Ermənistan Rusiyanın qırmızı xəttini keçdi - Kreml qərar verdi...
Ermənistan və Rusiya arasında gərginləşən münasibətlərin region üçün hansı nəticələırə gətirib çıxaracağı ekspert dairələrində getdikcə daha çox diqqət cəlb edir. Görünən odur ki, Ermənistan Qərbə meyllənməklə Rusiyanın qırmızı xətlərini keçir.
Kremldən edilən xəbərdarlıqlardan isə İrəvan hələ müvafiq nəticələr çıxarmağa tələsmir.
Baş verənlər fonunda Ermənistanın “Past” nəşri də olduqca maraqlı məlumat yayaraq bildirib ki, ölkənin baş naziri Nikol Paşinyan anti-Rusiya mövqeyindən geri çəkilmək niyyətində deyil. Qəzetin yazdığına görə, Paşinyan bəzi ekspertlərin və media nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən qapalı görüş zamanı bildirib ki, Rusiya ilə müttəfiqlik mənasızdır. Paşinyan ilk növbədə qeyd edib ki, hər kəsin şahidi olduğu kimi, xarici siyasət vektorunda dəyişikliklər var. Baş nazir onu da bildirib ki, dəyişiklik rəsmi şəkildə elan olunmayacaq, çünki bir sıra xarici tərəfdaşlar, xüsusən də İran ölkə siyasətində bu dönüşün əleyhinədir. O, həmçinin əlavə edib ki, xarici siyasətdə dəyişiklik prosesi artıq başlayıb, davam edir, sakit və “yumşaq” şəkildə baş verəcək. Paşinyan bundan sonra Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) və Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) fəaliyyətində iştirak etməyəcəyini bildirib, həmçinin, onun sözlərinə görə, hökumət artıq bu strukturların əvəzləyicilərini axtarır və əmin olduğunu bildirib ki, tezliklə tapılacaq. Paşinyanın fikrincə, həmin əvəzləyici təşkilatlar tapılandan sonra ölkəsinin yuxarıda adıçəkilən qurumları tərk etməsi bəyan ediləcək və Baş nazirin dediklərinə əsasən, Qərb tərəfdaşlarından müxtəlif sahələrdə çox maraqlı təkliflər mövcuddur. Ermənistan hökumətinin rəhbəri eyni zamanda, xarici siyasət məsələləri ilə məşğul olan komandasının fəaliyyətini yüksək qiymətləndirərək, onların böyük iş gördüyünü və nəticələrin özünü çox gözlətməyəcəklərinə əmin olduğunu bildirib. İclasda iştirak edənlərin çoxsaylı suallarına cavab olaraq, baş nazir bildirib ki, Rusiya ilə ittifaqda qalmaq mənasızdır. Paşinyan əmin olduğunu vurğulayıb ki, ruslar müharibə və sanksiyalar nəticəsində zəiflədikləri üçün heç kimə kömək edə bilməyəcəklər, artıq əvvəlki kimi qərar sahibi deyillər. Onun sözlərinə görə, narahatlığa əsas yoxdur, Rusiya Ermənistandan getsə, ölkəsi üçün heç bir təhdid yoxdur, çünki ruslar artıq heç kimi cəzalandıra bilməzlər. Bir müddət gərginlik, informasiya sahəsində və uzaq məsafədən hücumlar ola bilər, lakin bundan artıq heç nə baş verməyəcək və Paşinyanın etdiyi kimi, buna hətta məhəl qoymamaq da olar. Nəşr onu da əlavə edir ki, iclasda iştirak edən bir sıra şəxslər oranı son dərəcə narahat halda və təşviş içində tərk edib. Erməni siyasi şərhçi Avetis Babacanyan qeyd edir ki, bu vəziyyət ölkə üçün yeni problemlərin yaranması ilə müşayiət olubnacaq. O vurğulayır ki, Ermənistan Rusiyanı artıq müttəfiq və dost hesab etmədiyini göstərmək üçün hər şeyi edir, Rusiya isə əksinə, Ermənistanın müttəfiqi və strateji tərəfdaşı olduğunu iddia etməkdə davam edir.
Ekspert bildirib ki, Nikol Paşinyan daha çox Qərb ölkələrinin liderləri və xarici işlər nazirləri ilə ünsiyyət qurur, Rusiya ilə yox: “Ötən həftə o, Parisdə Fransa prezidenti Emmanuel Makronla, ondan əvvəl isə İrəvanda Almaniya, Fransa, Kanada və Macarıstanın xarici işlər nazirləri ilə görüşüb. Əvəzində Paşinyan KTMT və MDB dövlət başçılarının görüşlərində iştirak etmək üçün dəvətləri qəbul etməkdən imtina edib. Paşinyanın sonuncu dəfə Rusiya prezidenti ilə nə vaxt görüşdüyünü və ya Rusiya xarici işlər nazirinin İrəvana səfərini xatırlamaq çətindir. Bu günlərdə Moskvada MDB Təhlükəsizlik Şurası katiblərinin iclası olub, lakin Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan həmin iclasda iştirak etməkdən imtina edib. Rusiya xarici işlər nazirinin mətbuat katibi Mariya Zaxarova deyir ki, Qriqoryan görüşdə iştirak etməsə də, ABŞ Dövlət Departamentinin Cənubi Qafqaz üzrə baş müşaviri Lui Bononu Ermənistanda qəbul edib, amma vacib olan odur ki, Ermənistan həmin görüşdə Ermənistanın Rusiyadakı səfiri səviyyəsində iştirak edib. Belə görünür ki, Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi üçün rusiyalı həmkarı Nikolay Patruşevlə görüş yox, Lui Bono ilə görüş önəmli idi. İndi Ermənistanın müttəfiqi kimdir - ABŞ, yoxsa Rusiya?”. Babacanyanın sözlərinə görə, Ermənistan hökuməti KTMT tədbirlərində iştirakla bağlı bütün dəvətlərə məhəl qoymursa, Ermənistanı KTMT üzvü saymaq olmaz: “Rusiya XİN rəhbəri Sergey Lavrov Ermənistanla Rusiya arasında münasibətlərin pozulmasında Qərbi günahlandırmaq istəyir: “Hazırda Ermənistanı fəal şəkildə ovlayan Qərb ölkələri Rusiya Federasiyasına qarşı onunla dostluq etmək istəyir”. Lavrovun məntiqi belədir. Ermənistanla Rusiya arasında münasibətlər Rusiyanın uğursuz və ya uğurlu xarici siyasətinə görə yox, Qərb dövlətlərinin Ermənistana xitab etməsinə görə pisləşir. Əks halda Ermənistan Rusiyanın təsiri altında qalmaqda davam edərdi. Lavrov onu da deyir ki, Ermənistanın öz baxış bucağı, mövqeyi yoxdur, sadəcə olaraq yaltaqlanır, aldadılır və Ermənistan həmin vədlərə inanaraq Rusiyaya qarşı dostluq edir. Rusiya Qərb dövlətləri ilə hər hansı əməkdaşlığı özünə qarşı hərəkət kimi qəbul edir”. O iddia edib ki, Qarabağda baş verənlərdən sonra Rusiya və Ermənistan artıq yaxın müttəfiq və ya strateji tərəfdaş deyillər: “Ermənistanın Rusiya ilə müttəfiqlik müqavilələrinin pozulduğunu elan etməyə cəsarəti çatmır, çünki qorxur ki, yaxın müttəfiqi və strateji tərəfdaşı olan Rusiya Azərbaycanı özünə cəlb edə və onun Ermənistanın digər ərazilərini də ələ keçirməsinə kömək edə bilər. Ermənistan istəyir ki, Rusiya Ermənistandan özü çıxsın, Paşinyanın dediyi kimi: “Ermənistan KTMT-ni tərk etmir, amma KTMT Ermənistanı tərk edir”. Ancaq Sergey Lavrov və onun mətbuat katibi Mariya Zaxarova bəyanatlarında açıq şəkildə bildirirlər ki, Ermənistanın bütün səylərinə baxmayaraq, Rusiya Ermənistanı tərk etmək fikrində deyil, çünki Ermənistanın münasibətindən asılı olmayaraq, Ermənistanı “yaxın müttəfiq və strateji tərəfdaş” hesab edir”. Bu halda erməni şərhçi Edik Andreasyan bildirir ki, Rusiya Azərbaycanın yardımı ilə İrəvanı çox sərt cəzalandıracaq: “Mənim, yaxud bizim nəsə deməyimiz heç nəyi dəyişmir. Paşinyan danışsa, bəlkə nəyəsə ümid etmək olardı. Hərçənd, Nikoldan nəsə gözləmək də mənasızdır. O, baş nazir kreslosunda əyləşib Qarabağla bağlı baş verənləri sakitcə müşahidə edir. Əliyev isə Xankəndidə “artsax”ın gerbini sökdü, “bayrağını” yerə tulladı, nümayişkaranə şəkildə binaya daxil oldu və pəncərəni açaraq, “artsax”ın qoxusunun belə ləğv edildiyinə dair incə bir mesaj verdi. Ermənistan hakimiyyəti isə ermənilərə hər şeyi unutmağı tövsiyə edir, bəyan edirlər ki, “artsax” artıq yoxdur. Əliyevin növbəti oxşar səfəri İrəvana – Nikol Paşinyanın ofisinə olacaq. Paşinyanın kabinetinin respublika meydanına baxan pəncərəsini açacaq ki, Nikolun iyi dağılsın. Sonra Paşinyan ya Əliyev tərəfindən həbs olunacaq, ya da Rusiyaya, yaxud ABŞ-a qaçacaq. Ermənistanın “mühacir hökuməti” başqa ölkədə qurulacaq, misal üçün, Gürcüstanda”. Qeyd edilir ki, ölkənin Rusiya himayəsindən məhrum olması bütün bunları həqiqətən də reallıa çevirə bilər.
Samirə SƏFƏROVA
