Qadın müəllimlərin çoxluğu cəmiyyətdən gələn problemdir...
Nadir İsrafilov: “Kişi müəllimlərin sayının azalması təəssüfləndirici haldır, bu hal cəmiyyətin deformasiyasına gətirib çıxaracaq”
Azərbaycanın orta məktəblərində dərs deyən müəllimlərin 80 faizdən çoxu qadındır. Bunu istənilən məktəbin kandarına ayaq basmaqla görmək mümkündür. Sovet dövründən fərqli olaraq, müəllimlik sənəti artıq gender balansının pozulduğu sahələrdəndir.
Dövlət İmtahan Mərkəzinin Direktorlar Şurasının sədri Məleykə Abbaszadə media nümayəndələrinə açıqlamasında deyib ki, təhsil sahəsində kişi müəllimlərin azalması gender balansının pozulmasına səbəb olur: “Bu məsələ ilə bağlı peşəyönümlü ciddi işlər aparılmalıdır ki, oğlanlar müəllimlik peşəsini seçsinlər. Maarifləndirmə işləri artmalıdır. Gender balansı pozulub. Müəllimlərin əksəriyyəti qadınlardır. Dövlət qulluğunda da biz görürük ki, təhsil sahəsində rəhbər vəzifələrdə kişilər üstünlük təşkil edir”.
Maraqlıdır, qadınlar niyə təhsildə aparıcı qüvvəyə çevrilib?
“Hansı ölkələrdə ki, kişi müəllimlərin sayı qadınların sayından üstündür, bu, təhsilin keyfiyyətinə müsbət mənada təsir edir”
Təhsil üzrə ekspert Nadir İsrafilov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, ölkənin ümumtəhsil məktəblərində 3642 direktordan 1352-si, 4677 direktor müavinindən 2753-ü, 143 min 902 müəllimdən 121 min 405-i qadındır: “Bu gün pedaqoji təhsil verən universitetlərin və kolleclərin kontingenti əsasən qızlardan formalaşdığından, belə nəticə çıxarmağa əsas yaranır ki, bu tendensiya hələ ki, yüksələn xətlə davam etməkdədir. Baxmayaraq ki, son 10 ildə Azərbaycanda müəllimlərin orta aylıq əməkhaqqının məbləği 3 dəfə artıb. Nazirin də xüsusi olaraq vurğuladığı kimi, 2014-cü ildə müəllimlərin orta maaşı 267 manat olduğu halda, indi, sonuncu artımdan sonra bu məbləğ 790 manata yüksəlib. Daha 2-3 ildən sonra isə orta əmək haqqı 1000 manatı keçəcək. Bununla belə, yenə də əksəriyyət tərəfindən belə bir vəziyyətin yaranması müəllimin əmək haqqının aşağı olması ilə izah olunur. Belə çıxır ki, bu yanaşmanın səhv olduğunu təsdiqləmək üçün daha 2-3 il gözləməliyik. Təəssüf ki, cəmiyyət buna ötəri yanaşır, kişi müəllimlərin azalmasını o qədər də problem etmir. Əlbəttə, mən də zaman-zaman bu problemə diqqət yetirmişəm. Hətta aldığım bir informasiya da var idi ki, Finlandiyada bağça müdirləri belə çox vaxt kişi olur. Yəqin ki, ölkəmizdə bağça müdirlərinin 90 faizdən çoxu qadınlardır. Məktəbdə isə təxmini olaraq bu statistika 80 faizdən çoxdur. Hətta bizdə elə məktəblər var ki, idman müəllimləri belə qadındır. Bu çox təəssüfləndirici haldır. Bu hal cəmiyyətin deformasiyasına gətirib çıxaracaq”.
Həmsöhbətimiz hesab edir ki, bir çox məktəblərdə yaranan özbaşınalıqların, müəllim-şagird münasibətlərində kütləvi hal alan xoşagəlməz hadisələrin başvermə səbəblərindən biri və ən əsası elə kişi müəllimlərin azlığı, kişi zəhminin yoxluğudur: “Bəlkə də məktəblərdə azlıq təşkil edən kişilərin uşaq döyənlər arasında çoxluğu valideynlərin narazılıqlarının əsas səbəblərindən biridir? Problemin optimal həllinin geniş müzakirələrə və əsaslı təhlillərə ehtiyacı var”.
N.İsrafilovun sözlərinə görə, hansı ölkələrdə ki, kişilərin sayı qadınların sayından üstündür, bu, təhsilin keyfiyyətinə müsbət mənada təsir edir: “Sovet hakimiyyəti dövründə müəllimin böyük güzəşt və imtiyazları var idi, nəqliyyat xərcləri də daxil olmaqla, digər kommunal ödənişlərdən azad idilər. Hər il onlar istirahət mərkəzlərinə, sanatoriyalara göndərilirdi. Əlbəttə ki, Sovet hakimiyyəti sosialist ölkə idi, indi isə kapitalizm dövrüdür. Lakin bir çox ölkələrdə müəllimin dövlətin kadr potensialının gücləndirilməsi, formalaşdırılmasında xidmətini nəzərə alaraq, yüksək əmək haqqı ilə yanaşı, güzəşt və imtiyazlar saxlanılıb. Hesab edirəm ki, bu sahəyə yenidən kişi müəllimlərin cəlb edilməsi üçün zəruri olan addımların önündə müəllimlərə dövlət qulluqçusu statusunun verilməsi dayanır”.
Günel CƏLİLOVA
