KÖHNƏ VERSİYA            

"Transxəzər" Azərbaycan - Türkmənistan münasibətlərini dəyişir...

Image

Astanada keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının 10-cu yubiley Zirvə görüşündə diqqət mərkəzinə gələn məsələlələrdən biri də  üzv ölkələrin iqtisadi müstəvidə əməkdaşlığının daha da dərinləşməsi ilə bağlı oldu. Bu fonda Transxəzər nəqliyyat dəhlizlərinin genişləndirilməsi də əsas müzakirə predmetlərindən biri oldu. 

O da təsdiqləndi ki, mövcud vəziyyətdə “Transxəzər” qaz kəmərinin çəkilişinə Türkmənistan indi xüsusi maraq göstərir. Hər halda, Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun Astanada dedikləri də bunun təsdiqi hesab oluna bilər.

Transxəzər nəqliyyat dəhlizlərinin genişləndirilməsi vacibliyindən danışan Qurbanqulu Berdiməhəmmədov qeyd edib ki, türk dövlətlərinin iqtisadi potensialının effektiv istifadə olunması zamanın tələbidir: “Nəqliyyat və logistika sistemi ölkələrimiz arasında vacib rol oynayır. Bu səbəbdən Türkmənistan son illər Asiya və Avropanı birləşdirəcək bir sıra layihələr təklif edib”. Türk dövlətləri arasında siyasi münasibətlərin yüksək səviyyədə olduğunu vurğulayan Qurbanqulu Berdiməhəmmədov qeyd edib ki, bizim ölkələr həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli formatda vahid mövqedən çıxış edir: “Son dövrdə həm dünyada, həm də regionda böyük təhdidlərlə üz-üzəyik. Bu səbəbdən Türk dövlətlərinə öz səylərini birləşdirmək vacibdir”. Onun sözlərinə görə, Türkmənistan Azərbaycan ərazisindən təbii qazı dünya bazarlarına ixrac edə bilər: “Vacib istiqamətlərdən biri olaraq energetikanı qeyd etmək olar. Zəngin neft və qaz ehtiyatlarına malik olan Türkmənistan təhlükəsizlik və dünya bazarına enerji daşıyıcılarının etibarlı tədarükü siyasəti yeridir. Xüsusən, Türkmənistan qonşu və region ölkələrinə təbii qaz və elektrik enerjisi tədarükü üzrə işlər görülür. Bu sahədə Türk Dövlətləri Təşkilatı ölkələri ilə sıx əlaqələr saxlanılır. Misal üçün, Türkmənistan hazırda öz təbii qazını qonşu və qardaş ölkələr olan Özbəkistan və Azərbaycana ixrac edir. Eyni zamanda, türkmən qazını Xəzər dənizi vasitəsilə Azərbaycan və Türkiyə bazarlarına, həmçinin, perspektivdə dünya bazarlarına ixrac etmək üçün imkanlarımız var. Bu səbəbdən, yaxın zamanda qardaş xalqlarımızla bütün zəruri məsələləri həll edəcəyimizə və müvafiq işlər görəcəyimizə inanıram”. Qeyd edək ki, Xəzər dənizinin şərq sahillərindən əlavə qaz ehtiyatlarının ölkəmizin ərazisindən Türkiyə və Avropa bazarlarına  çatdırılması üçün “Transxəzər” sualtı qaz boru kəmərinin çəkilişinin, eləcə də  Bakıdan Avropa istiqamətində Cənub Qaz Dəhlizi kimi yeni infrastrukturun yaradılmasının vacibliyi indi xüsusi diqqət mərkəzindədir.  Qeyd edək ki, təbii qazın Azərbaycan ərazisi ilə Türkiyəyə nəqlini nəzərdə tutan  “Transxəzər” qaz kəməri ideyası ilk dəfə 1997-ci ildə irəli sürülüb. Bundan da məqsəd Xəzərin Azərbaycan və Türkmənistan sahillərini birləşdirəcək həmin kəmərlə Türkmənistan qazının Türkiyəyə nəqlindən ibarət olub. Həmin vaxt Türkiyənin BOTAŞ şirkəti ilə Türkmənistanın “Türkmənqaz” Dövlət Konserni arasında illik 30 milyard kubmetr olmaqla qazın alqı-satqısına dair kommersiya sazişi imzalanıb. Sözügedən sazişə görə, BOTAŞ Türkmənistan qazını tam həcmdə almağı və bunun 10 milyard kubmetrini Türkiyənin daxili bazarında satmağı planlaşdırırdı. Digər həcmləri isə Avropaya ixrac etməklə bu infrastrukturun yaradılması və özünün xərclərini kommersiya baxımından qarşılıqlı faydalı bir şəraitdə çıxarmalı idi. Bununla bağlı 30 milyard kubmetr ötürmə qabiliyyəti olan boru kəmərinin Türkmənistandan Bakı yaxınlığına, Səngəçal terminalına  çəkilməsi, Azərbaycan və  Gürcüstan ərazisindən keçməklə Türkiyə ərazisinə daxil olması nəzərdə tutulurdu.  Daha sonra layihənin müzakirəsi və tranzit ölkələrlə bu prosesin tənzimlənməsi ilə bağlı danışıqlara başlanılıb. Lakin uzun illər keçməsinə baxmayaraq, “Transxəzər” qaz kəməri layihəsi, hələ ki, müzakirə mərhələsindən o yana keçə bilmir.  İndi isə vəziyyət dəyişir. Türkmənistan Azərbaycan vasitəsilə qazını Avropaya çıxarmağa xüsusi maraq göstərir. Çünki Avropa əlverişli bazardır, Rusiya qazının bura tədarükünün azalması Türkmənistan üçün yeni fürsətlər yaradır.

Məsələyə Türkiyə də xüsusi maraq göstərir. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Türk Dövlətləri Təşkilatının 10-cu yubiley Zirvə görüşündə çıxışında bu xüsusda qeyd edib: “Xəzər dənizinin təbii qazının Avropaya çatdırılması bu qitənin enerji təhlükəsizliyinə töhfə verəcək”. O bildirib ki, Şərq-Qərb dəhlizi inkişaf etdirilməlidir: “Bu, bütün regionun inkişafına töhfə verəcək”. Hazırda Avropaya qaz nəqlində  Azərbaycan mühüm addımlar atır. Xatırladaq ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlamazdan əvvəl qazın alqı-satqısı ilə bağlı Azərbaycan on Qərb şirkəti ilə müqavilə imzalayıb. Artıq bəlli idi ki, Azərbaycan bir müddət sonra Avropa bazarına öz qaz həcmlərini iki dəfədən çox artıracaq. Sadəcə, Rusiya-Ukrayna müharibəsi bu prosesi daha da önə çıxardı və sürətləndirdi. Bu baxımdan 2022-ci ilin iyulunda Azərbaycanla Avropa İttifaqı enerji əməkdaşlığına dair memorandum imzaladı. Orada göstərilir ki, 2027-ci ildə artıq Azərbaycan iki dəfə həcmləri artırmağı öz öhdəsinə götürür. Bundan başqa, Azərbaycan ayrı-ayrı ölkələrlə özünün enerji əməkdaşlığını genişləndirmək yönündə addımlar atır. 2023-cü ilin əvvəlində Azərbaycan Rumıniyaya qaz verilməsi məsələsini praktiki olaraq reallaşdırıb, iyun ayında Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti ilə Macarıstan qaz şirkəti arasında bu ilin dördüncü rübündə 100 milyon kubmetr qazın alqı-satqısına dair kommersiya müqaviləsi imzalayıb. Daha sonra 2024-cü ildə Macarıstanla bir milyard kubmetr qazın alqısına dair siyasi razılaşma əldə edilib. Ancaq Azərbaycanın bu həcmləri Avropadakı istehlakçılara göndərməsi üçün indiki mövcud infrastruktur imkan vermir. Bu səbəbdən genişləndirmə işlərinə başlanacaq. Belə olan halda Türkmənistan da prosesdə fəal iştirak edərək, “Transxəzər” qaz kəməri layihəsini reallaşdıra bilər. Azərbaycan bunun üçün bütün yardımları göstərməyə hazırdır.

Ramil QULİYEV







VİDEO

“Bastion”dan “Sezar”adək - Fransa Ermənistanı silah himayəsinə götürdü... - VİDEO

Azərbaycan-ABŞ münasibətləri barədə səfir Libbidən gözlədiyimiz ilk konkret bəyanat... - VİDEO

Ukraynanın arxasında gizli plan - Zelenskisiz və Putinsiz sülhə doğru... - VİDEO

Prezidentliyə onun alternativi var ki?! - Boş münəccimlikdən uzaq olun...

O’Braynın Bakıdan sonrakı tviti - ABŞ post-Qarabağ reallıqlarını tam qəbul etdi...

34 ildə Azərbaycanda ilk hadisə - seçkilər ölkənin bütün ərazisini əhatə edəcək…

SON XƏBƏRLƏR

08.12.2023 | 20:52
Ceyhun Bayramov estoniyalı həmkarı ilə nəyi müzakirə edib? - detallar açıqlandı

08.12.2023 | 20:49
"Azərbaycanda həyata keçirilən islahatları yüksək qiymətləndirirəm"- Mariya Peyçinoviç Buriç

08.12.2023 | 20:38
Azərbaycan 32, Ermənistan 2 hərbçi əsiri qaytarmağa razılaşdı..

08.12.2023 | 20:25
“Növbədənkənar seçki yaranmış yeni şəraitin tələbidir" - deputat...

08.12.2023 | 20:09
Dünya Azərbaycanla Ermənistanın vasitəçilərsiz ilk razılaşmasını alqışladı…

08.12.2023 | 19:54
O`Braynın Bakıda nələr söyləyəcəyini hamı gözləyirdi - gəldi və sözlərindən imtina etdi...

08.12.2023 | 19:39
Zaxarovanın İrəvana “Praqa və Brüssel eyhamı”...

08.12.2023 | 19:26
Türk dövlətlərinin birgə müdafiəsi üçün “Yol xəritəsi”nə yeni izah verildi...

08.12.2023 | 19:12
PISA testi - məktəblərdə təhsilin səviyyəsi geriləyib...

08.12.2023 | 19:03
Naxçıvana iqtisadiyyat naziri əvəzi təyin olundu

08.12.2023 | 18:46
Cənubi Qafqazda inteqrasiya üçün yeni imkanlar açılır

08.12.2023 | 18:32
Qarabağ erməniləri bu şanslarını qaçırdılar - o günlər yenidən təhlil olundu...

08.12.2023 | 18:20
"Azərbaycan demokratik inkişaf tarixinə daha bir uğur səhifəsini yazacaq" Vüqar Rəhimzadə

08.12.2023 | 18:06
Qondarma “Arsax” “mədəni irs mərkəzi” Azərbaycana böhtan atdı...

08.12.2023 | 17:51
İrəvan sazişdə əvvəl təkid etdiyi bəzi maddələrdən imtina etdi...

08.12.2023 | 17:37
Ermənistan beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi hüququndan imtina etdi...

08.12.2023 | 17:33
Əli Əsədov Qarabağ Universiteti ilə bağlı Sərəncam imzaladı

08.12.2023 | 17:24
Baş bankir tanınmış iqtisadçıları niyə dəvət etmişdi... - MÜSAHİBƏ

08.12.2023 | 17:10
Saakaşvili Paşinyana məsləhət verdi və Putini təhqir etdi...

08.12.2023 | 16:57
7 fevral növbədənkənar seçki qərarının SƏBƏBLƏRİ...

08.12.2023 | 16:51
Növbədənkənar Prezident seçkiləri ilə əlaqədar işçi qrupu yaradıldı

08.12.2023 | 16:44
İxracatımızda qeyri-neft sektorunun payı çox az olaraq qalır

08.12.2023 | 16:36
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə də seçki məntəqələri quraşdırılacaq...

08.12.2023 | 16:32
Növbədənkənar Prezident seçkiləri ilə bağlı Təqvim planı təsdiq edildi

08.12.2023 | 16:23
NATO-dan Azərbaycan-Ermənistan razılaşmasına reaksiya - dəstəkləyirik...

08.12.2023 | 16:15
MSK növbədənkənar Prezident seçkilərinin vaxtını təyin etdi

08.12.2023 | 16:11
DİN-dən qanunsuz silah-sursatla bağlı vətəndaşlara MÜRACİƏT - VİDEO

08.12.2023 | 16:07
Qaradağda zəlzələdən sonra ortaya bu divarlar çıxdı - Dövlət Xidmətindən açıqlama...

08.12.2023 | 15:52
Putin qərarını verdi - prezident seçkilərində iştirak edəcək...

08.12.2023 | 15:37
Ərdoğan Fransanın Ermənistanı silahlandırmasını təxribat adlandırdı - göndərilən silahlar Azərbaycanın əlinə keçdi...

08.12.2023 | 15:25
Moskva Bakı və İrəvanın sülh sazişinə dair birgə bəyanatına münasibət bildirdi...

08.12.2023 | 15:07
“Kapital Bank” “Naxçıvan Bank”ı alır?..

08.12.2023 | 15:01
Lənkəranın qəhrəman oğlu – gizir Yusif Xəlilov... - FOTO

08.12.2023 | 14:50
“Bakcell” dünyanın ən sürətlilərinin sürət tərəfdaşı oldu! - FOTO

08.12.2023 | 14:30
“Naxçıvansığorta”nın lisenziyası ləğv edildi - MB məlumat yaydı

08.12.2023 | 14:20
Rövşən Rzayev Almaniya səfiri ilə görüşdü

08.12.2023 | 14:14
Mingəçevirdə üzərində tapança gəzdirən şəxs saxlandı - FOTO

08.12.2023 | 14:06
Prezident Əliyev Azərbaycanla Ermənistanın birgə bəyanatının əhəmiyyətindən danışdı

08.12.2023 | 14:03
Azərbaycanda Qiymətləndiricilər Palatası yaradılılır...

08.12.2023 | 13:59
"Borrell İrəvanın oyuncağı imiş - Aİ-nin ali nümayəndəsi istefaya getməlidir" - ABŞ ekspertləri

08.12.2023 | 13:48
Antalyada 13-cü beynəlxalq kurort turizm konqresi başladı

08.12.2023 | 13:31
Gədəbəydə avtomobil yolunun əsaslı təmirinə 2 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM

08.12.2023 | 13:29
Ersin Tatar Qırğızıstan səfərindən məmnun qalıb

08.12.2023 | 13:24
Pirallahı qəsəbəsində avtomobil yolları əsaslı təmir ediləcək - SƏRƏNCAM

08.12.2023 | 13:15
Azərbaycandakı erməni hərbçilərin nə vaxt qaytarılacağı açıqlandı

08.12.2023 | 12:57
Bu gün MSK-nın iclası keçiriləcək

08.12.2023 | 12:30
İsraildən AÇIQLAMA: yerüstü əməliyyatlarda 91 hərbçi həlak olub

08.12.2023 | 12:10
Bakı Metropolitenindən AÇIQLAMA: "Xanım maşinistlərə heç bir güzəşt yoxdur"

08.12.2023 | 12:00
Bu gün "Qarabağ" səfərdə "Sumqayıt"ı sınağa çəkəcək

08.12.2023 | 11:47
Prezident İlham Əliyev Avropa Şurasının Baş katibini qəbul etdi - FOTO

08.12.2023 | 11:40
Bakıda səhhətində problem yaranan FIA prezidenti tibbi yardıma görə Azərbaycana təşəkkür etdi

08.12.2023 | 11:34
"Birgə açıqlama sülhə doğru atılan cəsarətli addımdır" - İtaliya səfirliyindən paylaşım

08.12.2023 | 11:24
Azərbaycan-Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin qərargah danışıqları keçirildi

08.12.2023 | 11:17
"NATO ilə toqquşma ehtimalı yüksəkdir" - Medvedev yenə hədələdi..

08.12.2023 | 11:13
"Növbədənkənar Prezident seçkiləri müstəqil Azərbaycan tarixində ilk dəfə olaraq bütün ərazidə keçiriləcək"

08.12.2023 | 11:10
Naxçıvan teatrı Beynəlxalq İzmir Festivalında iştirak edib

08.12.2023 | 11:00
Messi yenə gündəmdədir: 83 illik rekordu yenilədi!

08.12.2023 | 10:30
DİN-dən açıqlama: Narkoşəbəkənin üzvləri Yardımlıda yaxalandılar

08.12.2023 | 10:20
"Sülh müqaviləsinə gedən yolda sonuncu maneə aradan qaldırılıb"- Metyu Brayzadan paylaşım

08.12.2023 | 10:09
Samuxda "Mersedes"in sürücüsü saxlanıldı -narkotikaya görə...

08.12.2023 | 10:06
"Sülh sazişinin ən qısa zamanda imzalanmasını arzu edirik” - Türkiyə XİN bəyanat yaydı

08.12.2023 | 10:00
"Barselona"dan qərar: heç bur futbolçu satılmayacaq

08.12.2023 | 09:50
Danimarkadan QƏRAR: bu ölkədə Quranın yandırılması qadağan edildi

08.12.2023 | 09:45
Dövlət Departamenti Ceyms O’Braynın Azərbaycan Prezidenti ilə görüşünü müsbət və konstruktiv adlandırdı

08.12.2023 | 09:27
Ekspertiza tarifləri 29 faiz azaldı - dərmanlar ucuzlaşacaqmı...

08.12.2023 | 08:44
Mərkəzi istilik sistemləri bir aydır işə salınıb - Bakıxanovda isə... başlı başını saxlasın...

08.12.2023 | 00:14
Mirzoyan Ceyhun Bayramovla ABŞ-da görüşə hazır olduğunu bildirdi

07.12.2023 | 23:03
Hüseyn Axundov və Aqşin Bəbirov erməni əsirliyindən xilas edilir - Razılaşma əldə olundu...

07.12.2023 | 22:59
Şarl Mişel Azərbaycanla Ermənistanın birgə yaydığı bəyanatı alqışlayıb

07.12.2023 | 22:50
Azərbaycanın azad edəcəyi 32 erməninin ADLARI AÇIQLANDI...

07.12.2023 | 22:14
Azad ediləcək erməni hərbçilər arasında Azərbaycan xalqına qarşı cinayətlər törətmiş qondarma rejim başçıları yoxdur

07.12.2023 | 21:21
Tarix şok xəbərdən partlayacaq, Əliyevlə Paşinyanın aparatı birgə bəyanat yaydı - vasitəçilərsiz razılaşma...

07.12.2023 | 21:15
Prezidentliyə onun alternativi var ki?! - Boş münəccimlikdən uzaq olun...

07.12.2023 | 21:12
O’Braynın Bakıdan sonrakı tviti - ABŞ post-Qarabağ reallıqlarını tam qəbul etdi...

07.12.2023 | 20:57
34 ildə Azərbaycanda ilk hadisə - seçkilər ölkənin bütün ərazisini əhatə edəcək…

07.12.2023 | 20:44
Yol azmış əsgərimizə "ömürlük" verildi - rəsmi İrəvan gərginliyi artırır...

07.12.2023 | 20:30
Əliyevin bu eyhamı sonadək araşdırılmalıdır - Minalar...

07.12.2023 | 20:18
Ermənistan Qərbdəki havadarlarının dəstəyi ilə sülh müqaviləsini imzalamaqdan çəkinir...

07.12.2023 | 20:10
Fransa və Hindistan yararsız silahları Ermənistana sırıyır...

07.12.2023 | 19:56
Azərbaycan 3 güclü dövlətin yanlışlığını belə sübut etdi...

XƏBƏR ARXİVİ

«    Dekabr 2023    »
BeÇaÇCaCŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031