6 nömrəli məktəb-liseydə bu nə hadisədir...
Bir neçə gündür ki, sosial şəbəkələrdə Bakı şəhəri 6 nömrəli məktəbdə baş verənlər müzakirə predmetinə çevrilib.
Xatırladaq ki, məktəbdə 2-ci sinif şagirdinin həmin məktəbin 7-ci sinif şagirdləri tərəfindən dəfələrlə cinsi-seksual hərəkətlərə məruz qalması ilə bağlı məlumatlar yayılıb.
Zərərçəkənin valideyni mətbuata açıqlamasında qeyd edib ki, yanvar ayının 9-da övladı S. Əliyev ürək bulantısı, qusma və digər qəribə hərəkətləri ilə diqqət çəkib: “Tualetə saatlarla getmək istəmir, aqressivdir, özünü ora-bura çırpır. Uşaqla sakit söhbət etməyə başladım, sənə nə olub, sən niyə neçə vaxtdı bu durumdasan, səni kimi qorxudub? – deyə soruşdum. Demək, hadisə tualetdə baş verdiyinə görə uşağın da qorxusu məhz tualetdən olub. Biz valideyinlər sabahı 6 nömrəli məktəbə yollandıq və orada azyaşlılara baxan tədris hissəsinin müdiri ilə görüşdük. Belə qərara gəldik ki, sinifləri gəzək, bu hərəkəti edən uşaqları müəyyənləşdirək. 2-3 mərtəbə gəzəndən sonra həmin 4 nəfəri zərərçəkən uşaq tanıdı. Sinfə girən kimi həmin uşaqları tanıdı (o kadrlar bizdə var). Uşaq göstərdi ki, "bu uşaqların biri əllərimi tuturdu, digəri seksual hərəkətlər edirdi və başqa birisi də telefonla çəkirdi”. Təxminən 1 ay öncə də uşağın bədənində çoxlu sayda göyərtilər var idi. O vaxt uşaqdan soruşanda deyirdi ora-bura vurmuşam. Sən demə uşağı qorxudublar ki, "bu hadisəni kiməsə desən məktəbdə bu videonu yayacağıq. Mən blogerəm, izləyicim çoxdur". Uşaq da qorxusundan bunu bizdən gizlədibmiş. Daha sonra məktəbin psixoloqu bu uşaqları danışdırdı və uşaqlar boyunlarına aldılar ki, "biz bu hərəkəti etmişik". Sonra həmin uşaqlardan telefonu istədilər, onlar isə vermədi, dedilər ki, parolunu bilmirəm və siz mənim telefonuma baxa bilməzsiniz".
Qeyd edək ki, bu məsələ ölkədə narahatlığa səbəb olub. Valideynlər həmin uşaqların məktəbdən çıxarılmasını tələb edib.
Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin yaydığı məlumatda qeyd edilir ki, VII sinif şagirdlərindən birinin başqa məktəbə keçirilməsi ilə bağlı qərar qəbul edilib: “Digər uşaqlarla bağlı da addımlar atılacaq. II sinif şagirdinin valideyninə də bu istiqamətdə təklif edilib. Həmçinin, Bakı şəhəri 6 nömrəli məktəb-liseydə II sinif şagirdinin zorakılığa məruz qalması ilə bağlı səsləndirilən iddialar çərçivəsində aparılan araşdırmalardan sonra məktəb rəhbərliyinə xəbərdarlıq edilib. Məktəbdə nəzarətin təşkili məsələsinə məsul olan pedaqoji heyətin bir hissəsi barədə isə intizam tənbeh tədbiri görülüb".
Onu da bildirək ki, son günlər təhsil müəssisələrində xoşagəlməz hadisələrin sayı artır. Məktəblərdə cinsi qısnama, bıçaqlanma, zorakılıq kimi hadisələr qeydə alınır. Bu kimi hadisələrin artma səbəbi məktəblərdə kişi müəllimlərin sayının az olması, cinsi tərbiyə haqqında məlumat verilməməsi, psixoloji xidmətin zəif olması ilə əlaqələndirilir.
Kamran Əsədov: “Məktəblər şagirdlərin ən təhlükəsiz olmaları lazım olan yer olmalıdır, ancaq bunun tam əksinədir”
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, orta məktəblərdə nəzarət mexanizmi aşağı səviyyədədir: “Nəzarət mexanizmi kameralarla həyata keçirilmir. Bir neçə otaqda nəzarət kamerası olsa da, mütəmadi olaraq nəzarət zəifdir. Ölkədə “Məktəblinin dostu” kimi gözəl bir layihə həyata keçirilir. Bu layihə məktəb daxilində baş verən bir sıra neqativ halların kökünün kəsilməsinə gətirib çıxarıb. Amma çox təəssüflər olsun ki, bizim övladlarımız məktəblərdə yox, sosial şəbəkələrdə böyüyürlər. Məktəblərimizdə uşaqlarımıza tərbiyə verilmir. Baş verən neqativ hallar onu göstərir ki, şagirdlər məktəbdə lazımi bilik və bacarıqları öyrənmədiyi kimi, tərbiyə prosesindən də kənar qalırlar. Yəni məktəb nəzarət mexanizmi həyata keçirə bilmir. Bu tipli hadisə baş veribsə, bu onu göstərir ki, şagirdin məktəblə münasibətləri yaxşı deyil. Məktəbin psixoloqu, direktoru, onun müavini şagirdlərlə düzgün ünsiyyət qura bilmir. Yəni bu gün kommunikasiya ilə bağlı ciddi problemlər var. Bu gün Azərbaycan məktəblisi öz problemini məktəbin direktoruna, müəlliminə, psixoloquna deyə bilmir. Məktəb psixoloqu davamlı olaraq məktəbdə psixoloji testlər keçirməli, problemli şagirdləri nəzarətə götürməli, söhbətlər aparmalıdır. Əgər Bakının mərkəzində belə hal baş verirsə, Bakıdan kənarda biz daha nələr görə bilərik? Bizim məktəblərimiz informasiya münasibətlərində şagirdlərə uduzur. Bu gün şagirdlər ali məktəbə orta təhsilin verdiyi biliklə yox, repetitorun hazırlıq kursunda əldə etdiyi biliklə qəbul ola bilir. Deməli, məktəbin bir mahiyyəti yoxdur. Yaxud Gəncədə şagird öz məktəb yoldaşını bıçaqlayıb öldürür. Əgər bizim övladımızı məktəblərdə öldürür, incidir, dərs vermirlərsə, o zaman məktəblər nəyə lazımdır? Məktəblər şagirdlərin ən təhlükəsiz olmaları lazım olan yer olmalıdır, ancaq bunun tam əksinədir. Görünən budur ki, məktəb direktorları, müavinləri, sinif rəhbərləri, məktəb psixoloqları məktəblərə nəzarət edə bilmir, yaxud etmək istəmir. Onların başı pul yığmağa qarışıb. Görünən odur ki, məktəb öz funksiyasını yerinə yetirə bilmir”.
Könül İsmayılova: “Məktəblərdə xoşagəlməz olayların baş vermə səbəblərindən biri təhsil müəssisələrində kişi zəhminin, qorxusunun olmaması ilə bağlıdır”
Psixoloq Könül İsmayılova “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirib ki, məktəblərdə cinsi tərbiyə dərslərinin keçirilməsi vacib və lazımdır: “Hamı cinsi tərbiyə dedikdə uşaqlara nə isə tərbiyəsiz bir mövzu keçiriləcəyini düşünür. Orada pornoqrafiya, erotikadan söz getmir. Bu, geniş bir anlayışdır. Bu dərslər bir qızın özünü qadın, bir oğlanın isə kişi kimi tərbiyə etməsi haqqında olan dərslər deməkdir. Çünki Azərbaycanda indiki zamanda bir çox ailələrdə vəziyyət çox pisdir. Nə qadın, nə kişi ailədə funksiyalarını düzgün şəkildə yerinə yetirir. Oğlanlara kişi kimdir, necə olmalıdır, onun ailədə rolu tədris olunmalıdır. Bir sözlə, seksual tərbiyə bu deməkdir. Yetkinlik yaşına çatanda həm qız, həm oğlanların orqanizmində dəyişiklik yaranır. Əksəriyyəti məlumatsız olduğundan və utandığından heç nə soruşmur, baş verənləri qorxu ilə qarşılayırlar”.
Həmsöhbətimiz hesab edir ki, cinsi tərbiyə uşaq tərbiyəsinin əsas hissəsidir. İlk növbədə, bu tərbiyə uşağa kiçik yaşlarından evdə verilməli, bu barədə hər uşağın individual xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq söhbətlər aparılmalıdır: “Son günlər 6 saylı məktəbdə baş verən hadisə hər kəsin diqqətindədir. 2-ci sinif şagirdinə bu cür işgəncə verən 7-ci sinif şagirdlərinin məktəbdən çıxarılması ilə iş bitməməlidir. Həmin uşaqların valideynləri məsuliyyətə cəlb olunmalıdır. O uşaqlar və valideynləri psixoloqla ünsiyyətdə olmalıdır. Məktəbli bu hərəkəti edirsə, deməli onun psixoloji problem var, bunda valideynlərinin də rolu var. Bu səbəbdən də bu məsələ diqqətdə saxlanılmalıdır. Həmin uşaqların gələcəkdə başqa uşaqlara da eyni acını yaşatmaması üçün onlar mütləq psixoloji müalicə olunmalıdır”.
Psixoloq son olaraq onu da bildirdi ki, məktəblərdə xoşagəlməz olayların baş verməsinin səbəblərindən biri təhsil müəssisələrində kişi zəhminin, qorxusunun olmaması ilə bağlıdır: “Məlumdur ki, son zamanlar təhsil müəssisələrində çalışan qadın müəllimlərin sayı çoxdur. Əvvəllər məktəblilər kişi müəllimlərdən çəkinərdi, indi onların sayının az olması istər-istəməz bu kimi hadisələrin artmasına səbəb olur”.
Elşən Qafarov: “Vəziyyətin ciddiliyini nəzərə alıb, gec olmadan belə halların qarşısını almaq üçün maarifləndirmə işlərini artırmaq lazımdır”
Təhsil eksperti Elşən Qafarovun sözlərinə görə, bu gün məktəblərdə sinif yoldaşına ağır xəsarətlər yetirən, onu vuran, döyən, bıçaqlayan şagirdlər var: “Belə şagirdlərin sayı günü-gündən artır. Bunun ən başlıca səbəbi ümümtəhsil məktəblərində təlim-tərbiyə işinin sistemli aparılmaması və ölkədə tərbiyə konsepsiyasının olmamasıdır. Cəmiyyətin özündə də müəyyən boşluqlar var. Televiziyalarda təlim-tərbiyə xarakterli proqramların çox az olması yeniyetmələr arasında kriminal aləmə meyli artırır. Vəziyyətin ciddiliyini nəzərə alıb, gec olmadan belə halların qarşısını almaq üçün maarifləndirmə işlərini artırmaq lazımdır”.
Günel CƏLİLOVA
