Makron Fransanın əyalətlərini də bir-birinə qarşı qaldırdı - Araqon və Kataloniyanın “su davası”...
Elşən Manafov: “Bütün bunlar ölkə siyasətinin böhran keçirməsindən xəbər verir”
Avropa İttifaqı ölkələri su ehtiyatlarının çatışmazlığı ilə bağlı fikir ayrılığına düşə bilərlər. Bu barədə “Politico” nəşri Avropa Komissiyasının məxfi sənədinə istinadla məlumat yayıb.
Sənəddə deyilir ki, tez-tez baş verən quraqlıqların əsrin sonunadək Avropa İttifaqının iqtisadi artımını yeddi faiz azaldacağı, infrastruktura, səhiyyəyə və iqtisadiyyata zərər vuracağı gözlənilir.
Qeyd edilir ki, artıq bəzi Avropa ölkələri quraqlığın fəsadları ilə üzləşib, su ilə bağlı münaqişələr qeydə alınıb. Fevralın əvvəlində İspaniyanın Kataloniya hökuməti quraqlıq səbəbindən regionun əksər hissəsində fövqəladə vəziyyət rejimi elan edib, sudan istifadəyə məhdudiyyətlər qoyulub. Su qıtlığı Kataloniya və Araqon muxtariyyətləri arasında Ebro çayı ilə bağlı münaqişəyə səbəb olub. Ötən ilin martında isə Fransada yeni su anbarlarının tikintisinə qarşı irimiqyaslı etiraz aksiyaları keçirilib.
Burada diqqəti çəkən məqam odur ki, su üstündə Fransanın iki əyaləti arasında mübahisə var. Ümumilikdə, Fransa dünyada müxtəlif ölkələrlə, özünün keçmiş müstəmləkələri ilə problem yaşayır. Ölkə daxilində böyük fermer qiyamları, gərginlik, islamafobiya var. Hətta Fransadan ayrılmaq istəyən bölgələr var. Məsələn, Korsika. Bütün bu baş verənlər Fransanın ümumi dövlət siyasətinin ciddi qüsurlar içində olduğunun göstəricisi, nəticəsi sayıla bilərmi?
“Makron prezident seçiləndən sonra Fransanın dövlət siyasətində problemlər özünü göstərməyə başladı”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən politoloq Elşən Manafov buna bir neçə prizmadan yanaşdı: “Su resurslarının qıtlığı müasir dünyanın qlobal problemləri sırasına daxildir. Ekoloji problemlər, insanın təbiətə kobud müdaxiləsi, qlobal istilik, onun təbii və qeyri-təbii səbəbləri, dunyanın industrial ölkələrində sənaye muəssisələrinin qeyri-rentabelli fəaliyyəti, su elektrik stansiyalarının suya artmaqda olan tələbatı və s. su qıtlığını yaradan qlobal amillər sırasına aid edilir. Dünyada şirin su ehtiyatlarının tükənməsi bəşəriyyəti, dünya dövlətlərini, transmilli korporasiyaları düşündürür və narahat edir. Qərbin Rusiyaya qarşı açdığı savaşin mühüm səbəblərindən biri Rusiyanın nəhəng ərazisi, burada su ehtiyatlarının, təbii sərvətlərin, meşə ehtiyatlarının Avropa ilə müqayisəyə gəlməyəcək dərəcədə çoxluğudur. Təkcə Baykalda dünya şirin su ehtiyatlarının 2 faiz olduğu ehtimal edilir. Qlobalistika sahəsində mütəxəssislər üçüncü dünya müharibəsinin məhz su resurslarının qıtlığına görə 2050-ci illər üçün başlaya biləcəyini proqnozlaşdırır. Avropa ölkələrinin iqtisadiyyatı və infrastrkturuna qitənin su resurslarının qıtlığı ilə yanaşı, burada suyun törətdiyi təbii fəlakətlər - daşqınlar da ciddi problemlər yaradır. Kənd təsərrufatında əkin üçün yararlı sahələrin su daşqınlarına məruz qalması fermerlərin, şəhər infrastrukturunun sıradan çıxmasiına səbəb olur. Bu da urbanizasiya siyasətinə önəm verən hökumətlərə qarşı şəhər əhalisinin narazılığına və etirazlarına səbəb olur. Bir sıra Avropa ölkələrində olduğu kimi, Fransada da müəyyən ekoloji problemlər var. Ancaq məsələ ondadır ki, Makron 2017-ci ildə prezident seçiləndən sonra Fransanın dövlət siyasətində problemlər özünü göstərməyə başladı. Fransanın bir sıra ölkələrlə problemləri artmağa başladı. Paris bu müddət ərzində bir sıra ölkələrin daxili işinə müdaxilə etmək yolunu tutdu. Fransanın müxtəlif formalarda Qarabağ separatçılarını dəstəkləməsi buna əyani sübutdur. Bütün bunlar Fransanın daxili siyasətinə sirayət etməyə başladı. Fransa daxilində müxtəlif sosial-siyasi narazılıqlar artmağa başladı. Məlum oldu ki, Fransa heç də göründüyü qədər beynəlxalq hüquqa önəm verən ölkə deyil. Korsikada azlığın hüquqları pozulur. Miqrantlar sıxışdırılır və hüquqları daha çox pozulur. Ölkə daxilində sosial narazılıqlar genişlənir. Bütün bunlar ölkə siyasətinin böhran keçirməsindən xəbər verir”.
Vidadi ORDAHALLI
