Sülh sazişi təklifində 1 məsələ İrəvanı "pat qoyub"...
Qabil Hüseynli: “Onlar Qarabağdan könüllü çıxan ermənilərin geriyə qayıtmasını istəyirlərsə, biz öz ata-baba yurdlarından zorla qovulan soydaşlarımızın qayıtmasını niyə tələb etməməliyik?”
Belə fikirlər var ki, Azərbaycan sülh sazişi ilə bağlı son təkliflər paketində 1988-ci ildə Qərbi Azərbaycandan deportasiya olunan şəxslərin geri qaytarılmasının sülh müqaviləsində təsbit olunmasını tələb kimi qoyub.
Azərbaycan hesab edir ki, Qərbi Azərbaycandan deportasiya olunanların geri qaytarılması regionda davamlı sülhün təminatı ola bilər. Ermənistan isə bu şərti qəbul etmək istəmir. Hazırki durumda bu şərtin qəbul edilməməsi, paralel olaraq, Azərbaycanın Qarabağı könüllü tərk edən ermənilərin geri qayıtmaları ilə bağlı çağırışları Ermənistanı pat durumuna salmış olubmu?
Siyasi şərhçi Qabil Hüseynli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycanın belə bir şərti irəli sürməyə tam haqqı var: “Çünki 1828-ci ildə başlayaraq, ermənilər bölgəyə köçürülməyə başladı. Həmin zamandan indiyə kimi ən azı 5 dəfə azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası baş verib. Bu deportasiyalar zamanı hər dəfə 100 minlərlə insan həmin ərazilərdən qovularaq, bir qismi Azərbaycana, bir qismi Türkiyəyə, digərləri isə Güney Azərbaycana gedib. Üst-üstə götürəndə iki milyondan çox insanı həmin ərazidən qovublar. Həmin vaxtın siyahıyaalmaları da göstərir ki, o vaxt həmin ərazilərdəki əhalinin 90 faizi azərbaycan türkləri olub. Zənnimcə, sülh sazişinə belə bir müddəanın salınması mütləq lazımdır. Soydaşlarımızın geriyə qaytarılması bizim tarixi haqqımızdır. Onlar Qarabağdan könüllü çıxan ermənilərin geriyə qayıtmasını istəyirlərsə, biz öz ata-baba yurdlarından zorla qovulan soydaşlarımızın qayıtmasını niyə tələb etməməliyik? Bu mövqeyimizdə sona qədər israrlı olmalıyıq”.
Politoloq hesab edir ki, biz birgə səylərlə Qərbi Azərbaycana Qayıdış Konsepsiyasını həyata keçirməliyik. Qarabağ münaqişəsi həll olunandan sonra indi bizim gündəliyimizdə duran məsələ budur. Əlbəttə ki, Qarabağ münaqişəsi həll olunmayana qədər bu haqda danışmaq bəlkə də tez idi. Bizim tarixi yaşayış yerlərinin bir çoxu, mütləq əksəriyyəti indi bomboşdur. Biz bunu bilirik. Biz öz keçmişimizi yaxşı bilirik. Ermənistanda bütövlükdə indi depopulyasiya dövrü hökm sürür. İnsanlar oradan gedir. Həm təbii artım yoxdur, eyni zamanda, dözülməz siyasi vəziyyət, repressiyalar və iqtisadi çətinliklər onları buna vadar edir.
Prezident çıxışında dedi ki, bu yöndə təkliflər gözləyir: “Yaradılan İcma həm öz imkanları daxilində, həm də Azərbaycan dövlətinin dəstəyi ilə bu işlərə böyük yer verməlidir. Əminəm ki, biz buna nail olacağıq. Prezident İcmaya verilən binanın açılış nitqində belə bir fikir söylədi: “Bir daha onu da bildirməliyəm ki, bu yer icma üçün təsadüfən seçilmədi, rəmzi mənası var. Bu binada yerləşmiş qarabağlılar artıq Qarabağa ya qayıdıblar, ya da qayıtmağa hazırlaşırlar. Burada yerləşən Qərbi azərbaycanlılar da qayıdacaqlar, İnşallah”.
Bəli, həmin binada əvvəl Şuşa İcra Hakimiyyəti otururdu. Bu məsələdə dövlətin də möhkəm iradəsi varsa, mütləq istəyimizə nail olacağıq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
