KÖHNƏ VERSİYA            

Ağdamda kəhrizlərin çoxunu batırmış ermənilər ölkəyə hansı ziyanları vurublar?..

Image

Elman Cəfərli: “Ermənilər işğal dövründə Azərbaycana 200 milyard dollardan çox maddi ziyan vurublar”

Su Yer üzündə canlı aləmin zəruri həyat mənbəyidir. Elə buna görə də tarixin bütün dövrlərində içməli suyun qıtlığı və kifayət qədər əlçatan olmaması ciddi problemlər yaradıb. 

Çağdaş dünyada isə şirin su mənbələrinin azalması, onun ehtiyatlarının tükənməsi bəşəriyyəti düşündürən ən ciddi məsələlərdən biridir. Qlobal istiləşmə, dünya əhalisinin yüksək artım tempi, ətraf mühitin çirkləndirilməsi və sudan səmərəsiz istifadə nəticəsində mövcud su ehtiyatlarının sürətlə tükənməsi bu problemi son illər daha da aktuallaşdırıb.

Yeraltı və yerüstü su ehtiyatlarına görə o qədər də zəngin olmayan Azərbaycanda sudan səmərəli istifadə edilməsi, onun mənbələrinin və ehtiyatlarının qorunması ölkəmiz üçün də önəmli məsələlərdən biridir.

Danılmaz faktdır ki, Ermənistan Qarabağ ərazisində ekoloji terror törədib. Bu terrorun nəticəsində əvvəllər işğalda olan ərazilərin flora və faunasına zərər yetirilib və təbii sərvətlər məhv edilib. Ermənistanın Qarabağda və işğaldan azad olunmuş digər ərazilərimizdə törədilən ekoloji terroru məqsədli şəkildə baş verib. Həmin ərazilərimizdə nadir fauna və floraya malik meşə sərvətləri, çox qiymətli su mənbələri var. Ermənilər işğal etdikləri ərazilərdə bu qiymətli sərvətləri amansızcasına dağıdıb, Ermənistana daşıyıb, daşınması mümkün olmayanları isə yandırmaqla ekologiyaya ciddi ziyan vurublar. Torpaqlarımız tam şəkildə azad olunduqdan sonra Azərbaycanın Qarabağ regionunda və təcavüzə məruz qalmış digər bölgələrində fauna və floranın məhv edildiyinin bir daha şahidi olduq. 

Azərbaycan Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Emin Hüseynov media nümayəndələrinə açıqlamasında deyib ki, Azərbaycan xalqının tarixi və mədəni abidələrindən sayılan kəhrizlərin bərpa olunması çox vacibdir: “Bu gün təkcə Ağdamda 50-dən çox kəhriz şəbəkəsi var. Bu şəbəkələrin hər birində çoxlu sayda quyular var, ancaq bu kəhrizlərin böyük əksəriyyəti ermənilər tərəfindən dağıdılıb”.

“Azərbaycanın maddi-mədəni sərvətlərini, meşələri, su resurslarını barbarlıqla talayan işğalçı ermənilər kəhrizlərə də rəhm etməyiblər, işğaldan azad olunan Ağdamda cəmi 2 kəhriz qalıb” 

“Yaşıl Dünya” Ekoloji Maarifləndirmə İctimai Birliyinin sədri Elman Cəfərli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, kəhrizlər tarixən Azərbaycanda şəhərsalma mədəniyyətinin əsas elementlərindən bir olub. Bu system, xüsusən Naxçıvanda, Şirvanda, Qarabağda daha yayğın inkişaf etmişdi: “Naxçıvanda kəhrizlərin tarixi hətta eradan əvvəlki dövrlərə gedib çıxır. İnsan əvvəllər bol sulu yerlərdə məskunlaşır, şəhər, kənd salırdılar. Kəhriz suyundan suvarmada, məişətdə: hamamlarda, mətbəxdə istifadə olunurdu. Bakıda hətta su quyuları indiki soyuducu rolunu oynayırdı. İnsanlar ət və digər ərzaqları yayda sərin saxlamaq üçün quyularan daxıl yerlərinə qoyurdular. Qarabağda, xüsusən Ağdam, Ağcəbədi, Bərdə bölgələrində kəhrizlər 19-cu əsrin əvvəllərindən - xanlıq dövründə qazılmağa başlayıb. Varlı insanlar: xan ailəsinə mənsub olanlar, bəylər, mülkədarlar insanları içməli su ilə, əkin sahələrini isə suvarma  suyu ilə təmin etmək üçün kəhriz quyuları qazdırırdılar. 1993-cü ildə işğal olunana qədər Ağdamda 97 kəhriz quyusu mövcud olub. Lakin Azərbaycanın maddi-mədəni sərvətlərini, meşələri, su resurslarını barbarlıqla talayan işğalçı ermənilər kəhrizlərə də rəhm etməyiblər. İşğaldan azad olunan Ağdamda cəmi 2 kəhriz qalıb. Bunlar məşhur Şahbulaq və Gülablı kəhrizləridir. 95 kəhriz quyusu ermənilər tərəfindən doldurularaq məhv edilib. 1999-cu ildən Beynəlxalq Miqrasiya Agnetliyinin Azərbaycan nümayəndəliyi tərəfindən Qarabağ bölgəsində kəhrizlərin bərpasına başlanılıb. İndiyə qədər 40 kərhiz bərpa edilib. Təkcə Ağdamda 17 kəhriz bərpa edilərək əhalinin istifadəsinə verilib. Kərhizlər əvvəllər kankan adlanan ustalar tərəfindən təmizlənərdi. İndi kəhriz quyularının təmizlənməsində müasir texnologiyalardan istifadə olunur. Ermənilər işğal dövründə Azərbaycan 200 milyard dollardan çox maddi ziyan vurublar. Çox təəssüf ki, Qarabağın, Şərqi Zəngəzurun ekoloji təmiz su mənbələri də məhv edilib, ya da quruyub. Ağdamın aran kəndlərində 400 metrdən özü qaynayan bulaqlar var idi. 90-cı illərin ortalarında o su mənbələri qurudu. Buna səbəb ermənilərin Xaçınçay su anbarı yerləşən ərazini işğal etməsi və məcburi köçkünlərin aran bölgələrində məskunlaşması idi. Ermənilər arana enən suyun qarşını kəsmişdilər. Bu səbəbdən çaylar, xırda göllər qurudu, meşələr məhv oldu. Məcburi köçkünlər məskunlaşan ərazilərdə kütləvi şəkildə subartezian quyularının qazılması da su quyularının, bulaqların qurumasına səbəb oldu.  Hesab edirəm ki, ermənilər çaylarımıza, göllərimizə, su hövzələrimizə, kərhizlərə vurduğu ziyan milyonlarla dollar dəyərindədir. Xüsusi komissiya bunu araşdırmalı, qiymələtdirmə aparmalı və bununla bağlı beynəlxalq təşkilatlara müraciət olunmalıdır”.

Günel CƏLİLOVA







VİDEO

Paşinyan Azərbaycanla kiçik müharibə ssenarisi üzərində işləyir... - VİDEO

Konqresmen Pallone Bakıdan qaçdı və ABŞ da “tünd sirkə kimi partladı”... - VİDEO

Pezeşkian Şahin Mustafayevlə görüşdə səhv etdi, ermənilər isə səhvdən yapışdı... - VİDEO

Azərbaycan daha bir Avropa ölkəsinin enerji təhlükəsizliyini üzərinə götürdü...

İran Azərbaycanın tibb və doktorantura diplomlarını etibarsız saydı - rəsmi cavab veriləcəkmi?

51 milyon manat Azərbaycandan necə gizlədilib?..

SON XƏBƏRLƏR

02.12.2024 | 23:09
Fransada Makronun hökuməti devrilə bilər - müxalifət hazırlıqlara başladı...

02.12.2024 | 22:35
Emin Ağalarov Azərbaycan–Rusiya İşgüzar Şurasının İdarə Heyətinin sədri seçildi

02.12.2024 | 21:38
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın yeni XİN rəhbəri ilə danışdı

02.12.2024 | 21:10
Paşinyanın Putinə qarşı yeni gedişləri - Moskva isə hələ də İrəvanı müttəfiq sayır...

02.12.2024 | 20:54
Azərbaycan daha bir Avropa ölkəsinin enerji təhlükəsizliyini üzərinə götürdü...

02.12.2024 | 20:39
ABŞ, Türkiyə, Rusiya, İran və İsrail Suriyanı bölüşdürür - Əsədin sonu çatdı...

02.12.2024 | 20:25
Gürcüstan diplomatları Qərbin təzyiqləri altında istefa edir?..

02.12.2024 | 20:12
Gürcüstanda köhnə prezident getmir, yenisi gələ bilmir - Qərb prosesləri buxovladı...

02.12.2024 | 19:57
Rusiya “İctimai forumla” Ermənistandan nə qoparmaq istəyir...

02.12.2024 | 19:43
Tramp dolların qlobal iqtisadi hegemonluğunu güzəştə getməyəcək... İş başladı...

02.12.2024 | 19:29
Dini-milli tolerantlıq dinamik tərəqqinin təməl sütunlarından biridir - Azərbaycan nümunəsi...

02.12.2024 | 19:16
Bayden hökuməti oğlunun xatirinə ABŞ demokratiyasını rüsvay etdi - həm də gedər ayaqda...

02.12.2024 | 19:02
Avrokomissiyanın sədri dəyişildi - Azərbaycana münasibət də dəyişəcəkmi?

02.12.2024 | 18:48
Tiflisdəki proseslərin başında duran Qərb rezidenti məlumdur...

02.12.2024 | 18:40
YAP bələdiyyə seçkiləri ilə əlaqədar Mərkəzi Seçki Qərargahı yaratdı

02.12.2024 | 18:35
Azərbaycan Tiflisdə Qərbin qarmaqarışıq oyunlarına laqeyd ola bilməz - bu səbəblərdən...

02.12.2024 | 18:30
"Bakı-Xəbər"in əməkdaşı "Fərdi jurnalist müsabiqəsi"nin qalibi oldu

02.12.2024 | 18:21
Suriyanın Hələb şəhərində maraqlı hadisə - Hafiz və Bəşər Əsədlərin fotosu.....

02.12.2024 | 18:21
Şəkər testləri 1 aydır apteklərdən yoxa çıxıb - xəstələr təlaşda…

02.12.2024 | 18:19
Uşaq Paralimpiya Oyunları keçiriləcək

02.12.2024 | 18:08
ABŞ-ın Gürcüstana daha güclü təzyiqləri başladı...

02.12.2024 | 18:03
Paşinyan Azərbaycanla kiçik müharibə ssenarisi üzərində işləyir... - VİDEO

02.12.2024 | 17:55
İran Azərbaycanın tibb və doktorantura diplomlarını etibarsız saydı - rəsmi cavab veriləcəkmi?

02.12.2024 | 17:41
Tiflisdəki prosesləri Qərbə bağlı bu qurumlar qızışdırır...

02.12.2024 | 17:33
Kamalə Abiyevanın yeni kitabları çapdan çıxdı...

02.12.2024 | 17:28
51 milyon manat Azərbaycandan necə gizlədilib?..

02.12.2024 | 17:16
Ukraynanın itirdiyi torpaqları geri almaq üçün kifayət qədər gücü yoxdur - Zelenskidən etiraf...

02.12.2024 | 17:10
Makron 80 il əvvəl Seneqalda törətdikləri genosidi bu səbəbdən etiraf etməli oldu...

02.12.2024 | 16:57
Türkiyə ilə Rusiya Suriyada üsyançılara görə toqquşa bilərlər...

02.12.2024 | 16:34
Bu dairələrin seçiciləri bələdiyyə seçkisində səs verə bilməyəcəklər...

02.12.2024 | 16:16
Seçiləcək bələdiyyə üzvlərinin sayı açıqlandı

02.12.2024 | 15:58
NATO Rusiya sərhədi yaxınlığında böyük təlimlərə başlayır...

02.12.2024 | 15:52
Bayden oğlunu əfv etməklə özünü daha da qara günlərə atdı...

02.12.2024 | 15:44
Külli miqdarda ixrac pulunu ölkəyə qaytarmayan daha bir qrup şəxs məsuliyyətə cəlb edildi

02.12.2024 | 15:28
Bakıda 251 min dollarlıq dələduzluq - DİN əməliyyat keçirdi

02.12.2024 | 14:32
Prezident yeni bələdiyyə sədrinin seçilməsi ilə bağlı qaydaları təsdiqlədi

02.12.2024 | 14:27
Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə yeni vəzifələr verildi

02.12.2024 | 14:15
"Bakıda Qərbi Azərbaycan mövzusunda beynəlxalq tədbir keçiriləcək" - Əhliman Əmiraslanov

02.12.2024 | 13:50
İrandan Rusiyaya narkotik daşıyanlar Astara gömrüyündə "ilişdi"...

02.12.2024 | 13:37
Yardımlıda narkokuryerlikdə şübhəli bilinən qohumlar həbs edildi - FOTO

02.12.2024 | 13:24
Tiflisdə müxalif partiya sədri həbs edildi...

02.12.2024 | 13:03
"Генерал" Норат Тер - Григорьянц , зачем таскаешь этот ералаш на плечах? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

02.12.2024 | 12:47
Bakı və Sumqayıtda avtomobil qaçırmaqda şübhəli bilinən şəxslər saxlandı

02.12.2024 | 12:34
“Fərdi jurnalist müsabiqəsi”nin nəticələri açıqlandı

02.12.2024 | 12:07
Qərb Ermənistan üçün sülh qapısını bağlayır

02.12.2024 | 12:00
Qubada 4 nəfər narkotikaya görə həbs olundu

02.12.2024 | 11:30
Azərbaycanda uşaq hüquqları barədə konsepsiya hazırlanır

02.12.2024 | 11:15
Yenə "Neftçi", yenə antirekord - 20-ci dəfə böük hesabla məğlub olub...

02.12.2024 | 11:14
Prezident İlham Əliyev milli bayram münasibətilə laoslu həmkarını təbrik edib

02.12.2024 | 11:10
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin sədri sahibkarlarla görüşəcək

02.12.2024 | 11:10
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-nin dövlət başçısını təbrik etdi

02.12.2024 | 11:09
Almaniya kansleri Kiyevə gəlib -TƏCİLİ

02.12.2024 | 11:05
"Hər 4 məktəblidən biri zorakılığa və psixoloji təsirlərə məruz qalır" - UNİCEF

02.12.2024 | 11:03
Azərbaycana qarşı təhlükəli oyun. Türkmənçay müqaviləsi ətrafında Moskva-İrəvan kombinasiyası - CANLI

02.12.2024 | 11:00
Yol polisi yağışlı hava şəraiti ilə bağlı sürücülərə müraciət etdi

02.12.2024 | 10:59
Şahbuzda qarın hündürlüyü 17 sm-ə çatıb – FAKTİKİ HAVA

02.12.2024 | 10:44
Prezident İlham Əliyev Qvineya-Bisau Respublikasının nümayəndə heyətini qəbul edib

02.12.2024 | 10:20
Hindistan bu ölkə ilə sərhədə 2 min təhlükəsizlik qüvvəsi yeridib

02.12.2024 | 10:15
Yasamalda avtomobil piyadanı vurub

02.12.2024 | 10:10
Balakəndə evində külli miqdarda narkotik vasitələr saxlayan şəxs yaxalanıb

02.12.2024 | 10:05
Silah istehsal edən şirkətlərin gəlirləri kəskin artıb - söhbət milyard dollarlardan gedir...

02.12.2024 | 10:00
Bu gün Bakının bu hissələrində qaz olmayacaq- XƏBƏRDARLIQ

02.12.2024 | 09:30
"Gəncliyimə, xatirələrimə gedirəm” - Cəbrayıla qayıdan sakin

02.12.2024 | 09:20
Bayden oğlunu əfv etdi, Tramp bu qərarı QINADI!

02.12.2024 | 09:15
"Qalatasaray" Arda Turanın komandası ilə bacarmadı

02.12.2024 | 09:10
Almaniyada terror törətməyə hazırlaşan 17 yaşlı gənc yaxalandı

02.12.2024 | 09:05
Bu yolda bəzi zolaqlar üzrə sürət həddi endirilib - sürücülərə XƏBƏRDARLIQ

02.12.2024 | 09:00
Daha 34 ailə Cəbrayıla köçürüldü

02.12.2024 | 08:30
Ronaldo məşhur blogerə 1 milyon dollar qazandırdı

01.12.2024 | 23:10
İsrailli general ABŞ və Körfəz ölkələrini Əsədi müdafiə etməyə çağırdı - qatil, diktator olsa da, İsrail üçün sərfəlidir...

01.12.2024 | 22:23
Putin 2007-də "pivə içdiyi" üçün G8 sammitinə gecikib? - Merkelin iddiasına Kremldən reaksiya gəldi...

01.12.2024 | 21:50
Gürcüstanda aksiyalar zamanı parlament binasını yandırmağa çalışan Britaniya vətəndaşı tutuldu...

01.12.2024 | 21:15
Azərbaycan derbisi - "Qarabağ" "Neftçi"yə böyük hesabla qalib gəldi

01.12.2024 | 20:41
Əsədin Türkiyəyə təcili heyət göndərdiyi xəbəri yayıldı - Antalyada Dəməşq-Ankara görüşü gözlənilir...

01.12.2024 | 20:16
Suriyanın nə süverenliyi, nə də dövlət şərəfi qaldı....

01.12.2024 | 20:00
Tramp BRİCS ölkələrini hədələdi - dollara alternativ valyuta yaratsaz...

01.12.2024 | 19:25
Suriya azı 4 yerə bölünəcək ...Əsəd "keçi qiymətinə" satılır...David koridoru gerçəkləşə bilər....

01.12.2024 | 19:20
Mingəçevirdə şəhid Fuad Xankişiyevin döyüş yoludan bəhs edən “Mən Gedirəm” kitabının təqdimatı keçirildi

01.12.2024 | 17:31
Kobaxidze Zurabişviliyə mesaj göndərdi - vəzifənizi tərk edəcəksiz, təkrar seçki olmayacaq...

01.12.2024 | 16:54
Zelenski NATO qarşısında Putinin də qəbul etməyəcəyi şərt qoydu - bunu edin, müharibəni dayandıraq...

XƏBƏR ARXİVİ

«    Dekabr 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031