NATO Rusiya ilə müharibə təliminə başladı...
NATO bu ay Avropada son 40 ildə alyansın ən böyük hərbi təlimlərini keçirməyə hazırlaşır. Bu manevrlərdə NATO-nun və İsveçin 90 min hərbçisi, aviasiya və gəmiləri iştirak edəcək.
Bundan əvvəl manevrlərdə 40 min hərbçinin iştirak edəcəyi bildirilmişdi. “Mətin müdafiəçi” kod adlı hərbi təlimlər Almaniya, Polşa və Baltik ölkələrinin ərazilərində keçiriləcək.
ABŞ mediası yazır ki, təlimlərdə Rusiyanın müdaxiləsi təqdirində baş verəcək ssenarilər məşq olunacaq. “Reuters” agentliyi NATO-nun Avropadakı qüvvələrinin baş komandanı general Kristofer Kavoliyə istinadla bildirir ki, manevlərin gedişində NATO və İsveç ittifaqı hərbi qüvvələrin Şimali Amerikadan Atlantik okeanı üzərindən Avropaya gətirilməsi və Avroatlantika məkanının müdafiəsinin təşkili nümayiş etdiriləcək. Xatırladaq ki, 2023-cü ildə NATO Avropa səmasında ən böyük hərbi hava manevrlərini keçirmişdi. ABŞ prezidenti Co Bayden də daxil bir çox Qərb təhlilçiləri bu qənaətdədirlər ki, Rusiya Ukrayna müharibəsində uğur qazana bilsə, NATO üzvlərindən birinə hücum edə bilər. Moskva belə planlar qurduğuna dair iddiaları rədd edir. Elə prezident Vladimir Putin də deyir ki, Rusiyanın NATO ilə müharibə üçün nə səbəbi, nə də marağı var. Lakin Qərb təhlilçiləri xatılrladırlar ki, Putin və Kreml Ukraynaya təcavüzdən əvvəl də müdaxiləyə hazırlaşdıqlarını inkar edirdilər. İspaniyanın ABC nəşri isə yazır ki, NATO öz tarixinin ən böyük “Mətin müdafiəçi” təlimini keçirməyi planlaşdırır və bu təlim Üçüncü Dünya müharibəsinin başlanğıcını imitasiya edir. Nəşrdə qeyd edildiyi kimi, təlimlərin ssenarisinə əsasən, Rusiya ilə böyük oxşarlıqlara malik olan “Okkasus” adlı şərti düşmən ittifaqa üzv ölkəyə hücum edir. Bundan sonra kollektiv müdafiə maddəsi qüvvəyə minir. Nəşrin məlumatına görə, bütün NATO ölkələri təlimlərdə iştirak etmək üçün öz hərbçilərini göndərəcək. Bunlar fonunda Almaniyada dərc edilən “Bild” nəşri Bundesverin (Almaniya Silahlı Qüvvələri) bu ilin fevralında NATO-nun şərq cinahında Rusiyaya qarşı başlanacaq hibrid hücuma hazırlaşdığını yazıb. “Bild” bu məlumatı Bundesverdəki məxfi sənədlərə istinadla verdiyini bildirib. Sənəddə Almaniyanın Müdafiə Nazirliyi NATO ilə Rusiya arasında münaqişənin necə başlaya biləcəyini ətraflı təsvir edir. Bundesverin ehtimal edilən ssenarisinə əsasən, Rusiya yaxın gələcəkdə yeni səfərbərlik dalğası elan edəcək, bundan sonra da Kreml yazda Ukraynaya yeni hücuma başlayacaq, bu Ukrayna ordusunun geri çəkilməsi ilə nəticələnəcək. Həmin sənədə əsasən, iyul ayında Rusiyanın Qərbə gizli, sonra isə açıq hücumu başlayacaq. “Bild” yazır ki, Rusiya tərəfindən kiberhücumlar və hibrid müharibənin digər formalarından istifadə gözlənilir, daha sonra isə bu ssenariyə əsasən toqquşmalar baş verir. Ssenariyə əsasən, Rusiya Kalininqradda qoşun və orta mənzilli raketlər yerləşdirərsə, oktyabrda vəziyyət gərginləşə bilər. Bundesverdə, Suval dəhlizində çoxsaylı insan tələfatı ilə süni şəkildə yaranmış münaqişə və iğtişaşların olacağı ehtimal edilir. Eyni sənəddə ABŞ-da keçirilən seçkilərdən sonra ABŞ-ın müvəqqəti olaraq lidersiz qalacağı bir vaxtda Rusiyanın 2014-cü ildə Krımda etdiyi kimi NATO ərazisinə təcavüzünü təkrarlayacağı qeyd edilir. Eyni ssenariyə əsasən, may ayında NATO Rusiyanı cilovlamaq üçün şərq cinahına 300 min əsgər göndərəcək. Rusiya ilə Qərb arasında savaşın ssenarisi 2025-ci ilin yayında müharibənin başlanmasının qaçılmaz olmasıdır.
Qeyd edək ki, "Soyuq Müharibə" bitdikdən sonra bu günə qədər NATO-nun ən böyük təlimi 2018-ci ildə Norveçdə keçirilib. Təlimə təxminən 51 000 əsgər cəlb edilib. NATO-nun indi planlaşdırılandan daha böyük olan sonuncu manevrləri Sovet İttifaqının dağılmasından əvvəl baş tutub. 1988-ci ildə təxminən 125 000 NATO əsgəri hərbi təlimdə iştirak edib.İndi isə bu ilin əvvəlindən, dörd ay ərzində NATO Rusiyaya qarşı genişmiqyaslı quru müharibəsini məşq edəcək. Bu məqsədlə alyans Finlandiyadan Rumıniyaya qədər “Şərq Cəbhəsi”ndə “döyüş meydanını” simulyasiya etmək üçün bir sıra irimiqyaslı manevrləri, əməliyyat-taktiki təlimləri və kiber fəaliyyətləri birləşdirəcək. STEM Analitik Mərkəzinin hazırladığı məqalədə bildirilir ki, Estoniyada fevral ayında Tapa poliqonunda Estoniya Silahlı Qüvvələrinin və NATO-nun Gücləndirilmiş İrəli Mövcudluğu (EFP) döyüş qrupunun iştirak edəcəyi “Qış Düşərgəsi 24” təlimi keçiriləcək. Fevralın 28-dən aprelin 21-dək Polşa, Baltikyanı ölkələr, Bolqarıstan, Rumıniya, Finlandiya, Almaniya və İsveç Avropada bu ilin ən böyük çoxmillətli “Avropanın Müdafiəçisi-24” təliminin arenası olacaq. Onlara təxminən 50 minə yaxın hərbi qulluqçu, 500-700 təyyarə və 50-dən çox gəmi cəlb olunacaq.“Avropanın Müdafiəçisi-24” təlimləri fonunda Şimali və Norveç dənizlərində NATO Hərbi Dəniz Qüvvələrinin “Arktik Delfin-24” təlimi, çoxmillətli təlimlər keçiriləcək. Almaniyada fevral-aprel aylarında 12 mindən çox hərbçinin iştirakı ilə “Quadriga-24” milli təlimi keçiriləcək. Təlimlər zamanı alman qoşunlarının kütləvi şəkildə Litva, Macarıstan, Norveç və Rumıniyaya köçürülməsi həyata keçiriləcək. Qeyd edilir ki, may ayında “Böyük kvadriqa” təlimi olacaq. Bu təlim zamanı Litvada 10-cu tank diviziyası NATO-nun mexanikləşdirilmiş bölmələri ilə “yerləşdirmə” və birgə döyüş əməliyyatları keçirəcək. Analitiklərin fikrincə, yuxarıdakı manevrlər tədricən yüz minlərlə hərbçinin iştirak etdiyi onlarla digər təlimlərlə üst-üstə düşəcək ki, bu da Rusiya Federasiyası ilə Qərb bloku arasında yeni gərginlik fonunda qeydə alınır.
Nahid SALAYEV
