KÖHNƏ VERSİYA            

Qərbi azərbaycanlı şəhidlər Xocalı soyqırımından sonra cəbhəyə könüllü getdi - Hicran Zülfiyev...

Image

Məmləkət Orucova: “Həyat yoldaşım şəhid olandan 21 gün sonra ikinci oğlumuz dünyaya gəldi, adını Hicran qoyduq, kiçik övladımız atasının adını daşıyır” 

Şəhid olmağından 33 il keçsə də, qisası qiyamətə qalmasa da, amma yaralar sağalmır, sanki hər gün yenidən qaysağı qopur, qanayır, əzab verir. 33 ildir ki, Məmləkət xanım həyat yoldaşının şəhid olduğunu bilə-bilə yol gözləyir, elə bilir, günlərin birində könlünün sultanı, başının tacı həyat yoldaşı Hicran Zülfiyev qapıdan içəri girəcək, balalarının, nəvələrinin boynuna sarılacaq, illərin hicranını unutduracaq. 

Cəsur kəşfiyyatçı, Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Hicran Əliş oğlu Zülfiyevdən danışırıq. O Hicran Əliş oğlu ki, körpə Turalını, hamilə həyat yoldaşını Tanrıya əmanət edib könüllü olaraq müharibəyə gedib. 

Şəhidlərimizin hər birini xatırlamaq, onların xatirəsini əziz tutmaq, qəhrəmanlıqlarını sabahkı nəsillərə çatdırmaq əzəli borcumuzdur. 

Yeri gəlmişkən, Mədəniyyət Nazirliyi Respublika Xatirə Kitabı Redaksiyası bütün şəhidlərimizin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində çox mühüm işlər görür, cildliklər hazırlayır, kitablar, xüsusi buraxlışlar, filmlər ərsəyə gətirir. Bu redaksiyanın xatirəsini əbədiləşdirdiyi şəhidlərdən biri də 1992-ci il mayın 23-də Qarabağ uğrunda gedən müharibədə qəhrəmancasına şəhid olan Hicran Zülfiyevdir. Şəhidin həyat yoldaşı Məmləkət Orucova ilə həmsöhbət olmağımızın da səbəbkarı  Xatirə Kitabı Redaksiyasının baş redaktoru Nəzakət Məmmədova oldu. 

“Çox təəssüf ki, ömrü kimi əsərlərinin çoxu da yarımçıq qaldı”

Məmləkət xanım bildirdi ki, həyat yoldaşı Füzuli rayonunun Qacar kəndində şəhid olub. Əslən Qərbi Azərbaycanın Sisian rayonundan olan Hicran Zülfiyev 1960-cı il noyabrın 15-də Bakıda anadan olub. 4 yaşında ikən ailəsi ilə birlikdə doğma ata-baba yurdu olan Sisyan rayonunun Ağdü (Ağüdü) kəndinə köçüb. Məmləkət xanım deyir ki, həyat yoldaşı ilə eyni kənddəndir və orta məktəbdə paralel siniflərdə oxuyublar. Hicran Zülfiyevin uşaqlıqdan rəssamlığa böyük marağının olduğunu deyən həyat yoldaşı bildirdi ki, o, orta məktəblə paralel olaraq, ilk rəssamlıq təhsilini də Sisian rayonunda alıb, orda sənət məktəbinə də gedib. “Uşaq vaxtı Bakıda çox xəstələnirmiş, ailəsi ilə kəndə qayıdandan sonra birdəfəlik xəstələnməyinə də son qoyulur. Havasını, suyunu dəyişmək ona yaxşı təsir edib. Orta məktəbi bitirənə qədər kənddə yaşayıb. Paralel oxuyurduq, mən “A”, Hicran isə “B” sinifində oxuyurdu. Bir-birimizi uşaqlıqdan tanımışıq. Məktəbi bitirdikdən sonra Bakıya gəlmişik, hərəmiz ayrı-ayrı ali məktəblərdə oxumuşuq. O, indiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin “bədii qrafika” fakultəsində ali təhsil alıb. Mən də Ç.İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunu bitirmişəm. Hicranın çox gözəl əl qabiliyyəti vardı, gözəl rəsmlər çəkirdi. 1984-cü ildə ali məktəbi bitirdikdən sonra ərizə yazıb könüllü olaraq Sovet ordusunda xidmətə getdi, Ukraynada qulluq edib ordudan leytenant rütbəsi ilə geri qayıtdı”.

Məmləkət xanım deyir ki, çox maraqlıdır, üç dəfə toylarının vaxtı müəyyənləşdirilsə də, hazırlıqlar görülsə də, amma iki dəfə toyları baş tutmayıb, tamam başqa bir tarixdə toy ediblər. 1988-ci ildə kəndlərində toya hazırlıq işlərinə başlanılsa da, soydaşlarımızın doğma yurdlarından zorla deportasiya edilməsi cütlüyün toyunun baş tutmasına mane olub. “İkinci dəfə toyumuz 1990-cı ilin 20 yanvar tarixinə təyin edilmişdi. Həmin gün də 20 yanvar faciəsi baş verdi və yenə toyumuz baş tutmadı. Sonra hadisələr bir az səngidi və iyulun 16-da toyumuz oldu. 

Müharibəyə qədərki dövrdə Hicran Pirəkəşküldə Quşçuluq fabrikində işlədi, sonra ordan çıxıb 4 nömrəli Evtikmə kombinatında işləməyə başladı. Bizim 1989-cu ildən artıq “ZAQS”ımız vardı. Bu kombinatdan da ev aldıq. Elə ordan da könüllü olaraq müharibəyə getdi. Xocalı faciəsindən və Qarakənd üzərində içərisində say-seçmə oğullarımız olan vertalyotumuz vurulandan sonra Hicran evdə rahatlıq tapmadı. Bu faciələrə o qədər yanırdı ki, sözlə deyiləsi deyil. “Namusu, qeyrəti olan adam da evdə oturar?”deyirdi. Xocalı faciəsindən sonra dedi ki, qız-gəlinlərimiz erməni əsirliyindədir, mən evdə otura bilmərəm. 1991-ci ildə böyük oğlumuz Tural anadan olmuşdu, ikinci oğluma isə hamilə idim. Dedim, Turalın ad gününü qeyd edək sonra gedərsən. 1992-ci il mart ayının 13-ü oğlumuzun ad gününü qeyd etdik, martın 15-də cəbhə bölgəsində oldu. Yəni rəsmi əmrdə onun həmin tarixdə cəbhədə olduğu göstərlib. 1992-ci ilin may ayının 23-də şəhid olub və mayın 24-də nəşini gecə gətirdilər, Bakıda Birinci Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib. Hicran özü baş leytenant rütbəsində tağım komandiri idi. Əzizov Vahid Hüseyn oğlu ilə bir yerdə şəhid olublar və Şəhidlər Xiyabanında da qoşa dəfn ediliblər.  Kəşfiyyata gedirmişlər, minaya düşmüşdülər. 

Həyat yoldaşım şəhid olandan 21 gün sonra ikinci oğlumuz dünyaya gəldi, adını Hicran qoyduq, kiçik övladımız atasının adını daşıyır. 

Hicranın şəhid olduğu yeri də, vəziyyəti də yuxumda görmüşdüm, mən yuxuda necə görmüşdümsə o yerdə də, o cür də şəhid olub”.

Məmləkət xanım bildirdi ki, Hicran Zülfiyevə şəhid olandan sonra nə medal, nə də ad verilib. “O vaxt iki körpə uşaqla qalmışdım, çox utancaq, çəkingən idim, heç bir qapını döymədim. Onun valideynləri də, mənim valideynlərim də heç nə edə bilmədi. Yoldaşıma şəhidlik statusu verilib, təqaüd də alırıq”. 

Hər oğlunun bir qız övladı olduğunu deyən Məmləkət xanım deyir ki, nəvələri babaları haqda məlumatlıdırlar, Şəhidlər Xiyabanına gedib onun məzarını ziyarət edirlər, babalarının məzarına gül qoyurlar. “Nəvələrimdən soruşuram ki, hara gedirsiz? “Hicran babaya gedirik” deyirlər. “O gülləri kimə aparırsınız?”-deyə soruşuram, deyirlər ki,  “Hicran babaya aparırıq”.

Hicranın tamamlamadığı əsərləri çoxdur. Öz portretini də işləyib, tamamlayıb. “Qızıl payız” əsəri də tamamlanmışdı. Son işlədiyi əsər ağzında ceyran tutan qartal idi, yarımçıq qaldı, tamamlaya bilmədi. Fikirləşirdim ki, yarımçıq əsərlərini tamamlayaram, amma tamamlaya bilmədim. Çünki onun yaradıcılıq texnikası tamam başqa idi. O, tuşla nöqtə-nöqtə işləyirdi, ona görə də işləmək çox çətin idi. Həmişə Hicranın adı çəkilən kimi göz yaşları məni boğur... Çox təəssüf ki, ömrü kimi əsərlərinin çoxu da yarımçıq qaldı”. 

Məmləkət xanım deyir ki,  Hicran Zülfiyev barədə bir neçə dəfə yazılıb, kitablarda barəsində yazılar verilib. Şəhidin şərəfli ömür yoluna həsr edilən
 "Cəsur Kəşfiyyatçı”adlı film də çəkilib. Filmin ssenari müəllifi Günay Novruz, rejissoru isə İsrafil Xanlarovdur. 

Məmləkət xanım danışdıqca xəyal onu uzaqlara aparır, illər keçsə də, unuda bilmədiyi xatirələri, hadisələri yenidən yada salır, danışır. “Hicran şəkil çəkdirməyi çox sevirdi. Bir günlüyünə cəbhədən Bakıya gəlmişdi, qaynanamgilə gedirdik, dayanacağın yanında foto-studiya vardı, Hicran dedi ki, gəl şəkil çəkdirək. Nə qədər israr etsə də, getmədim, dedim hamilə vəziyyətdə şəkil çəkdirmək istəmirəm. Amma onunla şəkil çəkdirmədiyim üçün çox  peşmanam., Deyirəm, gərək onunla şəkil çəkdirərdim. 

Son görüşümüzü də heç cür unuda bilmirəm. O müharibəyə gedəndən sonra evdə uşaqla tək qalırdıq. Qaynıma demişdi ki, Məmləkəti atası evinə apar, tək qalmasın, birdən sancısı tutar köməyinə yetən olmaz. Atamgil Sabunçuda yaşayırdılar, getdik onlara.  

Səhv etmirəmsə, mayın ya 10-u, ya da 12-si idi. Evdə anamla dolma bükürdük. Gələcəyini bilmirdik, yemək bişincə gəlib oturdu. Şuşa işğal olunandan sonra idi. “ Müdafiə Nazirliyinə gəlmişdim, heç bir texnika işləmir, silah-sursat, tank yoxdur. Nazirliyə getdim ki, Rəhim Qazıyevlə İsgəndər Həmidov ayaqlarını ayaqlarının üstünə aşırıb qabaqlarında çay öz keyflərindədirlər” dedi. Əhvalı çox pis idi, əsəbi vəziyyətdə idi. “Heç bir şey edə bimədim, onlar da heç nə etmir. Sovet ordusu texnikanı söküb bərbad vəziyyətə qoyub, heç bir texnikadan istifadə etmək olmur” dedi. Tural da yeni-yeni divandan tutub yeriyirdi. Atası gedəndə Turalı qucağına alıb öpdü. İnanırsız, uşaq boynuna elə sarıldı k, heç cür atasını buraxmaq istəmirdi. Düz darvazaya qədər getdilər. Orda da atasından qopmaq istəmirdi, cığırıb ağlayırdı. Atam Turalı atasından zorla ayırmışdı. Elə bil uşağa əyan olubmuş ki, atası ilə son görüşüdür, bir də atasını görməyəcək, o  geri qayltmayacaq. Ondan bir neçə gün sonra cənazəsi gəldi...”        

Son görüşün özünün əzablı, hicranlı xatirələri var. Hicran Zülfiyev 1 yaşlı oğlunu gözü yaşlı, gənc və hamilə həyat yoldaşını boynu bükük, gözü yolda qoyub Vətənin müdafiəsinə qayıtdı. Nə biləydi ki, getdiyi yol gedər-gəlməzdi. Nə biləydi ki, bir də əzizlərini görə bilməyəcək, bu onların son görüşüdür...

Gerçəklik budur ki, şəhidlərimiz Vətən torpaqlarının düşməndən təmizlənməsi, dövlətimizin ərazi bütövlüyünün təmin olunması, övladlarımızın əminamanlıq, firavanlıq, sülh içində yaşaması naminə canlarını qurban veriblər. 

Hər bir şəhidin canlı bir əsərdir, Azərbaycan! Hər bir oğulun bir qəhrəmandır, Vətən!

İradə SARIYEVA








VİDEO

Rusiya deputatı Putinlə İlham Rəhimovun dostluğunu da heçə saydı... - VİDEO

Paşinyanı Ceyms Devid Venslə görüşünə görə peşiman etdilər... - VİDEO

“Rus Evi”nə cavab - “Azərbaycanlılar həbs edilsin” - VİDEO

Təyyarəmizi vurandan 8 dəqiqə sonra "Kovyor" məlumatını yaydılar - Rusiyada plan nə imiş?..

6200 jurnalistin neçəsi USAID-in sifarişi ilə Azərbaycana qarşı yazılar yazıb?..

“İlkin hesabat qəzanın səbəblərini tam ifadə etmir” - təyyarəmizlə bağlı Rusiyadan kədərli reaksiya...

SON XƏBƏRLƏR

08.02.2025 | 09:26
Xoruz banlayan orta məktəb görübsüz?... Sabirabadda deyirlər var...

08.02.2025 | 08:42
Dərs vaxtı ilə bağlı nazirdən düşündürücü rəy - kənd məktəblərində niyə də yox?..

07.02.2025 | 23:45
Rusiya deputatı Putinlə İlham Rəhimovun dostluğunu da heçə saydı... - VİDEO

07.02.2025 | 22:15
Paşinyanı Ceyms Devid Venslə görüşünə görə peşiman etdilər... - VİDEO

07.02.2025 | 21:35
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində itkin düşmüş şəxslərlə bağlı görüş keçirildi...

07.02.2025 | 21:28
“Gürcü Arzusu”nun tərəfdarları bölündü" - radikal müxalifət sıradan çıxarılır...

07.02.2025 | 21:19
Sülh və insanlıq əleyhinə, müharibə və digər ağır cinayətlərdə təqsirləndirilən erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib - FOTO

07.02.2025 | 21:15
“Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı heç kimlə sövdələşməyə getmərik” - səfir aqressivləşdi...

07.02.2025 | 21:01
Paşinyanın "soyqırım" siyasətindən geri çəkilməsi Zaxarovanı təəccübləndirdi...

07.02.2025 | 20:47
Zəngəzur dəhlizi, ya Araz dəhlizi... İranın qorxusu...

07.02.2025 | 20:34
İnternetdə "əcəl oyunları" uşaqlar üçün çox təhlükəli olmağa başlayır - ilk fakt...

07.02.2025 | 20:20
"ABŞ Azərbaycandan yana olacaq" - bu bir soyuq geosiyasi hesablamadır...

07.02.2025 | 20:07
Rusiya Azərbaycanla müttəfiqlik münasibətlərini zədələyir - faktlar...

07.02.2025 | 20:03
Prezident və Birinci xanım “Gənclik” metrosu yaxınlığında yeni parkın açılışında iştirak ediblər - FOTO

07.02.2025 | 19:53
Yerli uşaq bezi istehsalı bərbad gündədir - idxal bez isə bir uşaq üçün ayda 50 manata başa gəlir...

07.02.2025 | 19:40
Təyyarəmizi vurandan 8 dəqiqə sonra "Kovyor" məlumatını yaydılar - Rusiyada plan nə imiş?..

07.02.2025 | 19:33
6200 jurnalistin neçəsi USAID-in sifarişi ilə Azərbaycana qarşı yazılar yazıb?..

07.02.2025 | 19:26
BDU rektoru BMT-nin illik yığıncağında çıxış etdi

07.02.2025 | 19:19
“Rus Evi” ilə bağlı qərar Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinə necə təsir göstərəcək? - Narahatlıq var...

07.02.2025 | 19:12
XİN-də kollegiya iclası keçirildi, 2025-ci il üzrə əsas prioritetlər müzakirə olundu

07.02.2025 | 19:04
İran açıq etiraf etdi – “Zəngəzur dəhlizini istəməyən biz və Ermənistandır...”

07.02.2025 | 18:50
“Azərbaycan Rusiya ilə əlaqələri ictimai şəkildə gərginləşdirməyə bəhanə axtarır" - Zatulin...

07.02.2025 | 18:41
Nazir Vilayət Eyvazov Qusarda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirdi - FOTO

07.02.2025 | 18:36
USAİD 10 min terrorçuya yemək alıb, yüzlərlə insanın cinsini dəyişdirib...

07.02.2025 | 18:23
Paşinyan eyni vaxtda ABŞ və İranla strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalayır...

07.02.2025 | 18:18
"Rus evi"nə cavab - "İlham Rəhimovun əmlakını müsadirə edin..."

07.02.2025 | 18:13
“Rus Evi”nə cavab - “Azərbaycanlılar həbs edilsin” - VİDEO

07.02.2025 | 18:09
“İlkin hesabat qəzanın səbəblərini tam ifadə etmir” - təyyarəmizlə bağlı Rusiyadan kədərli reaksiya...

07.02.2025 | 17:55
Kollec diplomları getdikcə mənasız kağız parçasına çevrilir...

07.02.2025 | 17:43
Primakov “Rus Evi” gərginliyinin səbəbini Azərbaycanda görür…

07.02.2025 | 17:36
XII Qlobal Bakı Forumunun keçiriləcəyi tarix məlum oldu

07.02.2025 | 17:31
Arıqladır, həm də öldürür - qəbul etdiyimiz "sibutramin" nədir...

07.02.2025 | 17:18
Azərbaycanda plüralizm praktikası - yad cərəyanlar ölkəyə sıza bilmədi...

07.02.2025 | 17:11
Veteran jurnalist Firidun Ağazadənin 75 illik yubileyi qeyd edilib

07.02.2025 | 17:06
Fələstinlilərin Qəzzadan sürgün edilməsilə bağlı hazırlıqlar başladı - Netanyahu Trampın planını əvvəlcədən bilirmiş...

07.02.2025 | 16:55
Bakıda 11 elektromobili soyan şəxs yaxalandı

07.02.2025 | 16:43
Yeni əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Anar Əliyev kimdir? - DOSYE

07.02.2025 | 16:37
ABŞ Ukraynanın nüvə silahı istəyinə çox net cavab verdi – bu olmayacaq...

07.02.2025 | 16:26
Uğurla başlayan yeni dövr uğurla davam edir

07.02.2025 | 16:21
Zelenskidən Baltikyanı ölkələrə xəbərdarlıq - Putin Belarusu da müharibəyə sürükləyir...

07.02.2025 | 16:05
Zelenski Putinlə görüşməyə hazır olduğunu açıqladı – ancaq bir problem var...

07.02.2025 | 16:01
ATMU Qarabağ Universiteti ilə əməkdaşlıq edəcək

07.02.2025 | 15:56
Samir Nuriyev yeni maliyyə nazirini kollektivə təqdim etdi - FOTO

07.02.2025 | 15:51
Samir Şərifova yeni vəzifələr verildi - FƏRMAN

07.02.2025 | 15:44
İran Ermənistanı problemlərdən çıxış yolu olaraq görür - “The Jerusalem Post” nəşri...

07.02.2025 | 15:40
Tramp administrasiyası Paşinyan və arvadının təklifini rədd etdi...

07.02.2025 | 15:39
Anar Əliyev əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri təyin edildi - SƏRƏNCAM

07.02.2025 | 15:36
Anar Əliyev əmək və əhalinin sosial müdafiəsi nazirinin müavini vəzifəsindən azad edildi

07.02.2025 | 15:25
Xankəndi bu gün – MÖHTƏŞƏM GÖRÜNTÜLƏR...

07.02.2025 | 15:15
Nizamidə dələduzluqla 21 min manat mənimsəyən iki nəfər tutuldu

07.02.2025 | 15:03
Şəhid Müşfiq Quliyevin nəşinin qalıqları Cəbrayılda torpağa tapşırıldı

07.02.2025 | 14:57
Kremldən Bakıda “Rus evinin” bağlanmasına reaksiya - dialoq yolu ilə həll edəcəyik

07.02.2025 | 14:39
Məktəbdə paylanan vərəqələrlə bağlı rəsmi açıqlama - DİN valideynlərə çağırış etdi...

07.02.2025 | 14:16
Şəhid Elşən Tağıyevin nəşinin qalıqları Salyanda dəfn edildi

07.02.2025 | 13:50
Nəsimidə telefon oğurlayan 2 şəxs tutuldu...

07.02.2025 | 13:26
Ukrayna göndərilən humanitar yardıma görə Prezident İlham Əliyevə təşəkkür etdi

07.02.2025 | 13:15
“Qarabağ Universitetinin Klinikası” yaradılır - FƏRMAN

07.02.2025 | 13:10
Затулин наглеет, это же натура Москвы - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

07.02.2025 | 12:43
Suriya Rusiya bazaları ilə bağlı şərtini açıqladı - bu halda qala bilər...

07.02.2025 | 12:30
Azərbaycandan Ukraynaya növbəti humanitar yardım göndərilib - FOTO

07.02.2025 | 11:20
Kəskin hava şəraitinə görə gəmilərə xəbərdarlıq edildi - SON DƏQİQƏ

07.02.2025 | 11:10
Trampdan ŞOK addım - Netanyahunun həbsinə order verən Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə sanksiya tətbiq etdi

07.02.2025 | 11:05
Ötən ay qeydə alınan cinayətlərin üstü 100 faiz açılıb - Hərbi prokurorluq

07.02.2025 | 11:04
Hərbi cinayətlər törətməkdə təqsirləndirilən erməni əsilli şəxslər məhkəmə qarşısında

07.02.2025 | 11:03
Zaxarova peşman olub, bütün gizlinlər açılır - CANLI

07.02.2025 | 11:00
Qubada 20 santimer qar, mənfi 8 dərəcə temperatur...

07.02.2025 | 10:30
Paşinyan Trampın müavini ilə görüşdü

07.02.2025 | 10:20
Rusiyada terror törətmək istəyən 4 Ukrayna cəsusu yaxalandı

07.02.2025 | 10:16
Güzəştli ipoteka ilə ev almaq istəyənlər, bu xəbəri mütləq oxuyun!

07.02.2025 | 10:15
Almaniyada icazəsiz yaşayan 45 azərbaycanlı geri qaytarıldı

07.02.2025 | 10:10
Ordubadın bütün kəndlərində bu gün qaz olmayacaq

07.02.2025 | 10:05
AFFA yumruq davasına görə araşdırmalara başladı

07.02.2025 | 10:00
Rusiyada baş verən yanğında 4 nəfər ölüb

07.02.2025 | 09:49
ABŞ-da təyyarə radarlardan itib

07.02.2025 | 09:22
Azərbaycan Rusiyaya kərə satışını 4 dəfə artırıb - özümüzü təmin edib qurtardıq?

07.02.2025 | 09:20
Naxçıvanda güzəştli mənzil tikintisinə start veriləcək

07.02.2025 | 09:15
Narkotikin təsiri altında avtomobil sürənlər həb olundu

07.02.2025 | 09:05
Güləşçilərimiz Zaqrebdə daha iki medal qazanıblar

07.02.2025 | 09:00
Ərdoğan Aərbaycan səfiri ilə görüşdü, "Xahiş edirəm qardaşım İlham Əliyevə ən xoş salamlarımı yetirin” dedi...

07.02.2025 | 08:55
Bu gecə Xəzərdə zəlzələ olub

XƏBƏR ARXİVİ

«    Fevral 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728