Hamını düşündürən sual - Qərb Navalnını kim(lər)lə dəyişmək istəyirdi?..
Vladimir Putin seçki qərargahında jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən Navalnının ölümünü kədərli hadisə adlandırıb.
Putin Navalnını dəyişməyə razı olduğunu söyləyib: “Navalnını Qərb ölkələrinin həbsxanalarında cəza çəkən bir neçə şəxslə dəyişmək fikri var idi. Mən dərhal buna razılıq verdim. Biz onu dəyişmək istəyirdik. Lakin bir şərtlə ki, bir daha Rusiyaya qayıtmasın. Amma o öldü".
Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov bu barədə heç bir danışıqların aparılmadığını söyləyib.
Kreml Aleksey Navalnının dəyişdirilməsi ideyasını dövlət başçısı Vladimir Putinə kimin təklif etdiyini açıqlamayıb:
"Prezident Putin də dünən danışıqların aparıldığını demədi. Yəqin ki, siz onu diqqətlə dinləməmisiniz. O dedi ki, Navalnının dəyişdirilməsi ilə bağlı ideya irəli sürülüb, hansı ki, Putin bu ideya ilə razılaşıb və dərhal belə bir fikir irəli sürən şəxsə bu barədə məlumat verib. Putin bu məsələ ilə bağlı danışıqlar aparıldığını deməyib" .
Hər halda, Navalnını kimlərləsə dəyişdirmək planı olub. O halda isə hamını bu sual düşündürür: Qərb Navalnını kim (lər)lə dəyişmək istəyirdi?
Apardığımız araşdırma zamanı məlum oldu ki, Aleksey Navalnının məhbus mübadiləsi çərçivəsində azad olunması ilə bağlı danışıqlar aparılırmış. Bu barədə bir müddət əvvəl Navalnı komandasının üzvü, Korrupsiya ilə Mübarizə Fondunun sədri Mariya Pevçix məlumat verib. Onun sözlərinə görə, ABŞ və Almaniya rəsmi şəxslərinin iştirak etdikləri danışıqlar Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalı başlayandan sonra başlanılıb və iki il davam edib. Putinin hər şeyə hazır olduğuna əmin olan dairələr Navalnının, nəyin bahasına olursa-olsun, təcili olaraq həbsdən azad edilməsini istəyiblər.
Plana görə, Navalnı 2019-cu ildə Almaniyada keçmiş çeçen komandiri Zəlimxan Xanqoşvilini qətlə yetirdiyinə görə ömürlük cəzaya məhkum olunmuş rusiyalı killer Vadim Krasikovla dəyişdirilməli imiş. Ötən ilin dekabrında məhbusların mübadiləsi üzrə konkret plan hazırlanıb, amma Putin son anda fikrini dəyişib. Mariya Pevçix bunu Putinin “Navalnının azad edilməsi ilə barışmaq istəmədiyi” ilə izah edib.
Fevralın 15-də danışıqlar yekun mərhələyə daxil olub, lakin ertəsi gün Navalnının ölüm xəbəri gəlib. Almaniya hökumətindən bildirilib ki, hazırda məhbusların mübadiləsi ilə bağlı xəbərləri şərh edə bilmirlər. Kreml Mariya Pevçixin bəyanatına reaksiya verməyib.
Hələ bir ay öncə Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasının sədri Vyaçeslav Volodin Aleksey Navalnının ölümünü şərh edərkən demişdi ki, dost olmayan dövlətlər Rusiya rəhbərliyini müxalifətçini qətlə yetirməkdə ittiham etməyə başlayıblar, amma onun ölümü Rusiyanın iqtisadiyyatını parçalamaq məqsədi ilə ona qarşı 19 mindən çox sanksiya tətbiq edənlərə, Ukraynada müharibədə uduzanlara sərf edir.
Volodin Navalnının ölümünün sərf etdiyi siyasi dairələrin və adamların adını da çəkmişdu: ABŞ hökuməti və NATO, Almaniya kansleri Olaf Şolts, Böyük Britaniyanın baş naziri Rişi Sunak, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski.
Qeyd edək ki, Navalnıya dəyişmək məsələsində hələ ki, Vadim Krasikovdan başqa kiminsə adı hallanmayıb. O halda Rusiyanın onu kəşfiyyatçılarlarla dəyişməyə hazır olduğu barədə səslənən fikirlər anlaşılan deyil. Hər halda, inandırıcı versiya budur ki, Navalnını dəyişmək üçün Qərbin əlində Krasikovdan başqa güclü “kozır” olmayıb.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
