İcra hakimiyyətləri Xüsusi nümayəndə idarəçiliyi ilə nə vaxt əvəzlənəcək...
İlqar Hüseynli: “Qanunvericiliyə edilən dəyişiklikdən sonra yerli icra hakimiyyətlərinin bütün səlahiyyətləri nümayəndəliklərə və ya bələdiyyələrə keçmiş olacaq”
2023-cü ilin 19-20 sentyabr tarixlərində həyata keçirilən antiterror tədbirləri sayəsində Azərbaycan öz suverenliyini bərpa etdi. Artıq Qarabağ tamamilə azaddır. Qarabağda yerləşən ərazilərimizin İcra hakimiyyətləri indiyə kimi Bakı və başqa rayonlarımızda yerləşib.
Çünki bu torpaqlar işğal altındaydı. İndi isə belə bir problem yoxdur. İşğaldan azad olunmuş ərazilərin İcra hakimiyyətlərinin geri qayıtmasının planlaşdırılıb-planlaşdırılmadığı maraq doğurur. Eyni zamanda, bu gün Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında Prezidentin Xüsusi nümayəndəlikləri fəaliyyət göstərir. Prezident dəfələrlə çıxışlarında deyib ki, yeni yaradılan xüsusi nümayəndəlik institutunun fəaliyyətindən və effektlivliyindən çox razıdır. Bu model hətta Naxçıvana da tətbiq olunub. Maraqlıdır, yaxın gələcəkdə icra hakimiyyətlərinin birdəfəlik ləğvi və onun bazasında xüsusi nümayəndəliklərin yaradılması nəzərdə tutulurmu?
Sosial Strateji Tədqiqatlar və Analitik Araşdırmalar Birliyinin rəhbəri İlqar Hüseynli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, hazırda ölkədəki idarəetmə sisteminin özündə bir qeyri-müəyyənlik var:”Konstitusiya ilə təsbit olunmuş idarəetmə sisteminin yerlərdəki nümayəndələri icra başçıları sayılır. Qanunvericilikdə belə müddə yoxdur ki, icra hakimiyyətləri tam olaraq öz funksiyalarını nümayədəliklərə verməlidir. Buna görə də biz bu ikili idarəetmə sistemindən təcili azad olmalıyıq. Bunun ən optimal həlli yolu referendum keçirməkdir. Qanunvericiliyə edilən dəyişiklikdən sonra yerli icra hakimiyyətlərinin bütün səlahiyyətləri nümayəndəliklərə və ya bələdiyyələrə keçmiş olacaq. Bu tip məsələ öz əksini Konstitusiyada tapmalıdır. Bu gün işğaldan azad olunmuş ərazilərdə Prezidentin Xüsusi nümayəndəlikləri fəaliyyət göstərir. Xüsusi nümayəndəliklər və onların aparatları bərpa-quruculuq, yenidənqurma işləri ilə bağlı müvafiq tədbirləri həyata keçirirlər. Eyni zamanda həmin ərazilərdə fəaliyyət göstərən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının, digər qurumların fəaliyyətini əlaqələndirirlər. Azərbaycanın istənilən inzibati ərazi vahidində əhali ilə sıx təmasda olan qurum lazımdır. Hazırda Nümayəndəliklər bu işi görmür. Yerli icra hakimiyyətlərinin səlahiyyətlərini seçkili orqan sayılan bələdiyyələrə verməklə biz idarəetməni daha da funksional edə bilərik. Bu, çox optimal olar. Belə konstitusion islahatlara mütləq mənada gedilməlidir”.
Prezident də ADA Universitetində keçirilən konfranslardan birində sözügedən idarəçilik sisteminin özünü doğrultduğunu qeyd edib. Bu səbəbdən seçkilərdən sonra digər bölgələrimizdə də eyni idarəçilik sisteminin tətbiq olunması mümkün variant kimi səslənirdi.
Dəfələrlə belə fikirlər bildirilir ki, biz yeni idarəetmə sistemini genişləndirməliyik. İcra hakimiyyəti qurumlarının valiliklər və nümayəndəliklər şəklində müəyyən əraziləri birləşdirərək idarə olunması nəzərdə tutularsa, bu da xeyli səmərəli hesab oluna bilər. Orada yersiz icra hakimiyyəti strukturlarına ayrılan büdcə vəsaitlərini nəzarətdə olan, xalq tərəfindən seçilmiş strukturu olan yerli idarəetmənin imkanlarına yönəltsək, bu, həm sosial problemlərin inkişafına, həm də nisbətən keyfiyyətli xidmətin göstərilməsinə gətirib çıxara bilər. Prezidentin nümayəndəlikləri yaradıldığı halda, bu ərazilərdə Prezidentin nəzarət sistemi qurulacaq. Bu mənada belə islahatlara ehtiyac var və ləyaqətli kadrların prosesə cəlb olunması, korrupsiyanın aradan qaldırılması çox önəmli faktordur.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
