İrəvanın Təpəbaşı məhəlləsinin satılması Azərbaycan mədəni irsinə qarşı cinayətdir...
Ermənistan hökuməti İrəvanın tarixi Azərbaycan məhəlləsi olan Təpəbaşını tamamilə məhv etmək yolunu tutduğunu gizlətmir.
Erməni mediası yazır ki, İrəvan şəhərinin meriyası fevralın 26-da Təpəbaşı məhəlləsini satışa çıxardığını elan edib. Təpəbaşında 1 kv metrin qiymətinin 500-600 ABŞ dolları olduğu bildirilir. İrəvan meri Tiqran Avinyan artıq "Kond" (ermənilər Təpəbaşı məhəlləsini Kond adlandırır) rayonunun realizəsinə başlandığını elan edib. Beləliklə, XVII əsr müsəlman türk yadigarı İrəvan şəhərinin nüvəsi və şəhərin sonuncu müsəlman obrazı məhv edilir.
“Hraparak” yazır ki, İrəvan meri Tiqran Avinyanın fevralın 26-da elan etdiyi İrəvanın “Kond” məhəlləsinin yenidən qurulmasının həyata keçirilməsi baş nazir Nikol Paşinyanın hakimiyyətinin “qara səhifələrindən” birinə çevriləcək. Nəşr “Konda layihəsi”ni 2001-ci ildə Şimal prospektinin tikintisi məqsədilə İrəvanın mərkəzi sakinlərinin təxliyəsi ilə əlaqələndirib. “Bu təxliyələr o vaxtkı prezident Robert Köçəryanın ən qaranlıq səhifələrindən birinə çevrildi”, – qəzet qeyd edir. “Hraparak” əlavə edib ki, Avinyanın bəyanatından sonra “Kond” sakinləri redaksiyaya zəng ediblər. “Bizə absurd miqdarda pul təklif edirlər! 210 min dramla mərkəzdən hara gedək... Kondda 100 ildi yaşayırıq, indi bizi qəpik-quruşla “evimizdən” çıxarmaq istəyirlər! Bizə pul lazım deyil. Biz ancaq bizim üçün evlərin tikilməsini istəyirik – iki və ya üç ev” – deyə nəşr qeyd edib. Yazıldığı kimi, fevralın 26-da keçirilən bələdiyyə iclasında İrəvan meriyası tərəfindən Azərbaycan məhəlləsi Təpəbaşının satışa çıxarılacağı bəyan edilib.
Aydın Quliyev: “İrəvan meri qədim şəhərimizin mərkəzi sayılan "Təpəbaşı" məhəlləsinin adını "Kond" kimi dəyişərək hər kvadratmetrini 600 dollara satışa çıxardıb...
“Bakı-Xəbər” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Aydın Quliyev də öz Facebook səhifəsində bu mövzu barədə fikirlərini paylaşıb. A.Quliyev yazır: "İrəvan meri qədim şəhərimizin mərkəzi sayılan "Təpəbaşı" məhəlləsinin adını "Kond" kimi dəyişərək hər kvadratmetrini 600 dollara satışa çıxardıb... " Kultursid", yəni mədəniyyətə qarşı genosid budur...”
Səbuhi Hüseynov: “Artıq nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların iclasının müzakirə obyekti olan Təpəbaşı məhəlləsinin məhv edilməsi, satışa çıxarılması beynəlxalq cinayətdir”
Tarixçi, tədqiqatçı, İrəvan şəhərində Azərbaycan milli-mədəni, tarixi irsinin sonuncu qalığı Təpəbaşı məhəlləsinin taleyi, Ermənistanda Azərbaycan irsinin dağıdılması və tarixi izlərin silinməsi üzrə araşdırmanın müəllifi Səbuhi Hüseynov "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, Ermənistan hökumətinin Təpəbaşının satılması ilə bağlı qəbul etdiyi qərar yolverilməzdir və bu böyük tarixi cinayətdir. “Başqasına məxsus mədəni irs abidələrinin məhv edilməsini avropalı tədqiqatçı Noa Krikler aşağıdakı hallarla əlaqələndirir:
Yəni müəllif sual verir ki, nə məqsədlə ərazisində digər xalqlara məxsus mədəni irs nümunələri dağıdılır?
1) Milli saflıq irsinin gücləndirilməsi: Bunu etməklə Ermənistan siyasi dairələri və onların elitası ərazinin yeganə və tarixən qədim əhalisi olmaları barəsində mifi, yəni özünün ideoloji əsaslarını möhkəmləndirir.
2) "Bizim" olanı geri almaq: Bunu etməklə digər xalqa məxsus bir çox mədəni irs nümunələrini özününküləşdirmək və digər xalqın varlığını inkar etmək məqsədi daşıyır.
3) "Başqasının bütün görünən sübutları"nın məhv edilməsi: Bunu etməklə isə öz ərazisində olan bütün erməni olmayan abidələri məhv edir.
Bütün soyqırım törədən xalqlar və onların siyasi elitaları bu üç alqoritmdən istifadə ediblər. Müasir Ermənistan dövlətinin tarixinə nəzər salsaq, onun siyasi elitalarının da eyni hərəkətləri etdikləri aydın olur.
Təpabaşı məhəlləsinin Azərbaycan tərəfindən araşdırılması və bu tədqiqata əsaslanaraq məhəllənin öz mədəni irsi olmasını dünyaya təqdim etməsindən artıq iki ilə yaxın zaman keçir. Bu mübarizə yolunda, artıq Azərbaycan tərəfi istər UNESCO, istərsə də digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarda bu məsələni az bir müddətdə qaldıra bilib və öz narahatlığını hər dəfə bildirib.
Bu hadisələrin fonunda, artıq Ermənistanda və xüsusilə İrəvan şəhərində yaşayan ermənilərin öz siyasi elitasına hiddətli sualları meydana gəlib. Əgər İrəvan ermənilərin qədim şəhəridirsə, bəs onda niyə onun mərkəzində olan maddi mədəni irs nümunələri azərbaycanlılara aiddir? Əgər İrəvan qədim erməni yurdudursa, bəs onda nə üçün İrəvanın ən mötəbər və ən hündür ərazisi azərbaycanlılara məxsus tarixi özündə əks etdirir?
Bu suallar erməni siyasi elitasını narahat edir. Bu sualları verən erməni ictimaiyyəti isə artıq Təpəbaşı məhəlləsini, Noya Kriklerin də göstərdiyi kimi, "Başqasının bütün görünən sübutları"nın məhv edilməsi məqsədi ilə yox etmək yolunu tutaraq buna start verir.
Mən artıq iki ildir bunu hər dəfə qeyd edirəm. Təpəbaşı məhəlləsi Ermənistanın bu gün dövlət səviyyəsində apardığı ideoloji işi sarsıdır, bu ideologiyanın mötəbərliyini məhv edir, istər dünya ictimaiyyəti və istərsə də erməni ictimaiyyəti arasında çoxsaylı suallar yaradır. Bu suallardan yaxa qurtarmaq istəyən siyasi elita isə guya ölkənin iqtisadi məqsədləri üçün, amma əslində öz ideologiyasının əsaslarını qorumaq üçün Azərbaycan mədəni irsini İrəvandan təmizləmək istəyir” - deyə S.Hüseynov qeyd etdi.
S.Hüseynovun bildirdiyinə görə, artıq bir neçə gündür ki, istər erməni mətbuatında və istərsə də erməni dilli sosial şəbəkə istifadəçilər iki hissəyə bölünüb. “Onların bir hissəsi nəhayət ki, İrəvanın mərkəzində sonuncu Azərbaycan irsinin məhv olunmasına dövlərin diqqət yetirdiyinə görə bu addımı alqışlayır. Digər hissə isə Təpəbaşı məhəlləsində yaşayan erməni əhalisi və bir neçə erməni elm xadimlərinin hiddəti və narahatlığı ilə müşahidə olunur.
Artıq nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların iclasının müzakirə obyekti olan Təpəbaşı məhəlləsinin məhv edilməsi, satışa çıxarılması beynəlxalq cinayətdir” - deyə qeyd edən S.Hüseynovun sözlərinə görə, Qərbi Azərbaycan İcması artıq bir sıra beynəlxalq platdormalarda icmaya məxsus bu mədəni irs nümunəsinin Ermənistan tərəfindən məhv ediləcəyi ilə bağlı məsələ qaldırıb, bu barədə bəyanat verib. Müxtəlif beynəlxalq platformalarda bü bəyanatların, müraciətlərin müzakirəsi getdiyini deyən S.Hüseynovun sözlərinə görə, hətta UNESCO ona ünvanlanan müraciəti nəzərə alıb və bu beynəlxalq təşkilat bu məsələ ilə məşğul olacağını da bildirib. “Belə halda, Təpəbaşı məhəlləsinin satışa çıxarılması, onun özgəninkiləşdirilməsi və nəhayət irsin məhv edilməsi istər insan hüququları, istər mülkiyyət hüquqları və istərsə də dini azadlıqlar baxımından hüquq pozuntusudur. Həmin ərazidə mövcud irsin sahiblərinin varisləri indiki Qərbi Azərbaycan İcmasıdır. Bu məsələlərdə onların iştirakı olmadan hər hansı bir hərəkət beynəlxalq cinayət sayılır. Bu cür hadisəni pisləyən onlarla konvensiya və beynəlxalq hüquq sənədləri mövcuddur. Hazırda o mexanizmlərin işə salınması vacibdir” - deyə S.Hüseynov əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
