Bu, əvvəlki illərlə müqayisədə təqribən 15 faiz azdır. Bəzi müşahidəçilərin fikrincə, Rusiyada qanunsuz işləyən miqrantlar, o cümlədən də Azərbaycandan gələnlər ciddi problemlərlə qarşılaşa bilər. Onlar deyirlər ki, 1999-cu ildə Moskvada baş verən terrordan sonra məhz miqrantlarla bağlı müəyyən çətinliklər yaranmışdı. Moskva şəhərində 10 ildən çoxdur taksi sürücüsü işlədiyini bildirən Anar Quliyev adlı soydaşımız “Azadlıq” radiosuna bildirib ki, artıq Azərbaycana qayıtmaq qərarı alıb. Onun vurğulamasına görə, son hadisələrdən sonra bəzi taksi sifariş edən şəxslər sürücünün kimliyinə, haradan olmasına baxırlar: "Ola bilsin ki, bu müvəqqətidir, amma gəlir də azalıb, adama da pis təsir edir. Onsuz da son vaxtlar gəlir ikiqat azalmışdı, evə az pul göndərirdim. İndi daha pis olub. Qərar verdim ki, Azərbaycana qayıdım". O da faktdır ki, Rusiyada miqrantların deportasiyası da artıq müzakirə olunan məsələlərdən biridir. Amma o da nəzərə alınmalıdır ki, Azərbaycanın Rusiya ilə münasibətləri strateji tərəfdaşlıq və müttəfiqlik səviyyəsinə qalxıb. Azərbaycanlı miqrantlar orada, əsasən ticarət sahəsində çalışırlar və onlarla bağlı indiyə qədər hər hansı ciddi narahatedici məqamlar ortaya çıxmayıb. Bundan öncə isə Rusiyada qanunvericiliyə edilən dəyişikliyə əsasən, qeydiyyata düşməyən miqrantlara ölkə ərazisində avtomobil idarə etmək, mobil nömrəyə, bank hesabına sahib olmaq, banklar vasitəsilə pul köçürmək, daşınmaz əmlak almaq, hətta yerli vətəndaşlarla nikaha girmək qadağan olunub. Bundan əlavə, Rusiya vətəndaşlığı alıb hərbi qeydiyyata düşməyən şəxslərin müəyyənləşdirilməsi üçün Daxili İşlər Nazirliyi qüvvələrinin reydləri davam edir. Ölkənin müxtəlif yerlərində Mərkəzi Asiya miqrantlarını hədəfləyən ksenofobiya halları da özünü qabarıq büruzə verir. Onu da qeyd edək ki, bir müddət əvvəl Rusiya prezidenti Vladimir Putin Belarus, Qazaxıstan və Moldova vətəndaşlarının Rusiya vətəndaşlığına qəbulunu sadələşdirib. Bununla bağlı fərmana əsasən, Belarusun 18 yaşına çatmış vətəndaşları Rusiyada yaşama müddəti nəzərə alınmadan vətəndaşlıq üçün müraciət edə biləcəklər. Belarus vətəndaşları Rusiya vətəndaşlığına qəbul üçün ərizə ilə yanaşı, yaşayış icazəsi və şəxsiyyəti təsdiq edən sənəd təqdim etməlidirlər. Qazaxıstan və Moldova vətəndaşları üçün ərizə verərkən ölkədə müəyyən edilmiş beş il yaşayış müddətinə riayət etmək, Rusiya tarixini və qanunvericiliyini bilmək məcburi olmayacaq. Ancaq rus dilini bilmək tələbi onlar üçün hələ də qüvvədə qalır. Bu ölkələrin vətəndaşları da rus dilini bilmələrini təsdiq edən sertifikat təqdim etməlidirlər.
Samirə SƏFƏROVA
