İrəvan Moskvaya dalbadal 3 zərbə vurdu - Roma statutu, Avroittifaqa üzvlük, ABŞ-la saziş...
Bəhruz Quliyev: “İrəvan bu siyasətə davam edərsə, Kremlin daha sərt tədbirlərə əl atacağı şübhəsizdir”
Məlum olduğu kimi, Ermənistan hökuməti keçən həftə “Ermənistanın Avropa İttifaqına üzvlük prosesinin başlanması” ilə bağlı qanun layihəsini təsdiqləyib. Bundan əvvəl 2023-cü il oktyabrın 3-də Ermənistan parlamenti Roma Statutunu ratifikasiya edib. Oktyabrın 14-də isə prezident Vahan Xaçaturyan parlamentin qərarının qüvvəyə minməsi barədə sərəncam imzalayıb. İndi də Vaşinqtonda ABŞ ilə Ermənistan arasında strateji əməkdaşlıq haqqında sənəd imzalanıb.
Bu vaxta qədər Ermənistanın atdığı addımlara, verdiyi qərarlara görə Kreml bu ölkəyə qarşı praktiki olaraq heç bir sanksiya, məhdudiyyət xarakterli addım atmayıb. Bu arada Ermənistan ABŞ-la strateji əməkdaşlıq haqqında sənəd də imzaladı. Göründüyü kimi, İrəvan Moskvaya dalbadal 3 zərbə vurdu.
Maraqlıdır, bundan sonra Rusiya Ermənistana yönəlik hansısa praktiki addım atarmı?
“Rusiya Ermənistanın enerji və ticarət sahəsində asılılığını nəzərə alaraq iqtisadi sanksiyalar tətbiq edə bilər”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən “SƏS” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Bəhruz Quliyev buna bir neçə aspektdən yanaşdı: “Ermənistanın son dövrlərdəki qərar və addımlarını Rusiyanın forpostluğundan çıxmağa cəhd kimi qiymətləndirirəm. Xüsusilə Roma Statutunun ratifikasiyası, Avropa İttifaqına üzvlük prosesinə start verilməsi və ABŞ-la strateji əməkdaşlıq haqqında sənəd imzalaması İrəvanın xarici siyasətində əhəmiyyətli bir dönüşə işarə edir. Bu addımlar Ermənistanın Qərbə doğru inteqrasiya cəhdlərinin açıq şəkildə nümayişidir və Moskvanın Cənubi Qafqazdakı təsirinə qarşı təzyiqdir. Roma Statutunun ratifikasiyası Rusiya üçün xüsusilə həssas mövzudur. Çünki Roma Statutu Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsini (ICC) tanıyır və Vladimir Putinin ICC tərəfindən axtarışa verilmiş şəxs olduğu bir dövrdə Ermənistanın bunu ratifikasiya etməsi Kremlə qarşı birbaşa mesaj kimi görünür. Digər tərəfdən, Ermənistanın Aİ-yə üzvlük prosesini başlatmaq istəyi postsovet məkanında Rusiyanın təsir dairəsindən uzaqlaşma cəhdi kimi qəbul edilir. Məlumdur ki, bu, həm də Ermənistanın təhlükəsizlik və iqtisadi sahədə Rusiyadan asılılığını azaltmaq istədiyini göstərir”.
Politoloqun fikrincə, Ermənistanın ABŞ-la strateji əməkdaşlıq etmək cəhdləri həm də Rusiyadan çoxdan qopduğunun göstəricisidir: “Ermənistanın ABŞ-la belə bir sənəd imzalaması isə Qərblə əməkdaşlıq istiqamətində daha ciddi bir addımdır. Və deyərdim ki, bu, həm də Ermənistanın regional təhlükəsizliklə bağlı Rusiya ilə əməkdaşlıqdan narazı olduğunu və artıq yeni istiqamətini müəyyən etdiyini ifadə edən mesajdır. Sözsüz ki, Rusiya da Ermənistanın atdığı bu addımlara biganə qalmayacaq. Hesab edirəm ki, Rusiya Ermənistanın enerji və ticarət sahəsində asılılığını nəzərə alaraq iqtisadi sanksiyalar tətbiq edə bilər. Nəzərə alsaq ki, bu gün də Ermənistanın təhlükəsizlik məsələsi Rusiyadan asılıdır, onda Moskva Ermənistanın təhlükəsizlik ehtiyaclarına yönəlik dəstəyini məhdudlaşdıra bilər. Məsələn, silah tədarükündə və ya KTMT çərçivəsində öhdəliklərini zəiflədə, eyni zamanda Ermənistanın daxili siyasətinə təsir göstərərək onun Qərblə inteqrasiya cəhdlərini zəiflətməyə çalışa bilər. Bir sözlə, Ermənistanın addımları bölgədəki geosiyasi mənzərəni dəyişdirmək potensialına malikdir. Amma digər tərəfdən də Rusiya ilə Ermənistan arasındakı münasibətlərdə gərginlik artdıqca, Moskvanın hansı addımlar atacağı, Ermənistanın Qərblə nə qədər uzağa gedəcəyi həm də regional güclərin reaksiyalarından asılı ola bilər. Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya Ermənistanı tamamilə itirmək istəmədiyi üçün hələlik ehtiyatlı davranır. Lakin İrəvan bu siyasətə davam edərsə, Kremlin daha sərt tədbirlərə əl atacağı şübhəsizdir”.
Vidadi ORDAHALLI
