Cümə axşamı günü, 24 iyul 2025
     

Özəl pensiya fondlarının hələlik söhbəti gedir - realda nə görəcəyik...

Image

Məlumat verildiyi kimi, Azərbaycanda özəl pensiya fondunun yaradılması ilə bağlı normativ sənədlərin hazırlanması tam yekunlaşıb. Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun sədri Himalay Məmişov bu günlərdə verdiyi açıqlamada bildirib ki, sənədlər razılaşdırılması üçün bir ay ərzində dövlət qurumlarına göndəriləcək. 

Özəl pensiya fonduna ödəniş isə könüllü olacaq. Belə ki, vətəndaş məcburi sosial sığorta haqqı ilə yanaşı, belə fonda da vəsait ödəyə bilər.

Hesab edilir ki, bu fondun maliyyə mənbəyi işləyən şəxsin könüllü surətdə öz əməkhaqqından əlavə ödənişləri əsasında formalaşacaq. Burada məcburilik yoxdur. Fond həmin pulları risqsiz dövlət sənədlərinə yatıracaq. Vətəndaş təqaüdə çıxanda artıq dövlətin kəsdiyi pensiyadan əlavə vəsait almaq imkanlarına malik olacaq. Özəl pensiya fondunun  fəaliyyətini üç əsas növə bölmək olar. Birincisi, özəl pensiya fondu qeyri-dövlət pensiya təminatı, ikincisi, icbari pensiya sığortası və üçüncüsü, peşə pensiya sığortası ilə məşğul olur.  Belə pensiya fondları dövlət pensiyası ilə yanaşı, təqaüdü təmin etmək üçün bütün dünyada geniş yayılmış vəsaitlərin yığılması sistemidir. Fondun əsas məqsədi kiçik, lakin müntəzəm töhfələr sayəsində uzun müddət ərzində kapital toplamaqdır ki, bu da sonradan onun iştirakçılarına pensiya ödənişləri şəklində ödənilir. İştirakçının hesabındakı vəsait müntəzəm töhfələr və faizlərin gündəlik kapitallaşdırılması hesabına toplanır. Ödəniş müddətində fondlar fəaliyyətini davam etdirir və investisiya gəliri yaradır. Onu da bildirək ki, pensiya təminatının özəl fondlar vasitəsilə həyata keçirilməsi dünyada geniş yayılan bir praktikadır. Ölkələr fərqli olduğu kimi, özəl pensiya fondlarının fəaliyyəti də fərqli qaydalarla tənzimlənir. Ekspertlərin fikrincə, Azərbaycanda özəl pensiya fondlarının yaranması pensiya sığorta sistemində rəqabəti formalaşadırmaqla yanaşı, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun dövlət büdcəsinin transfertlərindən asılılığını da azalda bilər. Onu da qeyd edək ki, ölkəmizdə belə fondların yaradılması ilə bağlı ilk müzakirələr 2006-cı ildə başlayıb və hələ də davam edir. İstər MDB, istərsə də bir çox Avropa dövlətlərində belə fondlar yaradılıb və yüksək səviyyədə fəaliyyət göstərir. Həmin dövlətlərin təcrübəsi göstərir ki, vətəndaşlar özəl pensiya fondlarından çox sıx şəkildə istifadə edirlər. Bu fond imkan verir ki, vətəndaş pensiya yaşına çatdıqda yalnız dövlətdən deyil, həmçinin özəl fonddan pensiya ala bilsin. Belə fondlar, dövlət pensiya fondlarından fərqli olaraq, əhalinin öz qazancı hesabına yığdığı təqaüdlərin saxlanması üçün yaradılan bazadır. Xarici təcrübədə vətəndaş özəl pensiya fonduna istədiyi qədər sığorta haqqı ödəyə bilər. Sonda isə pensiyaya çıxanda həmin məbləğ artıqlaması ilə ona geri qayıdır. Bu imkan verir ki, vətəndaş daha yaxşı təmin olunmuş pensiya əldə etsin. Çünki pensiya yaşı tamam olan zaman o həm dövlət, həm də özəl pensiya fondundan ödənişlərə uyğun pensiya əldə etmək imkanı qazanır.

İndilikdə ölkəmizdə pensiya siyasəti Dövlət Sosial Müdafiə Fondu vasitəsilə həyata keçirilir. Amma prosesə gələcəkdə özəl pensiya fondları da əlavə oluna bilər. Qeyri-dövlət pensiya fondlarının sosial müdafiə sistemində rolu müxtəlifdir. Sosial və maliyyə institutlarının ikili təbiətinə malik olmaqla onlar ikili rol oynayırlar. Sosial institutlar kimi onlar pensiyaçıların ehtiyaclarını daha yaxşı qarşılamağa və cəmiyyətdə sosial gərginliyi azaltmağa kömək edir. Onlar maliyyə institutları kimi mühüm makroiqtisadi rol oynayır, milli gəlirdə yığım fondunun xüsusi çəkisinin artırılmasına kömək edir, milli iqtisadiyyatda güclü büdcədənkənar investisiya mənbəyini formalaşdırır. Qeyri-dövlət pensiya fondu investisiyaların etibarlılığına və təhlükəsizliyinə zəmanət verir, çünki qoyulan bütün töhfələrə görə məsuliyyət daşıyır. Əgər onun gəliri mənfi olarsa, qanunvericiliyə əsasən, müştəriin bütün zərərləri sığorta ehtiyatlarından ödənir. Bu fondlar maliyyə bazarındakı tendensiyalar və dəyişikliklərdən asılı olaraq investisiya proqramını tənzimləmək imkanı yaradır. Burada ödənişlərin məbləği təkcə aylıq ayırmalar əsasında deyil, həm də ehtiyatların qoyulmasından sonra formalaşan hesablamalar əsasında hesablanır. Ekspertlər  hesab edir ki, özəl pensiya fondlarının yaradılması prosesi həm əhali, həm də sığortaçılar üçün şəffaf olmalıdır. Bundan əlavə, digər ölkələrin təcrübəsindən də istifadə etmək olar. Məsələn, ABŞ sakinləri uzun müddətdir ki, alternativ pensiya fondlarının xidmətlərindən istifadə edirlər. Orada fondlar hərraclar keçirir və müştəri töhfələrini yüksək depozit faizləri olan banklara yatırır və ya iqtisadiyyatın ən gəlirli sahələrinə investisiya qoyur. Bundan da özəl pensiya fondlarının müştərilərinə dividendlər ödənilir.

Samirə SƏFƏROVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı konfransın iştirakçılarına müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

24.07.2025 / 18:09
Xarici ticarətimizdə müsbət saldo getdikcə azalır - nə etməliyik…

24.07.2025 / 18:04
Azərbaycan QHT-ləri ermənipərəst konqresmenlərlə bağlı ABŞ dövlət katibinə müraciət etdi...

24.07.2025 / 17:56
Peskov səhv etdi - Bakıdakı rusları Rusiyadakı azərbaycanlılarla müqayisə etmək düzgün deyil...

24.07.2025 / 17:43
Paşinyan belə təcili Altaya niyə gedib?..

24.07.2025 / 17:37
Zəngəzur dəhlizi açılmadan İrəvanda "bir kəmər, bir yol bayramı" başlayıb...

24.07.2025 / 17:30
UNESCO-nun baş katibi Trampa cavab verdi - ancaq öz təşkilatının eybini açdı…

24.07.2025 / 17:25
“Rəqəmsal sahibkarlıq” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırıldı

24.07.2025 / 17:16
Rusiya ABŞ-ı hiyləgərlikdə ittiham etdi - onlar yeni bir şey təklif edə bilməz...

24.07.2025 / 17:06
Deputat Cavanşir Feyziyev Şəkidə seçiciləri qəbul edib

24.07.2025 / 16:52
Abşeronda saxlanılan 2 nəfərdən 5 kq narkotik aşkarlandı

24.07.2025 / 16:37
Korrupsiya ilə bağlı 10 nəfər cinayət başında yaxalanıb...

24.07.2025 / 16:23
13 milyonluq əmlaka həbs qoyuldu...

24.07.2025 / 16:06
İran geri addım atdı – MAQATE Tehrana heyət göndərir...

24.07.2025 / 15:50
Xalq artisti Arif Babayev xəstəxanaya yerləşdirilib, vəziyyəti kritik ağırdır

24.07.2025 / 15:38
Bakıda əməliyyat zamanı çəkiliş - həkimə töhmət, baş həkimə xəbərdarlıq edildi...

24.07.2025 / 15:01
bp BTC ilə ixrac olunan neftin keyfiyyətilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirdi

24.07.2025 / 14:49
"Azərbaycan İsrailin müsəlman aləmi ilə yaxınlaşmasında həlledici rol oynaya bilər" - Keçmiş ABŞ səfiri

24.07.2025 / 14:37
Bakıda bağçada qeydiyyatsız uşaqlar aşkarlandı - müdiri işdən çıxarıldı

24.07.2025 / 14:21
Ermənistanın spikeri Marqarita Simonyanı təhqir etdi - çirkin məxluq...

24.07.2025 / 14:05
Tələbələri üçün Prezident təqaüdünün məbləği də artırıldı...

24.07.2025 / 13:57
Tələbə təqaüdlərinin məbləği artırıldı - SƏRƏNCAM

24.07.2025 / 13:53
Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edən tikinti obyektlərinə rəylərin əhatə dairəsi müəyyənləşdi

24.07.2025 / 13:52
Lukaşenkonun Estoniyaya girişinə qadağa qoyuldu...

24.07.2025 / 13:47
"Zəngəzur dəhlizinin açılması bölgə üçün böyük əhəmiyyət daşıyır" - Birol Akgün

24.07.2025 / 13:32
Azərbaycan Suriyaya qaz nəqlinə başlayır...

24.07.2025 / 13:22
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada şəhid ailəsinə təqdim edilib...

24.07.2025 / 13:19
Qusarda narkotikin təsiri altında avtomobil idarə edən sürücü tutuldu

24.07.2025 / 13:10
Угрозы Григория Карасина и Ходжы Насреддина - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

24.07.2025 / 13:06
Nazir Somalidən olan tələbələrin Azərbaycanda təhsil almasından danışdı

24.07.2025 / 12:53
Azərbaycan və Somali XİN rəhbərlərinin geniş tərkibdə görüşü keçirilib

24.07.2025 / 12:50
Daha 29 ailə Ağdərənin Həsənriz kəndinə yola salındı

24.07.2025 / 12:46
Kremldən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 12:16
Rusiyada 49 nəfərin olduğu An-24 təyyarəsi qəzaya uğrayıb

24.07.2025 / 12:03
Mətbuat Şurası Prezident İlham Əliyevə təşəkkür məktubu göndərib

24.07.2025 / 11:50
Dövlət Agentliyindən sabit tarifin tətbiqi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 11:38
Sabah bütün sosial müavinətlər ödəniləcək

24.07.2025 / 11:32
Neftçalada iki nəfərə xəsarət yetirən şəxs yaxalanıb

24.07.2025 / 11:29
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri arasında telefon danışığı olub

24.07.2025 / 11:25
Küveyt sorğu göndərdi, Almaniyada saxlanılan Azərbaycan vətəndaşı azad edildi

24.07.2025 / 11:00
Barak Obama hədəfdə - haqqında araşdırmalar başladı

24.07.2025 / 10:37
Saatlıda "Jiquli" 68 yaşlı qadını vurub öldürdü

24.07.2025 / 10:27
Yevlaxda 40 yaşlı kişini güllə ilə öldürüblər

24.07.2025 / 10:20
Yaşı 75-i ötən fransızlar istilərdən ölür...

24.07.2025 / 10:16
PSJ-də qalmaqal - baş məşqçi 5 futbolçuya qapını göstərdi!

24.07.2025 / 10:12
Trampdan yeni qərar - bu dəfə süni intellektlə bağlı

24.07.2025 / 10:06
"Araz-Naxçıvan" UEFA Konfrans Liqasında ilk matça çıxacaq

24.07.2025 / 10:00
Çin və ABŞ üz-üzə - bu dəfə saxta Labubuya görə...

24.07.2025 / 09:42
Xanhüseyn Kazımlı vəfat edib

24.07.2025 / 09:26
Binəqədidə evdən meyit tapılıb

24.07.2025 / 09:25
178 ölkədən turist azalıb, Çin turistləri isə çoxalıb...

24.07.2025 / 09:20
Ankara və Dəməşq hərbi əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayacaq?

24.07.2025 / 09:12
"Qarabağ" Çempionlar Liqasına qələbə ilə başladı

24.07.2025 / 09:04
MAQATE nümayəndələrini qəbul etməyə hazırıq - İrandan açıqlama

24.07.2025 / 09:00
Si Cinpin Pekində Avropa İttifaqının rəhbərləri ilə görüşüb

24.07.2025 / 09:00
Axşamüstü dənizdə boğulmaların sirləri - Elmi-lədun

24.07.2025 / 08:48
ANAMA əməkdaşı qəzaya düşüb

24.07.2025 / 08:45
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada təqdim ediləcək

24.07.2025 / 08:31
Neft Fondumuzun gəliri 245 milyon manat azalıb... Niyə?

24.07.2025 / 00:40
Ukraynadan Rusiyaya dördlü zirvə təklifi - Zelenski-Putin görüşü üçün konkret vaxt qoyuldu...

23.07.2025 / 23:31
Dəmir yolunun üstündə təhlükəli qəsəbə - 156 ailənin cəmi 12-si məcburi köçkündür, evini kirayə verənlər də var...

23.07.2025 / 21:27
Paşinyan keşişlərə qarşı sonuncu səlib yürüşünə başlayır

23.07.2025 / 21:14
Axundovun milli mənşəyini dəyişdirmək vətəndaş həmrəyliyinə böyük zərbə cəhdidir...

23.07.2025 / 20:59
AB sanksiyaları Rusiyanı Hindistanda da vurdu...

23.07.2025 / 20:45
İran, Zəngəzur da daxil, regionda bütün tranzit marşrutlara əl qoydu...

23.07.2025 / 20:31
Əliyevlə Trampın mövqeyi Ermənistanda dərin narahatlıq doğurub...

23.07.2025 / 20:18
Rusiya qazından imtina edən Avropa ilə Azərbaycanın siyasəti bu cür olacaq...

23.07.2025 / 20:10
Gəncədə axtarışda olan şəxs saxlanarkən polislərə silahlı müqavimət göstərdi

23.07.2025 / 20:05
Zəngəzur Ermənistanın bir saylı daxili siyasi məsələsinə çevrildi...

23.07.2025 / 19:51
Azərbaycanda mətbuat müstəqilliyinin daha bir böyük missiyası...

23.07.2025 / 19:38
Ermənistan əhalisinin yarısı Azərbaycanla saziş istəyir...

23.07.2025 / 19:26
İşğaldan azad ərazilərin iqtisadiyyatı sürətli inkişaf yoluna çıxıb...

23.07.2025 / 19:19
İşığa çevrilən söz - “Əkinçi” - Hafiz Təmirov yazır...

23.07.2025 / 19:11
Yəhudi təşkilatları Aydın Quliyevin 65 illiyini təbrik etdilər...

23.07.2025 / 19:06
Suverenliyin bərpasından sonrakı mətbuat yubileyinin fərqli mənası var...

23.07.2025 / 18:51
Rəsmi Kreml Əliyevin Ukrayna siyasətinə açıq münasibət bildirdi - “biz bununla razılaşmadıq”

23.07.2025 / 18:46
Ağdam – dünən işğal, bu gü inkişaf!

23.07.2025 / 18:37
Trampın İlham Əliyevdən paylaşdığı videonun arxasında unikal məqam...

Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910