Məktəblərdə yeni fənnin tədrisi ilə uşaqları xilas edə bilərik - sosial şəbəkə maarifçiliyi...
Son vaxtlar Azərbaycanda orta məktəblər çox tez-tez neqativ mövzularla - müəllim-şagird münasibətlərində yaranan biabırçı vəziyyətlə gündəmə gəlir. Bir neçə gün öncə Bakının Şüvəlan qəsəbəsində yerləşən 156 nömrəli məktəbin şagirdi Rzaguliyeva Dilarə Rza qızı məktəb yoldaşına qarşı etdiyi qısnayıcı hərəkətlərini videoya çəkdirərək sosial şəbəkədə paylaşıb.
Həmin videolardan görünür ki, D.Rzaquliyeva məktəb yoldaşının alnına ədəbsiz sözlər yazır, onun başında yumurta qırır və saçlarını qayçı ilə kəsir.
Qeyd etdiyimiz kimi, son zamanlar məktəblilərlə bağlı sosial şəbəkədə xoş olmayan görüntülər yayılır. Şagirdlərin dərs zamanı parta üstündə gəzməsi, sinif yoldaşlarını qısnaması, şiddət tətbiq etməsi, müəllimi saymamaq kimi hallar geniş yayılıb. Bu kimi faktlar telfonla çəkilərək sosial şəbəkədə paylaşılır. Danılmaz faktdır ki, bu gün məktəblilər daha çox Tik-tok platformasına maraq göstərir. Bu platformada isə milli-mənəvi dəyərlər məhv olur. Əvəzində yeniyetmələrə ailə böyüklərinə hörmət etməmək, vətəni sevməmək, pis vərdişlər aşılanır.
Ekspertlər hesab edir ki, bu kimi hallara son qoyulması üçün məktəblərdə sosial şəbəkə maarifçiliyinə aid fənn tədris olunmalıdır.
Kamran Əsədov: “Bu gün uşaqlarımız kitabla böyümür, sosial şəbəkə, Tik-tokla böyüyür, bu da onların xarakterinə mənfi təsir göstərir”
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, ölkənin 4432 orta ümumtəhsil məktəbində 1,6 milyon şagird təhsil alır. 1,6 milyon şagird fərqli şəxsiyyətdir və onların hər biri fərqli xarakterə malikdir: “Təəssüflər olsun ki, orta məktəblərdə şagirdlərin şəxsiyyət kimi formalaşmasında ciddi boşluqlar var. Belə ki, bizdə şagirdlərin xarakterinin formalaşması məktəb mühitində yox, məktəbdən kənarda baş verir. Təəssüf ki, bu gün uşaqlarımız kitabla böyümür. Uşaqlar sosial şəbəkə, Tik-tokla böyüyür. Bu da onların xarakterinə mənfi təsir göstərir. Son hadisə göstərir ki, Azərbaycanın gənc nəsli hansısa serialın qəhrəmanına bənzəmək istəyir. Yeniyetmələr mafiya filmlərindəki qəhrəmanlara oxşamaq istəyir. Əlbəttə, bu yaxşı hal deyil. Bu gün Azərbaycan məktəblisi özünü cinayətkar aləmin üzvünə bənzətmək istəyir. Vəziyyətin daha da vahiməli hal almaması üçün sosial şəbəkəyə nəzarət olunmalıdır. Bəli, məktəblərdə sosial şəbəkə haqqında məlumat verilə bilər. Dərs kimi yox, ancaq məktəblilərə bu haqda bilgi verilə bilər ki, sosial şəbəkədən necə istifadə edilsə daha səmərəli olar”.
Fatimə Hacıbəyli: “Sosial media, mediadan istifadə, ictimaiyyətlə əlaqələr kimi mövzular da məktəbdə öz yerini tapmalıdır”
Sosioloq Fatimə Hacıbəyli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, sosial şəbəkələrdən istifadə qaydaları, insanların davranışını orta məktəbdən formalaşdırmaq lazımdır: “Məktəblərdə sosial şəbəkələr haqqında dərslər keçirilsə yaxşı olar. Danılmaz faktdır ki, hazırkı dövrdə valideynlərin ən çox əziyyət çəkdiyi mövzu övladlarının sosial şəbəkələrdən asılı vəziyyətə düşməsidir. Çox kiçik yaşlardan istifadəçi olduqları üçün, bu onların sosial platformalardakı təhlükəsizliyini də sual altına salır. Hesab edirəm ki, uşaqlarda çox kiçik yaşlardan informasiya savadlılığı formalaşdırılmalıdır”.
F.Hacıbəyli onu da əlavə etdi ki, bu gün sosial şəbəkə istifadəçilərinin sayı, bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da artmaqdadır. Bütün yaş qruplarına aid insanlar, xüsusilə də yeniyetmə və gənclər sosial şəbəkələrdən geniş istifadə edirlər. Bəzi hallarda sosial şəbəkələrdən istifadə ciddi problemlərə səbəb olur: “Yeniyetmə və gənclərin onlara aid olmayan səhifələrə daxil olaraq yaş qrupları ilə uygunlaşmayan məlumatları əldə etmələri müxtəlif neqativ hadisələrə gətirib çıxarır. Odur ki, yeniyetmə və məktəblilərin internet təhlükəsizliyinin qorunması müəllim və valideynlərin əsas vəzifələrindən biri olmalıdır. Bu yöndə müxtəlif maarifləndirici dərslərin keçirilməsi vacib məsələlərdən biridir. Etiraf edək ki, məktəblərdə təhsil ürəkaçan deyil. Məsələn, İnsan və cəmiyyət dərsləri nəyə xidmət edir? Bəzən heç keçilmir də. Onun yerinə şagirdlərə Psixologiya tədris oluna bilər. Sosial media, mediadan istifadə, ictimaiyyətlə əlaqələr kimi mövzular da məktəbdə öz yerini tapmalıdır. Bunun üçün ən unikal vaxt da 10-cu sinifdir. Çünki daha əvvəl uşaqların sosial mediadan istifadəsi üçün 15 yaş məsləhət görülüb. 11-ci sinifdə şagirdlərin imtahan həyəcanları çox olur deyə, məncə, sosial media dərslərinin tədrisinin bir il olması kifayətdir. Həmçinin bu, təkcə məktəblərdə yox, universitetlərin bütün fakültələrində də keçilməlidir – hər kəsə. Burada dərslər sosial medianın texnikası yönündən yox, hüquqi, psixoloji, sosioloji aspektləri ilə aparılmalıdır”.
Günel CƏLİLOVA
