Qərbin ikili standartları Yaxın Şərqdə müharibəni alovlandırdı...
Dünyanın diqqət mərkəzində yer alan əsas məsələyə çevrilmiş İsrail-HƏMAS savaşı daha qanlı məcrada davam edir. Belə görünür ki, İsrail HƏMAS təhdidini aradan qaldırmayana kimi hərbi əməliyyatları dayandırmaq niyyətində deyil.
Amma hərbi əməliyyatların gedişində həyatını itirən mülki şəxslərin sayı da sürətlə artır.
Hadisələrin bu səpkidə inkişafından narahat olan Azərbaycan məsələnin sülh yolu ilə həlli üçün mövqeyini qəti şəkildə ifadə edib. Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Səudiyyə Ərəbistanında keçiriən Birgə Ərəb İslam Fövqəladə Sammitində çıxışı zamanı bir daha ölkəmizin mövqeyini təkrarlayıb. O bildirib ki, İsrail-Fələstin münaqişə zonasında mövcud gərginliyin davam etməsi, xüsusilə mülki şəxslərin hazırkı eskalasiyadan ən çox əziyyət çəkən tərəf olması ciddi narahatlıq doğurur. Azərbaycanın vəziyyətin təcili deeskalasiyası, hərbi əməliyyatların təxirəsalınmaz şəkildə dayandırılması istiqamətində çağırışlara qoşulduğu, həmçinin bütün Yaxın Şərq bölgəsi üçün həssas olan mövcud vəziyyəti daha da ağırlaşdıra biləcək davranışlardan çəkinilməsinin vacibliyi nazir tərəfindən vurğulanıb. Bu istiqamətdə, beynəlxalq ictimaiyyətin bütün səylərinin səfərbər edilməsinin əhəmiyyət daşıdığı diqqətə çatdırılıb. Ceyhun Bayramov münaqişənin beynəlxalq hüquq normaları və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının müvafiq qətnamələrinə uyğun olaraq iki dövlət prinsipi əsasında həllini dəstəklədiyini bir daha diqqətə çatdırıb. Fələstin məsələsinin ədalətli həllini tapması, o cümlədən münaqişənin nəticələrinin aradan qaldırılması istiqamətində göstərilən səylərə ölkəmizin aktiv şəkildə töhfə verməsi, Qoşulmama Hərəkatına sədrliyimiz dövründə məsələyə göstərdiyimiz həssaslıq, habelə BMT-nin müvafiq ixtisaslaşmış qurumları vasitəsilə Fələstin xalqının humanitar ehtiyaclarının ödənməsi istiqamətində edilən yardımlar qeyd olunub. Ölkəmizin Fələstin Dövlətində (Ramallah şəhərində) Təmsilçilik Ofisi təsis etməsinin bu istiqamətdə əməkdaşlığa daha yaxından töhfə verəcəyi diqqətə çatdırılıb. Azərbaycanın Fələstin xalqına humanitar dəstəyi bundan sonra da davam etdirəcəyi bildirilib. Son dövrdə regionda və dünyada baş verən hadisələr, mövcud qeyri-sabitliyin birbaşa olaraq beynəlxalq hüququn tətbiqində ikili standartlar problemindən qaynaqlandığı, bu istiqamətdə beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən BMT sistemində islahatların zəruri olduğu vurğulanıb. Indilikdə ikili stansartlar, Qərb ölkələrinin və digər güclərin məsələyə yanaşması problemin dinc həllini əngəlləyir. Bu fonda İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Qərb ölkələrini Qəzzada atəşkəsdən imtinaya, eləcə də HƏMAS-ın tamamilə məhv edilməsinə dəstək verməyə çağırıb. O, bəzi ölkələrdə liderlərə atəşkəs üçün təzyiq edənlərin olduğunu vurğulayıb: "Təzyiqlərə təslim olmayın. Bizim müharibə sizin müharibənizdir. İsrail özü və bütün dünya üçün qələbə qazanmalıdır. Ordumuza qarşı heç bir beynəlxalq təzyiq, heç bir saxta ittiham İsrailin özünü müdafiə etmək israrına təsir etməyəcək. İsrail, lazım gəlsə, bütün dünyaya qarşı möhkəm dayanacaq". Onun sözlərinə görə, ölkə hərbçiləri anklavın İsrailə qarşı terror hücumları həyata keçirməsinin qarşısını almaq üçün lazım olduğu müddətdə Qəzzada qalacaq: "HƏMAS hərbsizləşdiriləcək. İsrail artıq Qəzza zolağı tərəfindən təhdid olunmayacaq və bunu təmin etmək üçün müdafiə qüvvələri oradan terrorun qarşısını almaqdan ötrü lazım olan müddət ərzində Qəzzanın təhlükəsizliyinə nəzarət edəcək". İsrailin xarici işlər naziri Eli Kohen isə vurğulayır ki, beynəlxalq dəstək dayandırılsa belə, İsrail Qəzza zolağında öz hədəflərinə çatmağa və ölkənin təhlükəsizliyini qorumağa davam edəcək: "İlk növbədə, biz dünya arenasında İsrailə görünməmiş dəstəyi müşahidə edirik. Onlarla dünya lideri və xarici işlər naziri buraya gələrək həmrəylik ifadə etdi. Amma indi mən çox açıq deyirəm - beynəlxalq kredit başa çatsa belə, biz qarşımıza qoyduğumuz iki məqsədə - HƏMAS-ın məhv edilməsi və bütün girovların azad edilməsinə nail olacağıq".
Hadisələrin inkişaf axarı Yaxın Şərqdə vəziyyətin hələ gərgin müstəvidə qalacağını göstərir. Burada Qərbin ikili standartları da öz sözünü deyir. Hadisələrə qərəzli və qeyri-obyektiv yanaşma artıq Qərb ölkələrinin fəaliyyətinin əsas prinsiplərindən birinə çevrilib. Qərb, əsasən də İslam ölkələrinin timsalında düşmən obrazı yaratmaq yolu ilə vəziyyəti daha da qəlizləşdirir. Bununla Qərb ikili standartların daşıyıcısı rolunu öz üzərinə götürərək obyektivlikdən tamamilə uzaq düşüb. Müsəlmanlar arasında "Qərbin ikili standart" anlayışını daha da gücləndirən digər amil son bir ayda bir çox Qərb hökumətlərinin İsraili tənqid edənlərə qarşı tətbiq etdiyi məhdudiyyət və qadağalardır. İslamın təhqir olunması ilə bağlı müzakirələr zamanı ifadə azadlığını müdafiə edən Qərb hökumətlərinin münasibətini belə ümumiləşdirmək olar: İslam simvollarını təhqir etmək ifadə azadlığıdır, İsraili tənqid etmək isə qadağandır. Bu fikiri dəstəkləyən San Dieqo Dövlət Universitetinin siyasi elmlər professoru Əhməd Kuru qeyd edir ki, gələcək üçün iki mümkün ssenari var: "Pessimist ssenaridə müsəlmanlar arasında Qərbin ikiüzlü olması və anti-Qərb əhval-ruhiyyəsi hissi dərinləşir... Müsəlmanlarla Qərb arasındakı gərginlik geosiyasi baxımdan "sivilizasiyaların toqquşması" tezisini canlandırır. Belə olan halda Rusiya və Çin İslam dünyasında təsirlərini genişləndirir. Qərb ölkələrinin daxili siyasəti baxımından əsl qazananlar populist sağ partiyalardır. Bu partiyaların səsləri artdıqca, müsəlman azlıqların Qərb cəmiyyətlərinə inteqrasiyası azalır. Hər iki hadisə Qərbdə demokratiyaya zərbə vurur. Daha optimist gələcək ssenarisi də mümkündür. Qərb hökumətlərinin "ikiüzlü rəftarlarını" görən müsəlmanlar demokratiya və insan haqlarını ümumbəşəri dəyərlər kimi qəbul edə bilərlər. Belə olan halda müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi ölkələr üçün demokratikləşmənin Qərbi təqlid etmək demək olub-olmaması ilə bağlı mübahisələr sona çatır. Daha demokratik yanaşmanı mənimsəyən müsəlman azlıqların Qərb cəmiyyətlərinə inteqrasiyası da sürətlənə bilər".
Tahir TAĞIYEV
